Download als pdf-bestand - Maatschappijwetenschappen ...

streekplan als Uitdaging aan de Noord-Kennemer samenleving en ontwerper van
Meurs over Ruimte en ruimtegebrek in Noord-Kennemerland.
Het meest trieste is, dat de invloed van het onderzoek op het latere ontwerp
eigenlijk niet zo groot is geweest. Nagelaten is op basis van het onderzoek een
Programma van Eisen op te stellen en dit aan Provinciale Staten voor te leggen
ter goedkeuring. Daarmee zou na het voorbereidingsbesluit een tweede democratisch
beslismoment zijn gecreëerd, alvorens de ontwerper het roer overnam.
INSPRAAK VRIJBLIJVEND GEBEUREN
Inspraak in de ruimtelijke plannen heeft vanuit de bevolking gezien inmiddels
een hoge vlucht genomen, maar sinds het begin in de jaren vijftig zijn bestuurders
en ambtenaren al direct getraind geraakt in het “afhouden” van veranderingen
in het ontwerp. Want inspreken is bepaald niet meebeslissen. Het is een
vrijblijvend gebeuren (geworden), waaraan ondanks vastlegging in de wet, al of
niet gevolgen worden verbonden, afhankelijk van de eisen van belangengroepen
en de toezeggingen van politici. Zeker is ook mislukt, om kwalitatief hoogwaardig
en op de bevolking gericht sociaal wetenschappelijk onderzoek als inspraak
te doen fungeren en daarmee is de poging de onderzoeker een meer zelfstandig
en eigenstandig werkveld te verschaffen uiteindelijk weinig geslaagd. Toen al
was duidelijk dat onderzoekers - om meer toekomstperspectief te hebben - zich
moesten ontwikkelen tot “vertaler” van de onderzoeksuitkomsten naar het beleid
toe en dat ze in feite beleidsmedewerkers werden, die op aanvraag (uitkomsten
van) onderzoek in de ruimtelijke ordening gebruiken of terzijde laten.
DE AMBTSKETEN AF
Bijzondere vormen van onderzoek en inspraak heb ik geëntameerd bij de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten als hoofd van de nu nog bestaande en fl orerende
afdeling Sociaal Geografi sch en Bestuurskundig Onderzoek (SGBO). Deze sector
was oorspronkelijk van de grond gekomen als bijproduct van onderzoek naar
de behoefte aan sportaccommodaties. Verbreding van het werkterrein leidde tot
verdere verzelfstandiging en tot uitbreiding van het aantal onderzoekers en ander
personeel. Mijn achterliggende gedachte hierbij was, dat niet elke gemeente een
eigen sociografi sch bureau zou kunnen opzetten en aan de gang houden, maar
gezamenlijk bij de VNG zou dat wel kunnen.
In 1964 werd in de gemeente Sleen onder het bewind van burgemeester G.W.B.
Borrie, een studie verricht waarvan het rapport als krant onder alle inwoners
van Sleen werd verspreid. Daarmee was het een voorloper van publicaties van
gemeentelijke overheden in de moderne huis-aan-huisbladen en een goede
43