Download als pdf-bestand - Maatschappijwetenschappen ...

84
Het ‘manjaar’ heeft in de jaren zestig inderdaad veel onderzoek verricht, maar
niet zonder een heleboel irritatie en gesteggel. In mei 1968 heb ik (in een vertrouwelijke
notitie!) de geschiedenis van het manjaar tot dan toe beschreven. Ik
moest constateren dat beide partijen zich, op verschillende punten, niet aan het
contract hadden gehouden. De Dienst had onvoldoende opdrachten gegeven.
En als SISWO dan maar op eigen initiatief met bepaalde werkzaamheden begon,
had de Dienst deze gedoogd om er vervolgens weer de belangstelling voor te
verliezen. Bovendien had de Dienst niet op tijd betaald. SISWO had verzuimd
verslagen uit te brengen, brieven niet beantwoord, begrotingen te laat ingediend,
en levertijden “schromelijk” overschreden. Ook was de Dienst ontevreden over
de kwaliteit van sommige producten.
De misverstanden en meningsverschillen bleven doorgaan. Moeizaam werden
steeds nieuwe oplossingen bedacht, die dan weer niet bleken te werken. Uiteindelijk
kwam hier de Permanente Dialoog uit voort, waarover verderop meer.
Tot troost van SISWO moge dienen dat in later jaren de verhouding met het
Planologisch Studiecentrum met soortgelijke problemen gepaard ging. Het PSC
(thans INRO/TNO) werd in 1970 op initiatief van de Dienst opgericht. Ontevredenheid
met bestaande instituten, waaronder SISWO, was ongetwijfeld één van
de motieven, hetwelk Cor Kruijt ingaf om Theo Quené toe te voegen: “Jij hebt
alleen vertrouwen in onderzoekinstellingen die nog niet bestaan!”
SISWO zelf was op een vergelijkbare manier ontstaan: uit ontevredenheid over het
functioneren van het ISONEVO. De procedures rond de programmafi nanciering die
het PSC van de Dienst zou ontvangen waren wel beter doordacht dan in het geval
van SISWO, maar dat neemt niet weg dat ik mij vele uiterst moeizame onderhandelingen
herinner over de besteding van die gelden. Het PSC had de (begrijpelijke)
neiging om opdrachtonderzoek prioriteit te geven. We moesten soms fl ink boos
worden om daarnaast ook nog wat bruikbaars van ze gedaan te krijgen.
HET PROGRAMMERINGSPROBLEEM OPGELOST
Begin jaren zeventig werd een nieuw, gedetailleerd planningmodel geïntroduceerd:
het Werkproces Ruimtelijke Ontwikkeling Nederland (WERON). Het was
gebaseerd op de systeembenadering en verdeelde de werkelijkheid in een aantal
systemen en subsystemen, waarvoor modellen zouden moeten worden opgesteld
teneinde het sociaal-ruimtelijke proces te kunnen sturen. Het Voorschotens
Beraad zag hierin een goede basis om tot programmering en prioriteitsbepaling
van onderzoek te komen. Op voorstel van het Beraad werd een werkgroep
gevormd, de WOP. De werkzaamheden van deze groep liepen echter dood. Blijkens
een tekst van mij uit 1975 kwam dat omdat er te weinig onderzoekers in
zaten en de WOP te veel naar perfectionisme neigde.
Om de impasse te doorbreken presenteerde afdeling Onderzoek onder mijn leiding
- ik was in 1974 afdelingshoofd geworden - in oktober 1975 op eigen ini-