Download als pdf-bestand - Maatschappijwetenschappen ...

Om te garanderen dat beide partijen optimaal profi jt van het onderzoek zouden
hebben moesten ze bijna een jaar onderhandelen over de probleemstelling en de
projectopzet. Die investering betaalde zich, naar mijn inschatting, dubbel en dwars
terug. Men vraagt zich af of zoiets tegenwoordig nog zou kunnen.
CREATIEF AANBOD
In algemene zin kunnen verschillen van inzicht tussen onderzoekers, ontwerpers
en beleidslieden natuurlijk worden verklaard door de verschillen in functie.
Eind 1983 besteedden de stedebouwkundige Fred Kuyken (toen plaatsvervangend
directeur Ruimtelijke Planvorming) en ik daaraan aandacht in een uitvoerige
notitie over ruimtelijke kwaliteit. Wij stelden dat ruimtelijke kwaliteit moet
worden tot stand gebracht door een “creatief aanbod” waarin drie elementen
moeten worden geïntegreerd:
* empirische elementen, voortkomend uit analyse;
* creatieve elementen, voortkomend uit synthese;
* normatieve elementen, voortkomend uit beleid en politiek.
Specialisten op elk van deze terreinen moeten dus samenwerken, maar het bijkans
onoplosbare probleem daarbij is dat voor de drie elementen uiteenlopende
discussie- en besluitvormingsregels gelden:
* empirische conclusies worden bereikt door consensus in een wetenschappelijk
forum, waartoe uitsluitend ter zake kundigen toegang hebben;
* creatieve conclusies worden bereikt door aanvaarding door een publiek dat
door de samenleving als een elite wordt erkend;
* normatieve conclusies worden bereikt door stemming of door het machtswoord
van de hoogste in hiërarchie.
Zoeken naar een organisatievorm voor deze samenwerking - en daarover ging
op dat moment de discussie in de Dienst - komt dus neer op het zoeken naar de
kwadratuur van de cirkel – of, het betreft immers drie elementen, van de bol.
WAT IS EEN STRANDBAL?
“Hoe zouden,” zo vroeg de toenmalige RPD’er Taeke de Jong, thans hoogleraar in Delft,
zich af naar aanleiding van de beschreven notitie waarin de samenwerking tussen onderzoekers,
ontwerpers en beleidslieden de kwadratuur van de bol werd genoemd, “de verschillende
disciplines een bol – een grote strandbal, bijvoorbeeld – zien?”
Zijn antwoord: “De onderzoeker bekijkt hem van binnen en zegt: hij is hol; de ontwerper
bekijkt hem van buiten en zegt: hij is bol; waarop de beleidsman concludeert: nou, dan
zal hij wel gegolfd wezen!”
87