Download als pdf-bestand - Maatschappijwetenschappen ...

82
grond gekomen. Terwijl bestuurders de laatste decennia het nut van beleidsevaluatie
zijn gaan inzien, zijn de meeste stedebouwkundigen nog steeds niet geïnteresseerd
in ontwerpevaluatie.
De beide nota’s vormden goed discussiemateriaal voor het Onderzoekberaad, dat
op 11 november 1966 werd opgericht. Althans: dat we een nieuw beraad hadden
opgericht merkten we pas veel later. Op die vrijdag (tevens de verjaardag van
Dirk Hazelhoff) was er nog niet meer aan de hand dan dat het voormalige afdelingshoofd
Cor Kruijt, die na zijn benoeming tot hoogleraar in Delft adviseur
van de Dienst was geworden, boos was over het gebrek aan aandacht voor het
onderzoek bij de Directie. Daardoor liepen zijns inziens veel dingen fout en kon
hij zijn adviseurschap niet goed kon invullen. Zijn kritiek maakte zoveel indruk
dat reeds op de volgende dinsdag inhoudelijk beraad aan de hand van mijn nota’s
kon beginnen.
In Van der Cammen et al. (1982), een historische analyse van de eerste vijftien
jaar van het Onderzoekberaad, is beschreven (pp. 67-74) hoe jarenlang geworsteld
werd om de programmering van de grond te krijgen. Het lukte niet om
in de discussies het juiste abstractieniveau vast te houden: zij dwaalden steeds
af naar hetzij het concrete en gedetailleerde, hetzij het fi losofi sche en hoogdravende.
Zo besteedde het Onderzoekberaad de eerste jaren vele uren aan de
precieze vormgeving van slechts twee projecten: het (economische) onderzoek
Noorden des Lands en het onderzoek woonmilieus. Anderzijds werd uitvoerig
gepraat over de mogelijkheid van een ‘macro-maatschappelijk model’, over visies,
Leitbilder en Leitmotive, over kentheoretische uitgangspunten. De laatstbedoelde
discussies kregen de overhand in de jaren 1970-1972, zulks naar aanleiding van
een nota over plaats en taak van de afdeling Onderzoek. Tijdens de eerste bespreking
van die nota in het Onderzoekberaad, op 21 april 1970, raakten de gemoederen
zodanig verhit dat het vervolg op die discussie een maand later door de
voorzitter, Theo Quené, werd ingeleid met het voorstel om “... de discussie over
de achtergronden van plaats en taak van afdeling O voort te zetten, bij voorkeur
op rustige wijze” (verslag van het 28 e Onderzoekberaad op 28 mei 1970 p.2,
cursief toegevoegd). Die discussie leidde tot de vorming van het Voorschotens
Beraad, dat in een aantal avondvergaderingen ten huize van Cor Kruijt, na uitvoerige
en diepgravende wetenschapsfi losofi sche debatten, nieuwe uitgangspunten
voor de onderzoekprogrammering formuleerde. (Hoofdlijnen van de nota
van het Voorschotens Beraad zijn verwerkt in Ter Heide 1976.)
In al deze discussies ging het meer om individuele opvattingen en gedachtespinsels
dan om verschillen in benadering tussen onderzoek, ontwerp en beleid. De
kloof tussen ontwerpers en onderzoekers was nog niet breed. Over het woononderzoek
zei Eo Wijers bijvoorbeeld dat er twee studies moesten worden verricht
die elkaar moesten aanvullen, een ontwerpkundig en een sociologisch onderzoek.
Een andere vooraanstaande RPD-ontwerper, Götz Nassuth, schreef reeds in