Download als pdf-bestand - Maatschappijwetenschappen ...

tiatief een op WERON gebaseerd programma van sociaal-wetenschappelijk onderzoek,
en vroeg zij het Onderzoekberaad om de opdracht dit programma uit te
voeren. Daarmee werden andere afdelingen die onderzoek wilden entameren
voor het blok gezet: zij kregen prompt opdracht om ook met programma’s
te komen, en er werd een nieuwe werkgroep gevormd om de programma’s te
integreren. Dat vereiste nog een heleboel werk, maar uiteindelijk ontstond een
systeem van onderzoekprogrammering dat van jaar op jaar kon worden toegepast
(zie Kragt 1987). Tot het eind van de eeuw kon het worden gebruikt om de
jaarlijkse publicatie Extern onderzoek samen te stellen.
Was alles nu dus rozengeur en maneschijn?
Nee: na verloop van tijd begon het systeem tè goed te werken. De ontwikkelde procedures
maakten het mogelijk om met betrekkelijk willekeurige (beleids)overwegingen
als uitgangspunt, onderzoekvoorstellen in het programma in te brengen In de
loop des tijds nam het aantal kleine, min of meer pseudo-wetenschappelijke studies
(zoals gegevensverzameling, adviezen en essays) toe. Bezuinigingen werkten
dit in de hand en maakten tegelijk dat het meer ten koste ging van diepgaand
strategisch onderzoek.
De tijd dat grote projecten konden worden opgedragen is lang voorbij. Maaike Galle is
recordhoudster. Zij kreeg ooit in één klap ruim een miljoen los van het Onderzoekberaad
voor een bestuurskundige studie..
COMMUNICATIEVE PLANNING
Het fundamentele probleem is dat de beleidsvoorbereiding van karakter is veranderd.
Het Voorschotens Beraad ging ervan uit dat “vooral het in ontwikkeling
zijnde planningsproces een systematische en zeer bruikbare ingang vormt
voor een inventarisatie van de vragen en eisen die aan het planologische onderzoek
moeten worden gesteld.” De procedure voor de onderzoekprogrammering
werd dus ontwikkeld voor een situatie waarin systematische (proces)planning
een hoofdrol speelde in de beleidsvoorbereiding. Tegenwoordig komt het beleid
meer door onderhandeling tot stand: communicatieve planning.
Dat de procedure niettemin tijdens de rest van de twintigste eeuw soepel heeft
gewerkt, is te danken aan voortdurende aanpassingen. Uiteindelijk bereikte men
de samenhang in het onderzoekprogramma door de, op zichzelf betrekkelijk
kleine, projecten op te hangen aan een aantal speerpunten en basisprogramma’s.
Maar de twijfel groeide of het systeem nog wel voldoende duurzame, toekomstgerichte
kennis opleverde die ook op langere termijn een hechte basis voor het
ruimtelijk beleid kon bieden.
85