Download als pdf-bestand - Maatschappijwetenschappen ...

PLANBUREAU NAAR VOORBEELD VAN HET SCP
143
Momenteel fungeert de Rijksplanologische Dienst als planbureau en als beleidsdienst
en daarmee verenigt de dienst in eigen huis de hier opgevoerde dilemma’s.
Er valt veel te zeggen voor het losweken van dit planbureau uit de Dienst zodat het
een functie kan vervullen naar het voorbeeld van het Sociaal Cultureel Planbureau.
(Zie bijdrage ter Heide)
Daarbij kan men tevens een stuk departementale verkokering wegnemen door
naast de ruimtelijke facetten van het eigen departement ook het empirisch in
kaart brengen en bijhouden van de ruimtelijke aspecten van departementen
als Verkeer en Waterstaat, Landbouw Natuurbeheer en Visserij, Economische
Zaken en Financiën (Domeinen) aan dit ruimtelijke planbureau toe te vertrouwen.
Beschikbaar materiaal zal openbaar moeten zijn en, evenals overigens CBS gegevens,
voor een ieder tegen geringe kosten verkrijgbaar. Dit lijkt voor de hand te
liggen maar de voortdurende bezuinigingen op dit terrein hebben in de afgelopen
jaren tot gevolg gehad dat voor het beschikbaar stellen van gegevens steeds
vaker steeds meer moet worden betaald. Vooral voor kleine onderzoeksbureaus
en de burger kan hierdoor een onwenselijke barrière naar kennisvoorziening ontstaan.
Een ander belangrijk dilemma in de verhouding tussen O2B2 schuilt in het
karakterverschil van onderzoek ten opzichte van de andere actoren. Ontwerpen,
beleid en actievoeren voltrekken zich doorgaans veel sneller dan onderzoek kan
worden verricht. Het niet voorhanden hebben van relevante kennis en inzichten
op de beslismomenten zorgt voor veel spanning wederzijds. In verschillende
bijdragen komt dit naar voren. Nadenken kost nu eenmaal tijd. Niet zelden verliest
onderzoek zijn aanzien omdat te vaak met lege handen moet worden geantwoord
en beslissingen dan maar op goed geluk zonder voldoende onderbouwing
worden genomen.
DOOR RITSELPLANOLOGIE TOT RESULTAAT
Daarbij moet wel worden opgemerkt dat afwezigheid van onderzoeksresultaten
voor sommige actoren niet rampzalig is en zo zijn voordelen heeft. Kennis is dan
wel macht, maar onkunde geeft supermacht. Beslisser en ontwerper hebben dan
immers de handen vrij om geheel naar eigen inzicht te handelen.
Wie voor zichzelf een soevereine positie wil behouden kan er zo beleidsmatig belang bij
hebben niet al te veel onderzoek toe te laten. In de bijdrage van Den Draak is dit spanningsveld
tussen ontwerp en onderzoek bij een technische universiteit goed waarneembaar.
Ook biedt een dergelijke kennisdiffuse situatie een uitstekende basis om
via onderhandelingen - dus door ritselplanologie - tot resultaat te komen.