Download als pdf-bestand - Maatschappijwetenschappen ...

102
3. WEER IN PARADISUM?
Ontegenzeggelijk zijn de onderzoeksomvang, -capaciteit en
-productie geweldig gegroeid. De slinger pendelt nu onrustig maar met kleine
slagen tussen onderwijs en onderzoek, al naar gelang de beleidsambtenaren in
Zoetermeer of in de bestuursgebouwen weer een ideetje hebben. De marges
zijn echter smal. Het sociaal-geografi sch onderzoek is nu geïntegreerd in bredere
maatschappijwetenschappelijke vraagstellingen en in theoretische inbeddingen.
Het heeft haar methodisch-technische achterstand ten opzichte van sociologen
en economen ingehaald.
De planologie kent nu in sommige opzichten dezelfde interne worstelingen om
haar eigen identiteit als de geografi e in de jaren zeventig. Ze is ondertussen echter
wel een erkende discipline geworden.
VERVAGING VAN DISCIPLINAIRE GRENZEN
Terugkijkend op de lange, zware, weg van onderzoek en beleid in de afgelopen
decennia kan ik zeker van winst spreken. Niettemin is de eigen aard van het universitaire
onderzoek ten opzichte van het onderzoek van ambtelijke diensten en
onderzoeksbureaus onduidelijk geworden.
Het wordt steeds meer van hetzelfde!
Dat geldt ook voor de vervaging van de disciplinaire grenzen.
Die vervagen vooral omdat sociaal geografen, planologen, regionaal economen,
politicologen, bestuurskundigen en urbanisten, die in het sociaalruimtelijk
onderzoek bezig zijn, steeds gemeenschappelijk teruggrijpen op een beperkt
aantal sociaal-wetenschappelijke theorieën
Een tweede reden van die vervaging ligt in hun samenwerking in allerlei onderzoekstimulerende
gremia, zoals bijvoorbeeld NWO en in tijdschriftredacties.
Wel is er nog steeds een bewustzijn van eigen disciplinaire aard in de universitaire
opleidingsinstituten. Dat wordt echter vooral gekoesterd door de nog bestaande
lagere bestuurlijke structuren in de universiteiten. In de toegepaste sfeer spelen
disciplinaire herkomst en identiteit vrijwel geen rol meer. Het is zeer wel mogelijk
dat komende bestuurlijke hervormingen het nog resterend besef van disciplinaire
identiteit verder zullen aantasten.
Vraag blijft echter of de nieuwe thematische of probleemgerichte interdisciplinaire
invalshoeken op lange termijn voor het fundamenteel wetenschappelijk
onderzoek even positief zullen gaan uitwerken als voor het toegepaste onderzoek
op de korte termijn.
De vermaatschappelijking van het onderzoek in combinatie met de verkorting
van de studieduur en de daarbij behorende intensivering van onderwijs roepen
de vraag op of er in de gammavakken nog een nieuw model voor wetenschappelijk
relevant onderzoek aan de universiteiten mogelijk is.