Download als pdf-bestand - Maatschappijwetenschappen ...

Over een waterkeet en een strandbal,
van migratiestudie tot benuttingskunde
AVONTUREN IN EEN GRENSGEBIED
Een grenslander, zo kan Henk ter Heide zich met recht noemen. Tijdens zijn hele carrière
heeft hij zich opgehouden in het ‘grensgebied van sociale wetenschap en ruimtelijke
planning’.
Zijn loopbaan kent een opvallende kringloop. Bij de aanvang kreeg hij de kans om
te promoveren omdat men uitdrukkelijk het belang van diepgaand onderzoek voor
het beleid onderkende. Aan het eind maakte zijn doctorstitel het mogelijk dat hij als
hoogleraar gestalte kon geven aan een nieuwe samenwerkingsvorm tussen de Rijksplanologische
Dienst en de wetenschap.
Geen wonder dat hij de discipline waarin hij de laatste jaren als hoogleraar opereerde
de naam ‘benuttingskunde’ - het kennisgebruik in ruimtelijk beleid - meegaf.
Henk ter Heide
Kort na het begin van mijn beroepsloopbaan verscheen van de in die tijd zeer
bekende (in 2000 overleden) hoogleraar Sjoerd Groenman een bundel “beschouwingen
over vraagstukken in het grensgebied van sociologie, sociale opbouw en
planologie” (Groenman 1959). Omdat mijn carrière zich in dit grensgebied leek
te gaan afspelen schreef ik een kort besprekingsartikel over dat boek (Ter Heide
1961). Het was mijn eerste tijdschriftartikel. Ik was wat kritisch over de door
Groenman gebruikte termen, vond bijvoorbeeld dat hij in plaats van planologie
beter planning had kunnen zeggen. In later jaren is dit grensgebied nog in
veel andere woorden beschreven. Zo werd voor de huidige bundel als onderwerp
afgesproken: “de verhouding tussen onderzoek, ontwerp, beleid en de burgers”.
De problematiek is blijvend actueel. Dat mijn hele loopbaan zich in het
bedoelde grensgebied zou afspelen had ik goed gezien. Van wat ik er heb beleefd
beschrijf ik hieronder acht belangrijke episoden.
BIJ DE RNP
Op maandag 1 september 1958 meldde ik mij bij het gebouw Lange Voorhout
94 in Den Haag, waar de afdeling Sociaal-Wetenschappelijk Onderzoek van de
Rijksdienst voor het Nationale Plan was gevestigd Ik werd aan de deur begroet
door een jongeman die zich voorstelde als Theo Quené en die mij leidde naar de
79