Download als pdf-bestand - Maatschappijwetenschappen ...

14
de volgende aantallen instellingen onderzoek verrichtten of lieten verrichten
dat als ruimtelijk relevant kon worden beschouwd: 15 rijksinstanties, 19 provinciale
instanties, 33 gewestelijke instanties, 116 gemeentelijke instanties, 87
universitaire instituten, 10 economisch-technologische instituten, 11 provinciale
opbouworganen, 29 adviesbureaus, 42 commerciële onderzoekinstituten, 8
bedrijven en 10 niet-commerciële doelorganisaties (C.W.W. van Lohuizen &
Daamen, 1976, paragraaf 3.2). Nu was het natuurlijk niet zo dat al deze instellingen
zich alleen maar met ruimtelijk onderzoek bezighielden: de meeste deden
ook nog veel andere dingen, hadden zelfs andere taken als kernactiviteit. Nochtans
is de klacht over versnippering begrijpelijk.
Het vermoeden bestaat dat sedert 1975 het aantal commerciële instituten is toegenomen
en dat een zekere verschuiving van onderzoekactiviteiten heeft plaatsgevonden
van overheid en universiteiten naar deze instituten. Dat valt echter niet
gemakkelijk te toetsen, hoewel de inventarisatie een aantal malen is herhaald, het
laatst in 1990 (Prak & Buiskool 1994). De recentere inventarisaties zijn echter veel
beperkter van opzet en niet goed met de oorspronkelijke te vergelijken.
Onder de contribuanten aan dit boek zijn de hoofdstromingen van het ruimtelijk
onderzoek, zij het in ongelijke mate, vertegenwoordigd: rijksoverheid, provinciale
en gemeentelijke overheden, universiteiten, semi-universitaire instellingen,
commerciële instituten. De curricula vitae die bij elk hoofdstuk zijn afgedrukt
geven informatie over de plekken waar de auteurs hun ervaringen hebben
opgedaan. In één opzicht komen de carrières van de auteurs wel overeen: allen
zijn zij, hetzij gedurende een groot deel van hun loopbaan dan wel in veel
beperktere mate, bij universiteiten werkzaam geweest. Daar hebben zij behalve
met de ruimtelijke praktijk en het onderzoek ook met het onderwijs te maken
gehad. Met name Hoekveld beschrijft de relatie met het onderwijs.
3. PROBLEEMVERKENNING
De O2B2-spagaat
Terug, nu met de in paragraaf 2 beschreven ontwikkelingen en verschillen in
het achterhoofd, naar de in paragraaf 1 geciteerde afspraak tussen de schrijvers
van dit boek: te schrijven over hun ervaringen met de zich immer wijzigende
verhouding tussen onderzoek, ontwerp, beleid en de burgers in de ruimtelijke
ordening. In zijn bijdrage noemt Kok dit de O2B2-wisselwerking, en in discussies
tijdens de voorbereiding van het boek gebruikte hij het beeld van de O2B2spagaat:
een ruitvormige vierhoek met als hoekpunten Onderzoek, Ontwerp,
Beleid en Burgerij, die zich in de loop van de tweede helft van de twintigste eeuw
metamorfoseert door krimp en rek, vernauwingen en verwijdingen, convergenties
en divergenties; volgtijdig en in verschillende richtingen.