Download als pdf-bestand - Maatschappijwetenschappen ...

136
Natuurlijk kreeg ik door tegenstanders voor de voeten geworpen dat ik te negatief
was, een doemdenker en dat niets doen achteruitgang betekende. Het dwong
mij ertoe om waar mogelijk dan toch eens een ontwerp te maken waarin meer
opties voor de toekomst werden open gehouden en tegelijkertijd toch aan de
hedendaagse wensen tegemoet werd gekomen. Die ontwerpen zijn natuurlijk
niet uitgevoerd. Soms de oorspronkelijke ook niet meer zoals Markerwaard en
de tweede nationale luchthaven. Maar ik meen dat zo wel is bijgedragen aan
een beter inzicht in wat kortzichtige plannen op de lange termijn voor schade
kunnen aanrichten door de toekomstige beleidsruimte die er door vernietigd is.
Ruimte voor water heeft met het verschijnen van de vijfde Nota inmiddels een
hoge ruimtelijke prioriteit gekregen. Doordat het ‘Natte Hart’ uiteindelijk niet
werd ingepolderd is er nu meer planningsvrijheid om via peilvariatie zoveel
extra water te bergen dat daarvoor veel minder al bewoond polderland behoeft
te worden gereserveerd.
DE TREIN VAN DE TOEKOMST
Met eveneens open perspectief ontwikkelde ik in opdracht van NS ter gelegenheid van
hun 150-jarig jubileum ‘de trein van de toekomst’. Een vaste rijder op rails met daarop
modules van alle mogelijke soorten afneembaar koetswerk, variërend naar comfortklasse
en aan te vullen met eenheden voor vergaderen, ontspanning of ziekenboeg. Aldus is een
trein samen te stellen die kan meebewegen met elke verandering in aanbod van reizigers
en hun smaak en behoeften. De toekomst mag dan ongewis blijven, aldus zal die de NS
die niet meer zo snel ontregelen.
ONDERZOEKSDYNAMIEK
Van mijn periode als onderzoeker bij het instituut voor Bestuurskunde (UvA)
heb ik veel profi jt gehad bij de uitwerking van het grootschalige Structuuronderzoek
Bouwnijverheid (SOB) later bij SISWO. Daarin stond bij het deel waarvan
ik rapporteur was vooral de zachte kant van het harde bouwen centraal: de
besluitvorming over ruimtegebruik en verstedelijking en de voorbereiding daarvan.
In dat kader werd ook de rol van onderzoek ten behoeve van ruimtelijk
rijksbeleid bestudeerd aan de hand van een tiental jaarverslagen daarover van
de beleidsdienst. De methodes van tekstanalyse, tekstlengte meting en voetnotenonderzoek
waren uit de politicologie overgenomen. De uitkomsten brachten
destijds veel pennen in beweging en hadden zelfs kamervragen tot gevolg.
Twee opmerkingen acht ik in het bestek van deze bijdrage van belang.