Download als pdf-bestand - Maatschappijwetenschappen ...

30
zoek het voortouw had, duidelijk in een behoefte, hoewel het pas anderhalf jaar
na voltooiing door de Staatsuitgeverij werd gepubliceerd.
Voor veel onderzoekvragen waren in die tijd hetzij de noodzakelijke gegevens
niet voorhan den, dan wel de juiste onderzoekmethoden nog niet ontwikkeld.
Toen de Woningwet uitbrei dings- en bestemmingsplannen had voorgeschreven,
deed zich “het probleem van de toekomstige ontwikkeling” voor.
Hoe deze te berekenen? Aanvankelijk werden ontwikkelin gen lineair doorgetrokken.
Bij het Algemeen Uitbreidingsplan Amsterdam ging men iets min der
simplistisch te werk Maar voor nationale prognoses en bevolkingsspreidingsprognoses
was toch meer nodig.
‘SURVEY BEFORE PLANNING’
In de ons omringende landen worstelde men met dezelfde problemen. Soms
speelden buiten landse invloeden of opvattingen in de nationale discussie een
doorslaggevende rol.
Het uit gangspunt ‘survey before planning’ was van buitenlandse herkomst. Ook
het idee dat de grote steden hun groei voornamelijk dankten aan hun migratieoverschot
kwam van elders. Klakkeloos nam men aan dat dit ook voor de Nederlandse
steden gold. Het was mijn man, Willem Steigenga, die in zijn vrije tijd
bestudeerde welke bevolkingsbewegingen zich hadden voorgedaan tussen 1920
en 1940. Geen geringe opgave in de tijd dat nog met de hand werd gerekend!
Hij stelde vast dat de stedelijke gemeenten van de Randstad voor 30% verantwoordelijk
waren voor het nationale geboorteoverschot in die jaren.
Ook de publicaties van de Amerikaan Lewis Mumford maakten hier veel opgang.
Mumford schreef over de verderfelijke invloed van miljoenensteden als New
York en Chicago. Mum fords ideeën vonden vooral weerklank bij ingenieurs en
journalisten. Die pasten Mumfords waarschuwingen letterlijk toe op de Nederlandse
steden, hoewel de grootste nog geen tiende omvatte van de bevolking van
de genoemde Amerikaanse steden. Een medewerker van de Dienst schreef een
nota waarin hij onder meer stelde dat er in Nederland geen steden van meer dan
100.000 inwoners bij moesten komen.
GEBOORTEBEPERKING NOG TABOE
Dit alles speelde in de tijd van de geboortegolf van na de oorlog. Vrees voor
overbevol king, mede gezien de slechte economische situatie, leidde tot uitvoe-