Download als pdf-bestand - Maatschappijwetenschappen ...

More documents

Recommendations

Info

14 de volgende aantallen instellingen onderzoek verrichtten of lieten verrichten dat als ruimtelijk relevant kon worden beschouwd: 15 rijksinstanties, 19 provinciale instanties, 33 gewestelijke instanties, 116 gemeentelijke instanties, 87 universitaire instituten, 10 economisch-technologische instituten, 11 provinciale opbouworganen, 29 adviesbureaus, 42 commerciële onderzoekinstituten, 8 bedrijven en 10 niet-commerciële doelorganisaties (C.W.W. van Lohuizen & Daamen, 1976, paragraaf 3.2). Nu was het natuurlijk niet zo dat al deze instellingen zich alleen maar met ruimtelijk onderzoek bezighielden: de meeste deden ook nog veel andere dingen, hadden zelfs andere taken als kernactiviteit. Nochtans is de klacht over versnippering begrijpelijk. Het vermoeden bestaat dat sedert 1975 het aantal commerciële instituten is toegenomen en dat een zekere verschuiving van onderzoekactiviteiten heeft plaatsgevonden van overheid en universiteiten naar deze instituten. Dat valt echter niet gemakkelijk te toetsen, hoewel de inventarisatie een aantal malen is herhaald, het laatst in 1990 (Prak & Buiskool 1994). De recentere inventarisaties zijn echter veel beperkter van opzet en niet goed met de oorspronkelijke te vergelijken. Onder de contribuanten aan dit boek zijn de hoofdstromingen van het ruimtelijk onderzoek, zij het in ongelijke mate, vertegenwoordigd: rijksoverheid, provinciale en gemeentelijke overheden, universiteiten, semi-universitaire instellingen, commerciële instituten. De curricula vitae die bij elk hoofdstuk zijn afgedrukt geven informatie over de plekken waar de auteurs hun ervaringen hebben opgedaan. In één opzicht komen de carrières van de auteurs wel overeen: allen zijn zij, hetzij gedurende een groot deel van hun loopbaan dan wel in veel beperktere mate, bij universiteiten werkzaam geweest. Daar hebben zij behalve met de ruimtelijke praktijk en het onderzoek ook met het onderwijs te maken gehad. Met name Hoekveld beschrijft de relatie met het onderwijs. 3. PROBLEEMVERKENNING De O2B2-spagaat Terug, nu met de in paragraaf 2 beschreven ontwikkelingen en verschillen in het achterhoofd, naar de in paragraaf 1 geciteerde afspraak tussen de schrijvers van dit boek: te schrijven over hun ervaringen met de zich immer wijzigende verhouding tussen onderzoek, ontwerp, beleid en de burgers in de ruimtelijke ordening. In zijn bijdrage noemt Kok dit de O2B2-wisselwerking, en in discussies tijdens de voorbereiding van het boek gebruikte hij het beeld van de O2B2spagaat: een ruitvormige vierhoek met als hoekpunten Onderzoek, Ontwerp, Beleid en Burgerij, die zich in de loop van de tweede helft van de twintigste eeuw metamorfoseert door krimp en rek, vernauwingen en verwijdingen, convergenties en divergenties; volgtijdig en in verschillende richtingen.
Deze vierhoek is typisch Nederlands, of althans vertoont in Nederland specifi eke trekken. Dit heeft te maken met de in Nederland ontstane tweedeling tussen stedebouw en planologie, en met het poldermodel. In de internationale literatuur vindt men aandacht voor de relatie tussen onderzoek en beleid (op vele beleidsterreinen, waaronder ruimtelijke ordening); over de opleiding en het werk van ‘planners’ (waarin, voor Nederlandse begrippen, stedebouwkundige en planologische deelaspecten gecombineerd zijn); en over relaties tussen ‘planners’ en burgerij. De vierhoek als geheel komt echter nauwelijks in beeld. Ook in Nederlandse schrifturen vindt men de vierhoek overigens zelden of nooit expliciet terug; maar wel, vooral als men verschillende publicaties op elkaar betrekt, impliciet. Over het algemeen wordt gekeken naar de relatie van het onderzoek met het beleid en/of het ontwerp, terwijl enigszins los daarvan aandacht is besteed aan interdependenties tussen onderzoek en de wijze waarop de burgerij bij het beleid is of kan worden betrokken. De volgende subparagrafen geven hiervan een kort overzicht. Onderzoek, ontwerp en beleid In de Nederlandse literatuur over de verhouding tussen onderzoek, ontwerp en ruimtelijk beleid kunnen, globaal bezien, vijf preoccupaties worden onderkend. * De oudste daarvan is de samenwerking en rolverdeling tussen onderzoekers en ontwerpers. De aandacht daarvoor, gevoed door de ideeën van Geddes en het stedebouwcongres te Amsterdam in 1924, culmineerde in eerste instantie in het bekende principe van Th.K. van Lohuizen (1948): de eenheid van het stedebouwkundig werk. Bij het zoeken naar die eenheid moesten op Van Lohuizen volgende auteurs rekening houden met het feit dat de ingenieurs als onderzoekers inmiddels waren vervangen door sociale wetenschappers. Steigenga (1956, 1963) betoogde dat sociale wetenschappers zich evenals de ontwerpers niet alleen met de situatie en de oppervlakte van ruimtelijke elementen moesten bezighouden, maar ook, op creatieve wijze, met de vorm (sociaal-ruimtelijke constructie). Volgens een werkgroep van de Vereniging van Sociaal-Wetenschappelijke Onderzoekers (VSWO) zou zich uit de samenwerking van onderzoekers en ontwerpers ook in Nederland moeten ontwikkelen “... de fi guur van de planner, die enerzijds uit diverse bronnen geputte kennis synthetiseert en deze synthese anderzijds als grondslag voor de uiteindelijke beslissingen het beleid aanbiedt” (Planologisch onderzoek in Nederland, 1959, 19/20). Jarenlang scheen het in de praktijk zo goed te gaan, wellicht mede onder invloed van de sterke groei in zowel ruimtelijk onderzoek als ontwerp, dat er over de problematiek weinig geschreven werd; maar begin jaren tachtig ontstonden wederom heftige discussies (Gremmen 1983). Met name C.W.W. van Lohuizen (1980, 1983) trachtte in die tijd het ideaal van zijn vader nieuw leven in te blazen. Ter gelegenheid van de honderdste geboortedag van 15
Page 1 and 2: EEN HALVE EEUW ERVARINGEN MET ONDER
Page 3: INHOUD Vooraf 5 Inleiding: Het erva
Page 6 and 7: 6 “Het toneel van de ruimtelijke
Page 8 and 9: 8 Zij hebben wel uiteenlopende loop
Page 10 and 11: 10 een regio of het land als geheel
Page 12 and 13: 12 23 september 1966: de Tweede not
Page 16 and 17: 16 SPELLING STEDEBOUW Bij wijze van
Page 18 and 19: 18 Schiedam-Delft 11-11-1971 werp k
Page 20 and 21: 20 Literatuur Arts, G.J.M. (1991),
Page 23 and 24: Van middeleeuwse nederzetting naar
Page 25 and 26: vankelijk grotendeels overgelaten a
Page 27 and 28: Tijdens de Hongerwinter van 1944-19
Page 29 and 30: De gemeenten waren indertijd ingede
Page 31 and 32: ige discussies. Hoogtepunten daarbi
Page 33 and 34: der en dynamischer maatschappij te
Page 35 and 36: Onderzoek nu meer afgestemd op voor
Page 37 and 38: mijn eerste opdracht een onderzoek
Page 39 and 40: Deze fi losofi e is bepalend gewees
Page 41 and 42: onderzocht. Niet alleen verschenen
Page 43 and 44: streekplan als Uitdaging aan de Noo
Page 45 and 46: teiten werden ondergebracht in een
Page 47: Adriaan Bours werd geboren op 9 sep
Page 50 and 51: 50 ‘WIJ WILLEN HOREN WAT WIJ MOET
Page 52 and 53: 52 extra actueel: “Kan de ruimtel
Page 54 and 55: 54 gedurende de tweede helft van de
Page 56 and 57: 56 CHRISTALLOGRAFIE (1945-1960) De
Page 58 and 59: 58 “Alleen op de struikelbaan wag
Page 60 and 61: 60 Er is veel verandering nodig om
Page 62 and 63: 62 regels functioneren slechts bij
Page 64 and 65:
64 Risicodomein is - statistisch ge
Page 66 and 67:
66 grip, namelijk tussen ‘futur
Page 68 and 69:
68 jektontwikkeling Maatschappijen:
Page 70 and 71:
70 leefwereld met als criteria: - t
Page 72 and 73:
72 tot stand zijn te brengen. Dit h
Page 75 and 76:
STUDIE OVER COVENTRY EEN OMMEKEER T
Page 77:
Gerardus Antonius Wissink werd in 1
Page 80 and 81:
80 kamer van het plaatsvervangend a
Page 82 and 83:
82 grond gekomen. Terwijl bestuurde
Page 84 and 85:
84 Het ‘manjaar’ heeft in de ja
Page 86 and 87:
86 Vanaf 2001 wordt een nieuwe kenn
Page 88 and 89:
88 …..EN DE BURGERS? Hoewel het d
Page 90 and 91:
90 beide kampen met elkaar in dialo
Page 92 and 93:
92 en media dan vroeger. Daardoor h
Page 95 and 96:
Terug naar de condities voor het on
Page 97 and 98:
SISWO LAVEREND TUSSEN OPDRACHTGEVER
Page 99 and 100:
ONDERWIJSGEÏNSPIREERD ONDERZOEK On
Page 101 and 102:
101 * Tussen de Scylla van het onde
Page 103 and 104:
DE LIEFDE VOOR ‘DE WAARHEID’ 10
Page 105 and 106:
105 Bijlage: Enkele belangrijke mom
Page 107 and 108:
107 Meer samenwerking gewenst tusse
Page 109 and 110:
COR KRUIJT Prof.dr. C.S. Kruijt, wi
Page 111 and 112:
111 In deze doelstellingen herkent
Page 113 and 114:
VRIJHEID, GELIJKHEID EN BROEDERSCHA
Page 115 and 116:
115 Bij een aantal projecten lukte
Page 117 and 118:
117 een dergelijk initiatief “van
Page 119 and 120:
119 OP WEG NAAR DE OPHEFFING VAN ON
Page 121 and 122:
121 dit nauwelijks serieus is genom
Page 123 and 124:
Literatuur 123 Bergh, W. van den, e
Page 125 and 126:
Pleidooi voor onafhankelijke toekom
Page 127 and 128:
127 opdrachten en subsidies voor on
Page 129 and 130:
tie aan de universiteiten en de bur
Page 131 and 132:
131 telijk onderzoek zich wezenlijk
Page 133 and 134:
‘Binnen denktanks blijken discipl
Page 135 and 136:
135 geweest had kunnen zijn. Juist
Page 137 and 138:
137 * De uitkomsten illustreerden d
Page 139 and 140:
SLOTBESCHOUWING ‘Kennis is macht
Page 141 and 142:
DE WERKELIJKHEID NAAR EIGEN HAND ZE
Page 143 and 144:
PLANBUREAU NAAR VOORBEELD VAN HET S
Page 145 and 146:
145 Gepleit wordt voor denktanks wa
Page 147 and 148:
BELEIDSEVALUEREND ONDERZOEK 147 Wat
Page 149 and 150:
Hägerstrand, T., 39 Hazelhoff, D.,
Page 151 and 152:
AFKORTINGEN in de tekst 151 AMP Alg
Page 153:
153
show all

Download als pdf-bestand - Maatschappijwetenschappen ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?