Download als pdf-bestand - Maatschappijwetenschappen ...

108
schijnlijk samen met de omstandigheid dat gedurende lange tijd het imago meer
werd bepaald door bouwkunst, met een zekere dominantie van estheti sche en
intuïtieve momenten, dan door een wetenschappelijk gefundeerde bouwkunde.
Wel is het zo dat dit bij architectuur een veel sterkere rol speelde dan bij andere
afstudeerrichtin gen zoals stedebouw en (later) volkshuisvesting. Tot in de jaren
zestig nam de Delftse School een dominante positie in. Bij deze stroming ontbrak
eenvoudig de habitus om wetenschap pelijk onderzoek op bouwkundig
terrein te entameren. Sterker nog: sommige ontwerphoogleraren beschouwden
zichzelf niet als wetenschapper en gaven daar bij afstudeerprojecten weleens
onverbloemd blijk van.
Daarnaast was er nog iets merkwaardigs aan de hand: hooglera ren kregen aanstellingen
in voltijd, maar waren niet meer dan in deeltijd voor de faculteit
werkzaam. Men ging er namelijk van uit dat zij onderzoek verrichtten op hun
eigen bureau. “Het archi tectenbureau als onderzoekslaboratorium”, zoals Priemus
(1991) spottend opmerkte. Deze praktijk werd gedurende lange tijd nagevolgd
door vele tot de wetenschappelijke staf beho rende bouwkundigen.
Hoe dit ook zij, vanuit de stedebouwhoek werden de eerste initiatieven ontplooid
om het onderzoek aan de faculteit een eigen plaats en een duidelijk gezicht te
geven. Hier moet in de eerste plaats de naam van prof.ir. Th.K.van Lohuizen
worden genoemd. Van 1946 tot zijn overlijden in 1956 was hij buiten gewoon
hoogleraar in het stedebouwkundig onderzoek. In zijn oratie (1948) beklemtoonde
hij de gebondenheid van het onder zoek aan het stedebouwkundig plan en
de noodzaak van eenheid van ontwerpers en onderzoekers in het stedebouwkundig
werk. Wezenlijk was voor hem dat onderzoek niet alleen moest worden gedaan ter
wille van het inzicht, maar met een zeer concreet doel: gericht op het plan.
LABORATORIUM VOOR STEDEBOUWKUNDIG ONDERZOEK
Deze gedachten zullen hem zeker hebben geïnspireerd bij zijn streven om te
komen tot, zoals hij het eerst noemde, een “labo ratorium voor stedebouwkundig
onderzoek”. Het duurde echter nog vele jaren, voordat het zover was en Van
Lohuizen heeft het ook niet meer mogen meemaken.
Nadat drs.C.S. Kruijt, hoofd van de afdeling Onderzoek van de Rijksdienst voor
het Nationale Plan, in 1957 aantrad als opvolger van Van Lohuizen, kwam er
vaart in de zaak. Mede onder invloed van Kruijt - die als sociale wetenschapper
de nogal grote stap maakte van een beleidsdienst naar een faculteit die wetenschapsbeoefening
bepaald niet hoog in het vaandel had staan! – kwamen er niet
alleen aanpassingen aan het onderzoekprogramma maar ook veranderingen in
de disciplinaire samenstelling, de wijze van fi nanciering en de beheersstructuur
van het beoogde instituut. Kruijt zou zelf de leiding krijgen, terwijl hoogleraren
van Bouwkunde én Weg- en Water bouwkunde (het latere Civiele Techniek) in
de beheerscom missie zitting zouden nemen.