Download als pdf-bestand - Maatschappijwetenschappen ...

functie, vorm en tijd echt, gaaf en levend moet zijn, wil er van hoogwaardige
kwaliteit sprake zijn. Maar al deze studies, hoe omvangrijk en diepzinnig ook,
hebben niet kunnen komen tot een exacte, operationele defi nitie van het begrip
‘kwaliteit’.
De essentie van het begrip kwaliteit blijft een mysterie. Ook in ontwerperkringen.
Pragmatisch vruchtbaarder dan de probleemstelling ‘Wat is kwaliteit?’ blijkt de
vraagstelling ‘Hoe ontstaat kwaliteit?’.
Het algemene, contextueel goed te operationaliseren antwoord op die vraag
luidt: stel ‘kwaliteit’ consequent synoniem met ‘aandacht’. Niet zomaar ‘aandacht’,
maar voordurende, gedetailleerde, nauwgezette, consciëntieuze, liefdevolle
áándacht voor object en probleem. Die habitus blijkt kwalitatief hoogwaardige
oplossingen te bieden. Vooral de kwaliteitscategorie ‘toekomstwaarde’ was
beloftevol wegens de mogelijke, distributieplanologisch belangrijke verbandlegging
tussen lange termijnkwaliteit en lange termijn-fi nanciering - institutionele
beleggers! - van winkelcentra. Als eminente voorbereidingsgrondslag voor trefzekere
ruimtelijke investeringen pleitte bijvoorbeeld Lukkes terecht voor een
‘Geografi sche Theorie der Investeringen’ 17 . Maar het is er helaas nog niet van
gekomen. Hier ligt nog een breed fundamenteel onderzoeksterrein braak, vooral
omdat de minister van VROM zegt in zijn conceptvoorstel ter voorbereiding van
de fundamentele WRO-herziening - in te dienen bij de Tweede Kamer in het
najaar van 2001 - dat de WRO niet zal worden uitgebouwd tot een fi nancieel
sturingsinstrument. Gemiste kans?
Immers … ruimte is politiek, en geld is de moedermelk van de politiek. Waar politieke
macht en geld samenkomen, op die baltsplaatsen van overheid en particulier
bedrijfsleven moet toch bijzondere stedebouw mogelijk zijn … Hier onderbreek ik
deze gedachtengang, want zo’n PPS-paradijs zou een apart opstel vergen.
KAFKAËSKE SITUATIE
Behalve de ruimtelijke kwaliteit van winkelcentra is niet minder de wet- en regelgevingskwaliteit
op alle overheidsniveaus ook voor de distributieplanologie van
groot belang. De ervaringen zijn niet onverdeeld gunstig. Anekdotische, werkelijk
gebeurde praktijk op lokaalregionaal niveau betreft onder meer bestemmingsplanregels
inzake verkoop van dekbedden, lakens en kussenslopen. Het criterium
voor de door de overheidsregelgevers met de beste bedoelingen opgestelde PDVbepalingen
is veelal het volume van te verkopen goederen. Volgens die PDVbepalingen
mochten slaapkamermeublementen wel, maar de bijbehorende dekbedden,
lakens en kussenslopen niet ter plaatse verkocht worden. Zo’n anomalie
doet de zaken in het honderd lopen, ook naar het oordeel van de gemeentelijke
regelinspecteurs. Gevolg is dat de overheid dan maar gedoogt dat de betreffende
regels genegeerd worden.
Dat is een Kafkaëske situatie: de beleidsmatig vanachter het bureau bedachte
61