Download als pdf-bestand - Maatschappijwetenschappen ...

STUDIE OVER COVENTRY EEN OMMEKEER
Toentertijd werd voor mij de ommekeer gemarkeerd door een begin zeventiger
jaren verschenen Engelse ‘sub-regional’ studie over Coventry en omgeving. Ik
heb toen duidelijk beargumenteerd gezien dat eerst naar doelen, eisen, feitelijke
situatie en mogelijkheden moet worden gekeken en dat dan wel zal blijken tot
welke vorm men op die basis komt.
Maar de laatste tijd is bij ons weer heel wat te doen geweest over “corridors” en
over “netwerksteden”. Wat zijn netwerksteden echter méér dan gespreide hoofd-
en nevenkernen die onderling sterk functioneel zijn verbonden, Dat wil zeggen
wat zijn zij méér dan stadsgewesten en conurbaties? Anders gezegd: het gaat wellicht
om het constateren van een bestaande werkelijkheid, waarop men nu een
ander etiket, ontleend aan de informatietechnologie, plakt. Men wil er toch niet
mee zeggen dat thans nog vrij liggende kernen onderling door stripbebouwing
met elkaar moeten worden verbonden? Het gebruik van de term is dus betrekkelijk
betekenisloos.
Ernstiger ligt de zaak met de zogenaamde corridors. Daarbij gaat het duidelijk
om een vormconcept. In feite zijn her en der langs de snelwegen al kilometers
lange, vrij ondiepe terreinen met allerlei soorten bedrijven en horeca ontstaan,
op een fl ink aantal plaatsen zelfs tegen het van rijkswege voorgestane beleid in.
Echter, aangezien snelwegen maar beperkt op- en afritten hebben, is bebouwing
haaks op de snelweg-corridor bijna evengoed bereikbaar als bebouwing in de
lengte erlangs. Het voornaamste doel van toch lintbebouwing is dan de zichtbaarheid
voor het langskomende verkeer dat niet op het terrein zelf hoeft te zijn
(‘public relations’, representatie). Of gaat het om een ongevoelige vulling van
geluidshinder-zones? Maar ten koste van wat?
BANDSTAD-CONCEPT
De opgelaaide discussie over corridors wekt uiteraard herinneringen aan al vele
decennia lang gevoerde discussies over de bandstad, die in een betrekkelijk rudimentaire
vorm – dat wil zeggen zonder werkgebieden - het eerst werd gepresenteerd
door Soria y Mata (Ciudad Lineal, 1882 – zie afbeelding). In dit bandstadconcept
werd later geleidelijk het openbaar vervoer geïntegreerd met zowel het
werken als het wonen. Hoe dat probleem in hedendaagse op de snelwegen geënte
corridors moet worden opgelost - en of het niet beter anders kan - is nog hoogst
onzeker. Ook hier geldt weer dat men eerst grondig moet kijken naar de doelen,
eisen, feitelijke situatie en plaatselijke mogelijkheden, in afweging met andere
wensen en vereisten. Dan zal wel blijken welke vorm en ligging daaruit voortvloeien.
Toepassing van een vormconcept zonder meer, op grond van een redenering
in abstracto is werken met oogkleppen.
75