Download als pdf-bestand - Maatschappijwetenschappen ...

Zo gemakkelijk kwam men echter niet van het probleem af. De beleidswerkzaamheden
bleven toenemen: er moesten ook nota’s voor de andere landsdelen
komen, al snel ontstond de vraag naar een Tweede Nota, en ook meer laag-bijde-grondse
activiteiten vroegen aandacht. Steeds meer moest ook ik bij andere
werkzaamheden worden ingeschakeld. In 1961 werd een list verzonnen: ik kreeg
het voorstel om het werk in eigen tijd af te maken, waarna ik er op zou mogen
promoveren. De Dienst zou alle nodige assistentie blijven verlenen (bibliotheek,
typewerk, rekenwerk: men bedenke dat we nog geen computers hadden), en het
drukken van het proefschrift betalen. Ik nam het voorstel aan. Dat betekende
wel dat ik niet bij de Dienst weg kon totdat het proefschrift klaar was. Op het
moment dat het zo ver was, werd me een bevordering aangeboden waardoor ik
nog langer bleef, uiteindelijk tot aan mijn pensioen.
Toen ik in 1965 was gepromoveerd wisten we dus een heleboel over migratie
(al bleek het later nog lang niet genoeg te zijn), maar inmiddels was door alle
beleidswerk duidelijk geworden dat er nog meer onderwerpen waren waarover
we veel meer kennis behoefden: woonwensen, bedrijfsterreinen, verkeersontwikkeling,
enzovoort, enzovoort. Bovendien werden de beleidsmensen steeds ongeduldiger.
Het was duidelijk nodig om kennisvoorraden aan te leggen, waaruit
geput kon worden als het beleid in de toekomst weer eens wat weten wilde.
Maar welke kennis moest in voorraad worden gehouden, en wat voor onderzoek
moest worden verricht om die kennis te krijgen? Om die vragen te beantwoorden
moest aan onderzoekprogrammering worden gedaan.
HET PROGRAMMEREN VAN HET ONDERZOEK
Aanzetten voor onderzoekprogrammering werden gegeven in 1966, rond de tijd
van het verschijnen van de Tweede nota over de ruimtelijke ordening. In opdracht
van mijn baas, Dirk Hazelhoff, schreef ik twee stukken. In het eerste identifi -
ceerde ik 31 sociaal-wetenschappelijke onderzoekvragen, voortvloeiend uit leemten
in de kennis die bleken uit (het concept van) de Tweede nota of uit het zogenaamde
Blauwboek. Dat was een ten behoeve van de Nota opgesteld overzicht
van alle relevante kennis die de afdeling Onderzoek meende te bezitten (er zijn
bij mijn weten helaas geen exemplaren van bewaard gebleven).
Het tweede stuk werkte de lijst onderzoeken uit tot een programma voor de
eerstkomende jaren.
Beide nota’s onlangs weer bekijkend werd ik getroffen door de omschrijving van
project 4 in het eerste stuk: “Onderzoek naar de evaluatie door de bewoners van
bepaalde buurten in verband met de bedoelingen van de ontwerpers van deze
buurten”. Dit is exact het soort onderzoek waarnaar we in 1997 en 1998 tevergeefs
gezocht hebben in het kader van de Werkgroep eenheid van de ruimtelijke
planning van de bnSP. In al die ruim dertig jaar is dergelijk onderzoek niet van de
81