Download als pdf-bestand - Maatschappijwetenschappen ...

130
Naast de kerndisciplines planologie en sociale geografi e zijn dat vooral de sociologie
(onder meer van bouwen en wonen), de ruimtelijke economie, stedebouwkunde,
weg- en waterbouwkunde, bestuurskunde, demografi e, ecologie, landschapsarchitectuur
en politicologie.
Bij zoveel disciplinaire verscheidenheid kan het licht gebeuren dat men elkaar
wetenschappelijk voor de voeten loopt. In praktijk blijkt dit ook vaak het geval
te zijn.
Een situatie van grote institutionele en disciplinaire verscheidenheid verschaft
de beleidsmakers en ontwerpers veel speelruimte.
In dit licht moet men ook het volgende citaat lezen uit het jaarverslag van
SISWO over 1992: “Met enige bezorgdheid moet worden geconstateerd, dat in
dit nationale debat de inbreng vanuit de sociaal-ruimtelijke universitaire wereld
wordt overschaduwd door die uit de vervoerstechnische en economische kring.
Als gevolg hiervan staat een kritische afweging van grootschalige ingrepen op het
gebied van infrastructuur en woningbouw in termen van opbrengsten en milieuverlies
onder veel te grote uitvoeringsgerichte druk.”
EFFECTEN EVALUEREN
Ik meen dat deze opmerking in den brede van toepassing is op het ruimtelijk
beleid. Nu kan ik mij voorstellen dat wat vooraf niet kan dan toch minstens
achteraf zou gebeuren in de vorm van evaluatieve studies. Ik heb de indruk dat
die benadering niet in voldoende mate is toegepast.
Dit standpunt nam ik al in 1975 in. Aan mijn proefschrift voegde ik toen de
volgende stelling toe: “ De wetenschappelijke evaluatie van de (differentiële) effecten
van het planologisch beleid op alle niveaus is in Nederland onvoldoende. Te vaak
hanteert men over die effecten onbewezen stellingen. Planologen en beoefenaren van
andere sociale wetenschappen zouden nadrukkelijker in dit ernstige manco moeten
voorzien.”
In 2001, 26 jaar later, is deze stelling nog steeds niet overbodig geworden.
PLANMATIGHEID BIJ HET ONDERZOEKSBELEID
Mijn opmerkingen over evaluatie van ruimtelijk beleid maken deel uit van de
bredere vraag naar de doorwerking van de ruimtelijke wetenschappen.
Die vraag is heel moeilijk te beantwoorden, vooral vanwege de grote heterogeniteit
van het beleidsterrein, zowel qua gebied (landelijk, streek, gemeente en wijk)
als qua invalshoek (bijvoorbeeld economisch, technisch en sociaal).
Terugblikkend op een langdurige bemoeienis met een breed scala van maatschappijwetenschappen
heb ik niet de indruk dat de doorwerking van het ruim-