innoveer landbou Jaarverslag 2012 - gwk
innoveer landbou Jaarverslag 2012 - gwk innoveer landbou Jaarverslag 2012 - gwk
Jaarverslag 2012 innoveer landbou
- Page 2: innoveer landbou Graanprodukte Graa
- Page 6: 4 5 innoveer landbou _000671 _00086
- Page 10: 8 9 Direksie innoveer landbou Frank
- Page 14: 12 13 Korporatiewe beheer (vervolg)
- Page 18: 16 17 17 Sosiale verantwoordelikhei
- Page 22: 20 21 21 innoveer landbou innoveer
- Page 26: 24 25 25 Die Pekanneut-besigheid he
- Page 30: 28 29 29 Verslag van die onafhankli
- Page 34: 32 33 33 Direkteursverslag Die dire
- Page 38: 36 37 37 Staat van finansiële posi
- Page 42: 40 41 41 innoveer landbou eienaarsk
- Page 46: 44 45 45 Staat van kontantvloei Kon
- Page 50: 48 49 49 Aantekeninge tot verkorte
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2012</strong><br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong>
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
Graanprodukte<br />
Graanbemarking<br />
Koring<br />
Mielies<br />
Sojabone en Sonneblom<br />
Simba-mielies<br />
Durum<br />
Gars<br />
Waxy-mielies<br />
Graanfasiliteite<br />
Oos-Vrystaat Bemarking<br />
Oos-Kaap Bemarking<br />
Cape Malting House<br />
Westra (Top White)<br />
Koringmeule<br />
Pastafabriek<br />
Beskuitjiefabriek<br />
Primêre Produksie<br />
Sidi Parani (kunsmis)<br />
Direkte Insette<br />
Chemikalië<br />
Saadproduksie, Verwerking en Bemarking<br />
Gewasproduksie<br />
FloTank (logistiek)<br />
Versekering<br />
Presisieboerdery<br />
Produksienavoring<br />
Opkomende Boerdery-ontwikkeling<br />
KwaZulu-Natal Bemarking<br />
Bestaansrede:<br />
Spesialisprodukte<br />
Oliesade<br />
Pekanneute<br />
Verspreiders<br />
Wyn (Landzicht)<br />
Aartappels<br />
Noord-Kaap Aartappellaboratorium<br />
Kontrakteurs<br />
Olie<br />
Katoen<br />
Lusern en Veevoere<br />
SA Feed Phosphates (SAFP)<br />
Bullhill<br />
Wes-Kaap Bemarking<br />
Korporatiewe Dienste<br />
Finansies en Stelsels<br />
Korporatiewe Bemarking<br />
Finansiering<br />
Finansiële Landbou-advies (Pro-Farmer)<br />
Risikobestuur<br />
Sekretariaat en Regsdienste<br />
Menslike Hulpbronne<br />
Veilings, Vleis en Supermarkte<br />
Veilings<br />
Vleis<br />
Meat to Market (beesabattoir)<br />
Supermarkte<br />
GWK Properties<br />
Handel<br />
Meganisasie en Ingenieurswerke<br />
• Heelgoedere (John Deere-agentskappe)<br />
• Werkswinkels (John Deere)<br />
• Onderdele (John Deere)<br />
• Bearing and Belting<br />
Kleinhandel<br />
• Handelswinkels (LandMark)<br />
• Store<br />
• Bande<br />
• Vulstasies<br />
• Brandstof (opberging en verspreiding)<br />
• Besproeiing (Valley-agentskappe)<br />
• Selfone (Nashua Mobile)<br />
As besigheid in produsentebesit, tree GWK as verlengstuk van ons produsente se besighede op om volhoubare welvaart te skep vir<br />
deelnemende aandeelhouers en belanghebbendes. GWK beywer hom om generasies van suksesvolle produsente deel van <strong>landbou</strong> te hou.<br />
Visie:<br />
• Om`n volhoubare agri-besigheid van uitnemendheid te wees.<br />
Missie:<br />
Ons ontsluit potensiaal, skep welvaart en voeg waarde toe vir ons<br />
vennote-in-missie op `n entrepreneuriese wyse, gekenmerk deur:<br />
• innoverende denke,<br />
• kreatiewe oplossings,<br />
• voortreflike besluitneming,<br />
• energieke uitvoering, en<br />
• gerugsteun deur eienaarskap en spesialisasie.<br />
Waardesisteem:<br />
• Met eerlikheid, integriteit en deursigtigheid,<br />
• sosiaal verantwoordbaar teenoor ons gemeenskappe,<br />
• vennootskap met ons personeel, en<br />
• met holistiese volhoubaarheid as oogmerk.<br />
Indeks<br />
Die verslae en state soos vervat in die dokument<br />
verteenwoordig die finansiële state wat aan die<br />
aandeelhouers voorgelê word.<br />
Inhoudsopgawe Bladsy<br />
Drie jaar groep finansiële oorsig 2<br />
Verslag van die Voorsitter van die Direksie 6<br />
GWK Direksie 8<br />
Korporatiewe beheer 10<br />
Verslag van die Ouditkomitee 14<br />
Sosiale verantwoordelikheid 16<br />
Verslag van die Sosiale en Etiekkomitee 18<br />
Verslag van die Besturende Direkteur 22<br />
GWK Hoofbestuur 26<br />
Verslag van die onafhanklike ouditeure 28<br />
Direkteursverantwoordelikheid en -goedkeuring 30<br />
Sertifikaat van die Maatskappysekretaris 31<br />
Direkteursverslag 32<br />
Staat van finansiële posisie 36<br />
Staat van finansiële prestasie 38<br />
Staat van omvattende inkomste 39<br />
Staat van verandering in ekwiteit 42<br />
Staat van kontantvloei 44<br />
Aantekeninge tot verkorte finansiële state 48<br />
Algemene inligting 56<br />
1
2 3<br />
GWK Beperk<br />
Drie jaar groep finansiële oorsig<br />
Inkomstestaat 2010 2011 <strong>2012</strong><br />
Omset<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
R'000 R'000 R'000<br />
3,089,719 3,208,089 4,897,038<br />
Bedryfsinkomste voor inagneming van die volgende: 152,233 196,123 192,712<br />
- Rente betaal: Eksterne bronne 63,422 65,492 87,178<br />
Wins voor toevallings aan lede 88,811 130,631 105,534<br />
Toevallings aan lede 59,772 68,701 100,389<br />
- Korting betaal 40,670 54,709 76,426<br />
- Rente betaal 19,102 13,992 23,963<br />
Wins voor belasting 29,039 61,930 5,145<br />
Belasting 8,375 12,541 2,024<br />
Wins vir die jaar 20,664 49,389 3,121<br />
R 3,089,719<br />
R 3,208,089<br />
R 4,897,038<br />
2010 2011 <strong>2012</strong><br />
7.0%<br />
Omset<br />
(R'000)<br />
Netto opbrengs op totale kapitaal<br />
9.9%<br />
6.2%<br />
2010 2011 <strong>2012</strong><br />
R 88,811<br />
Wins voor toevallings aan lede<br />
(R'000)<br />
R 130,631<br />
R 105,534<br />
2010 2011 <strong>2012</strong><br />
2.9%<br />
Netto wins as % van omset<br />
4.1%<br />
2.2%<br />
2010 2011 <strong>2012</strong><br />
Balansstaat 2010 2011 <strong>2012</strong><br />
Bates<br />
R'000 R'000 R'000<br />
Nie-bedryfsbates 311,124 399,158 439,065<br />
Bedryfsbates 1,003,517 1,306,291 1,755,461<br />
Totale bates 1,314,641 1,705,449 2,194,526<br />
Ekwiteit en laste<br />
Uitgereikte aandelekapitaal 10,325 10,779 11,363<br />
Reserwes 37,123 76,268 81,410<br />
Aandeelhouerslenings 373,986 424,245 508,777<br />
Aandeelhouersbelang 421,434 511,292 601,550<br />
Nie-bedryfslaste 26,242 31,449 182,289<br />
Bedryfslaste 866,965 1,162,708 1,410,687<br />
Totale ekwiteit en laste 1,314,641 1,705,449 2,194,526<br />
R 1,314,641<br />
R 421,434<br />
Totale Bates<br />
(R'000)<br />
R 1,705,448<br />
Aandeelhouersfondse<br />
(R'000)<br />
R 511,292<br />
R 2,194,526<br />
2010 2011 <strong>2012</strong><br />
R 601,550<br />
2010 2011 <strong>2012</strong><br />
32.1%<br />
Eie kapitaal tot totale kapitaal<br />
30.0%<br />
27.4%<br />
2010 2011 <strong>2012</strong><br />
24.9%<br />
Opbrengs op aandeelhouersfondse<br />
31.0%<br />
20.6%<br />
2010 2011 <strong>2012</strong>
4 5<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
_000671<br />
_000864<br />
_000752<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
innoverende <strong>landbou</strong><br />
Verslag van die Voorsitter van die Direksie
6 7<br />
Verslag van die Voorsitter van die Direksie<br />
GWK gaan voort om in terme van sy finansiële en ander<br />
prestasies aan die verwagting te voldoen. Die maatskappy<br />
is ook reg geposisioneer om in die toekoms voort te gaan om<br />
aandeelhouer-produsente en ander belanghebbendes deur sy<br />
werksaamhede te bevoordeel.<br />
Die <strong>landbou</strong> word al hoe meer gekenmerk deur stygende<br />
onsekerheid, meer volatiliteit en ‘n sake-omgewing wat daagliks<br />
verander.<br />
Landboubesighede moet in hierdie omgewing innoverende<br />
besigheidsoplossings bewerkstellig deur effektiewe<br />
waardeketting-meganismes op alle vlakke te skep. `n Ketting<br />
is ook net so sterk soos sy swakste skakel. Daarom moet alle<br />
belanghebbendes in die ketting betrokke wees en daardeur<br />
bevoordeel word. Dít is wat GWK doen.<br />
In die jaar in oorsig het GWK weer daarin geslaag om homself<br />
effektief in die <strong>landbou</strong>-waardeketting te posisioneer. Die<br />
kompetisie in die mark is nie net tussen produkte en maatskappye<br />
nie, maar ook tussen waardekettings.<br />
Landbouers moet verseker dat ons deel is van die mees<br />
mededingende waardeketting. Dit is wat <strong>landbou</strong>besighede in die<br />
toekoms van mekaar gaan onderskei.<br />
Ekonomiese oorsig<br />
`n Paar trekkragte het op die oomblik die grootste invloed op<br />
die <strong>landbou</strong>-omgewing. Dit sluit in die droogte in Amerika, die<br />
finansiële krisis in Europa, China se volgehoue dryf tot sy eie<br />
voedselsekerheid en <strong>landbou</strong>-ontwikkeling in Afrika.<br />
Die droogte in Amerika bied op die korttermyn hoër graanpryse<br />
wat voedselpryse in ‘n mate opwaarts trek. Dít gee `n welkome<br />
inspuiting in die kommoditeitsmarkte wat nuwe debatte oor<br />
voedselsekuriteit en die billike beskerming van ons plaaslike<br />
bedrywe ontlok.<br />
Verder maak dit Suid-Afrika se graan mededingend in die<br />
wêreldmark en nuwe uitvoergeleenthede ontstaan. Dit is alles<br />
positief vir <strong>landbou</strong>ers.<br />
Die krisis in Europa sal waarskynlik nog ‘n tyd lank voortduur en<br />
hoewel hulle nie juis nuwe geleenthede vir uitvoer bied nie, moet<br />
ons steeds ons markaandeel daar beskerm.<br />
China is ‘n ander storie. Al het die land se ekonomie effens<br />
afgekoel, is dit steeds die drywer wat die wêreldekonomie kop<br />
bo water laat hou.<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
Ek glo dat China en Indië van ons grootste handelsvennote<br />
gaan word, maar ook van ons grootste mededingers. Die Suid-<br />
Afrikaanse regering moet versigtig met dié reuse onderhandel.<br />
Suid-Afrika moet `n fyn balans handhaaf tussen die uitbreiding<br />
van ons sakeverhouding met China en die beskerming en groei<br />
van ons eie ekonomie.<br />
Landbou-ontwikkeling in Afrika, waarby China ook betrokke is om<br />
aan sy voedselbehoeftes te voldoen, noodsaak Suid-Afrikaanse<br />
produsente ook om dermate meer effektief te boer sodat Suid-<br />
Afrika sy posisie as die kosmandjie van Afrika kan behou. Suid-<br />
Afrikaanse <strong>landbou</strong> moet nie die geleentheid miskyk om self in<br />
die ontwikkeling van <strong>landbou</strong> in ander Afrikalande betrokke te<br />
raak nie.<br />
Die groot uitdaging midde-in die invloed van hierdie groter<br />
trekkragte is hoe Suid-Afrikaanse produsente hulself moet<br />
posisioneer om so ver vorentoe as moontlik `n aandeel in die<br />
waardeketting in Afrika te behou en terselfdertyd die risiko`s in<br />
die mark te verskans.<br />
Landbou-oorsig<br />
Die vloede van die afgelope twee jaar het groot druk op<br />
produsente geplaas. Hier het GWK weer ‘n unieke oplossing<br />
gevind deur vloedlenings van R150 miljoen van die Industrial<br />
Development Corporation (IDC) aan produsente beskikbaar te<br />
maak.<br />
Grondhervorming en politieke onsekerheid bly groot uitdagings.<br />
Die vlak van retoriek sal oor die komende maande al hoe erger<br />
word.<br />
Met die honderdjarige herdenking van Wet no. 27 oor Grondsake<br />
van 1913, kan ons ook baie uitsprake oor grond verwag. Ons moet<br />
egter koelkop bly! Ek glo vas dat `n proses van gee en neem en<br />
toewyding van alle belanghebbendes oplossings sal bring.<br />
Die veranderings met die grootste toekomsimpak in die <strong>landbou</strong><br />
word in die bemarkingsomgewing gesien. Kompetisie is sterk, die<br />
konsentrasie van koopkrag word groter, die produsent se aandeel<br />
in die verbruiker se Rand krimp, terwyl storting (dumping) en<br />
laeprys-invoere vermeerder.<br />
Daar is dus geen plek vir oneffektiewe praktyke nie. Op plaasvlak<br />
moet die doeltreffendheid van produksie verhoog word.<br />
Produsente moet meer effektief boer om mededingend te bly.<br />
Die jaar vir GWK<br />
Frank Lawrence<br />
Voorsitter<br />
GWK het die afgelope jaar weer daarin geslaag om die produsent<br />
by te staan om meer effektief te boer. Dit is gedoen deur<br />
toonaangewende navorsing, betrokkenheid by produsente én die<br />
effektiewe oordrag van kundigheid.<br />
Voorbeelde hiervan is voorligting, boeredae, besproeiingskedulering,<br />
meganisasietegnieke, kontrakteringsdienste<br />
vir katoen en lusern, finansiële dienste en studiegroepe.<br />
GWK is daartoe verbind om sterk verhoudings met elke rolspeler<br />
te vorm en te handhaaf op elke vlak van die waardeketting – van<br />
die verskaffing van insette tot produksie, berging, prosessering,<br />
verspreiding en bemarking.<br />
GWK se grondboontjie-drogingsaanleg, katoenpluismeule,<br />
pekanneutaanleg, koelkamers, uitvoer van lusern, abattoirs en<br />
die onlangse opening van kleinhandelwinkels, asook die beplande<br />
koringmeule, pasta- en beskuitjiefabriek is voorbeelde van hoe<br />
GWK nuwe geleenthede in die waardeketting ontgin.<br />
GWK tree as verlengstuk van produsente se besighede op. Ons<br />
is, as maatskappy in produsente se besit, uniek vanweë die<br />
samewerking en samehorigheid wat tussen die maatskappy<br />
en produsente bestaan. Dít is die siel van ons besigheid.<br />
Dit alles het bygedra tot uitstekende finansiële resultate met<br />
‘n wins van R105 miljoen en toevallings van R100 miljoen<br />
aan aandeelhouers. Ons bereik vanjaar ook ‘n mylpaal<br />
met die eerste kapitaaluitbetalings van voorkeuraandele<br />
en aandeelhouerslenings. Dit is die eerste rotasie van<br />
aandeelhouersfondse wat plaasvind. `n Totale bedrag van<br />
R11,9 miljoen sal aan kwalifiserende aandeelhouers uitbetaal<br />
word.<br />
GWK se eie kapitaal is tans net onder 30%. Ons mikpunt is hoër,<br />
maar die stand van ons eie kapitaal is grootliks veroorsaak<br />
deur die vertraagde mielieoes en die koringvoorraad wat nog<br />
gestoor word. Dit behoort in die nuwe jaar reggestel te word.<br />
|<br />
Volhoubaarheid<br />
GWK is `n besproeiingspesialis en besproeiing vorm `n integrale<br />
deel van die <strong>landbou</strong>legkaart. Daarom is ons genoodsaak om<br />
onsself vir die behoud van watergehalte te beywer en ook<br />
volhoubaar en omgewingsvriendelik te boer.<br />
In ons besigheid moet ons ook probeer om voortdurend nuwe<br />
werkgeleenthede te skep. Deel hiervan is GWK se fokus op die<br />
ontwikkeling van opkomende produsente en `n konstruktiewe<br />
bydrae tot swart ekonomiese bemagtiging.<br />
Nuwe werk word net met nuwe besigheid geskep. GWK is<br />
daarom ook daarop gefokus om nuwe besigheidsgeleenthede<br />
aan te gryp.<br />
Erkenning<br />
Ek bedank graag my mede-direkteure vir hul toewyding en die<br />
besonderse wyse waarop hulle hul pligte uitvoer.<br />
Dankie ook aan GWK se Bestuur en ander personeel vir die passie<br />
wat in julle werk sigbaar is.<br />
Aan ons aandeelhouers, dankie vir jul lojale ondersteuning wat<br />
die maatskappy jaarliks groter hoogtes laat bereik.<br />
Bowenal, dankie vir die genade van Bo wat ons daagliks ontvang.<br />
Frank Lawrence<br />
Voorsitter<br />
Douglas<br />
13 September <strong>2012</strong>
8 9<br />
Direksie<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
Frank Lawrence<br />
(Voorsitter)<br />
Orffer Müller<br />
Frans Lubbe<br />
(Onder-voorsitter)<br />
Piet Roux<br />
Johan Jacobs Wynand Human Frans Wiid Tertius Marais<br />
Koos van der Ryst<br />
Ronnie Stadhouer<br />
Hennie Coetzee<br />
Eric Ramongalo<br />
Johan van Dyk<br />
(Besturende Direkteur)<br />
Johann Klopper<br />
(Finansiële Direkteur)<br />
Willem Mülke
10 11 11<br />
Korporatiewe beheer<br />
Die Direksie verskaf effektiewe leierskap gebaseer op GWK se waardesisteem. Dit is `n fundamentele beginsel van GWK om `n<br />
volhoubare besigheid te bou met inagneming van ekonomiese beginsels sowel as die belange van die gemeenskappe waarbinne dit<br />
funksioneer.<br />
As besigheid in produsente se besit, tree GWK as verlengstuk van produsente se besighede op om volhoubare welvaart te skep vir<br />
deelnemende aandeelhouers en belanghebbers. GWK beywer hom om generasies van suksesvolle produsente deel van <strong>landbou</strong> te<br />
hou.<br />
GWK Waardesisteem<br />
Korporatiewe beheer is gesetel in GWK se waardesisteem, wat die volgende behels:<br />
• Kliëntgerigtheid<br />
• Spanfokus<br />
• Integriteit<br />
• Menswaardigheid<br />
• Openlikheid<br />
• Voortreflikheid<br />
• Mede-eienaarskap<br />
• Sosiale verantwoordelikheid<br />
Raad van Direkteure<br />
GWK beskik oor `n Raad van Direkteure met 13 onafhanklike, nie-uitvoerende direkteure en twee uitvoerende direkteure. Altesaam<br />
12 direkteure word deur aandeelhouers in streeksverband benoem en op die Algemene Jaarvergadering verkies.<br />
Die Direksie funksioneer in terme van `n formele direkteursbeleid wat die waardes van die maatskappy weerspieël en die raamwerk<br />
waarbinne GWK se Direksie funksioneer, uiteensit.<br />
`n Matriks bestaan in terme waarvan sekere bevoegdhede en magte deur die Direksie aan Bestuur gedelegeer is. Wesenlike<br />
bevoegdhede is gereserveer vir besluitneming deur die Raad van Direkteure. Dit is die verantwoordelikheid van die Uitvoerende<br />
Direkteure om die besluite van die Raad van Direkteure te implementeer.<br />
Die Raad van Direkteure is in effektiewe beheer van die maatskappy en sy Bestuur en is betrokke by alle besluite wat wesenlik is vir<br />
die maatskappy ten einde die volhoubaarheid daarvan te verseker.<br />
Divisie-direksies bestaan vir elke operasionele divisie in GWK en dit stel die Direksie in staat om groter gespesialiseerde kundigheid<br />
in `n gediversifiseerde maatskappy te vestig.<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
Direksie<br />
Portefeuljes<br />
Frank Lawrence*<br />
Frans Lubbe*<br />
Hennie Coetzee*<br />
Wynand Human*<br />
Johan Jacobs*<br />
Klasie Jacobs*<br />
Johann Klopper#<br />
GWK Direksie V§ O§ X X§ X§ Vβ Xα X X X X © X X X Xβ X X X<br />
Uitvoerende Komitee V§ X X§ Vβ X X<br />
Ouditkomitee X V Xβ X X§<br />
Risikokomitee X V Xβ X X§<br />
Vergoedingskomitee V§ X X Vβ X§ X<br />
Sosiale en Etiekkomitee V X X Vβ X X<br />
GWK Handelsdivisie<br />
Direksie<br />
GWK Veilings &<br />
Vleisdivisie Direksie<br />
Tertius Marais*<br />
Willem Mülke*<br />
Orffer Müller*<br />
Rehann Nolte#<br />
X§ Xα X © X X Xβ V X<br />
X§ Xα X © X X Xβ V X<br />
GWK Graandivisie Direksie X X§ Xα X X X © V<br />
GWK Spesialisproduktedivisie<br />
Direksie<br />
GWK Industrieë Divisie<br />
Direksie<br />
X X§ Xα X X X © V<br />
X X Xβ Xα X X © X V X<br />
Aartappel Advieskomitee X X X§ Xβ V X X<br />
Grondbone Advieskomitee X X X§ Xβ V X X<br />
Wyn Advieskomitee X X X§ Xβ V X X<br />
Katoen Advieskomitee X X X§ V X X<br />
Veeprodusente<br />
vergadering<br />
Besproeiingsprodusentevergadering<br />
*<br />
#<br />
©<br />
α<br />
β<br />
§<br />
V<br />
O<br />
X<br />
X X X X§ X§ Xβ Xα X X X X © X X X Xβ X X X<br />
X X X X§ X§ Xβ Xα X X X X © X X X Xβ X X X<br />
SEB-komitee X X Xβ Xα X © X X V<br />
Onafhanklik, nie-uitvoerend<br />
Uitvoerend<br />
Tot 01 September <strong>2012</strong><br />
Vanaf 01 September <strong>2012</strong><br />
Tot 09 November 2011<br />
Vanaf 09 November 2011<br />
Voorsitter<br />
Onder-voorsitter<br />
Lid<br />
Eric Ramongalo*<br />
Piet Roux*<br />
Ronnie Stadhouer*<br />
Gerhard Stander*<br />
Johan van Dyk#<br />
Koos van der Ryst *<br />
Frans Wiid*
12 13<br />
Korporatiewe beheer (vervolg)<br />
Direksiekomitees<br />
Die Direksie het spesifieke komitees gevestig wat verantwoording doen aan die Raad van Direkteure. Spesifieke verantwoordelikhede<br />
is aan die komitees gedelegeer met duidelik gespesifiseerde verwysingsraamwerke. Geen uitvoerende direkteur tree as voorsitter<br />
van enige van die ondergemelde Direksiekomitees op nie.<br />
Ouditkomitee<br />
Die Ouditkomitee verrig `n belangrike rol in die stelsel vir die monitering van interne kontroles. Die lede van die Ouditkomitee beskik<br />
oor voldoende finansiële en kommersiële vaardighede om hul pligte en verantwoordelikhede suksesvol uit te voer.<br />
Die verslag van die Ouditkomitee vir die afgelope finansiële jaar is in hierdie jaarverslag vervat.<br />
Risikokomitee<br />
Die Risikokomitee beskik oor `n formele handves wat deur GWK se Raad van Direkteure goedgekeur is. Die komitee is verantwoordelik<br />
om die maatskappy se risiko-filosofie, strategieë en beleid te hersien, sowel as om die effektiwiteit van GWK se risikobestuursplan<br />
te evalueer.<br />
Die maatskappy se Risikokomitee bestaan uit vier onafhanklike, nie-uitvoerende direkteure. Die Uitvoerende Direkteure,<br />
Hoofbestuurders, Uitvoerende Bestuurder: Sekretariaat en Risikobestuur en Bestuurder: Interne Oudit woon die vergaderings op<br />
uitnodiging by. Die komitee vergader minstens vier maal per jaar.<br />
Tydens die jaar in oorsig is `n algehele herevaluasie van die GWK-groep se risiko-analisestelsel gedoen en is die risiko-analiseproses<br />
en rapportering dienooreenkomstig aangepas.<br />
Vergoedingskomitee<br />
Die Vergoedingskomitee bestaan uit vier onafhanklike, nie–uitvoerende direkteure sowel as die Besturende Direkteur. Die Finansiële<br />
Direkteur woon die vergaderings op uitnodiging by.<br />
Die Vergoedingskomitee het twee maal die afgelope finansiële jaar vergader. Die Vergoedingskomitee het onbeperkte toegang tot<br />
eksterne kundiges om die komitee by te staan in die hersiening van GWK se vergoedingsfilosofie, formulering van die oorhoofse<br />
menslike hulpbron-raamwerk en vergelyking van die maatskappy se vergoedingspraktyke met die beste bestaande praktyke.<br />
Sosiale en Etiekkomitee<br />
Tydens die afgelope finansiële jaar is `n Sosiale en Etiekkomitee gevestig, welke komitee uit vier onafhanklike, nie-uitvoerende<br />
direkteure en die Besturende Direkteur bestaan. Die Sosiale en Etiekkomitee monitor die GWK-groep se aktiwiteite in die gemeenskappe<br />
waarbinne dit funksioneer en evalueer GWK se rol as korporatiewe burger.<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong>
14 15 15<br />
Verslag van die Ouditkomitee<br />
Hierdie verslag inkorporeer die vereistes vir die statutêre verantwoordelikhede van Ouditkomitees, soos vervat in Artikel 94 van<br />
die Maatskappywet.<br />
Samestelling van die Ouditkomitee<br />
Die Ouditkomitee bestaan uit vier onafhanklike, nie-uitvoerende direkteure soos per die riglyne van King III. Die lede beskik, na die<br />
mening van die komitee, oor die nodige vaardighede, kennis en ervaring om hul pligte en verantwoordelikhede in terme van die<br />
Maatskappywet, na behore te verrig.<br />
Die volgende persone het vir die jaar in oorsig op die Ouditkomitee gedien:<br />
Ouditkomiteelid Kwalifikasie<br />
F.J. Lubbe (Voorsitter) GR(SA)<br />
F.J. Lawrence B.Sc. Landbou-ekonomie (Hons)<br />
T.C.J. Marais B.Com MBA<br />
A.O. Műller GR(SA)<br />
Verantwoordelikhede van die Ouditkomitee<br />
Die komitee beskik oor `n handves wat deur die Direksie goedgekeur is, welke handves die pligte, verantwoordelikhede en<br />
gedelegeerde bevoegdhede van die komitee uiteensit.<br />
Die komitee dien ook as Ouditkomitee van die filiale van GWK.<br />
Die algemene verantwoordelikhede van die Ouditkomitee sluit die volgende in:<br />
• dien as skakel tussen die eksterne ouditeure en die Direksie;<br />
• adviseer die Direksie of daar voldoende interne en finansiële kontroles in plek is;<br />
• nagaan en goedkeuring van die jaarlikse interne ouditplan;<br />
• nagaan en goedkeuring van die eksterne ouditplan;<br />
• nagaan van interne ouditverslae, sowel as bestuurskommentaar daarop;<br />
• nagaan van eksterne ouditverslae, sowel as bestuurskommentaar daarop;<br />
• bepaal die effektiwiteit van die eksterne sowel as interne ouditeure;<br />
• bepaal beleid, vir goedkeuring deur die Direksie, rakende die voorsiening van nie-oudit dienste deur eksterne ouditeure;<br />
• maak `n aanbeveling aan die aandeelhouers vir goedkeuring, vir die aanstelling van onafhanklike eksterne ouditeure, sowel as<br />
die goedkeuring van eksterne ouditeure se vergoeding;<br />
• verseker dat alle wesenlike finansiële risiko’s geïdentifiseer is en bestuur word;<br />
Vergaderings<br />
Die Ouditkomitee het vir die periode in oorsig vier maal vergader, welke vergaderings ook deur die onafhanklike eksterne ouditeure,<br />
Uitvoerende Direkteure, Hoofbestuur, die Uitvoerende Bestuurder: Sekretariaat en Risikobestuur, Bestuurder: Interne Oudit en die<br />
Maatskappysekretaris op uitnodiging bygewoon word. Persone wat vergaderings op uitnodiging bywoon, beskik nie oor stemreg<br />
nie.<br />
Die Ouditkomitee vergader, sonder dat enige ander bestuurslede teenwoordig is, met die onafhanklike, eksterne ouditeure,<br />
Uitvoerende Bestuurder: Sekretariaat en Risikobestuur en Bestuurder: Interne Oudit.<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
Toegang tot die Ouditkomitee<br />
Die onafhanklike eksterne ouditeure, sowel as die interne ouditeure het onbeperkte toegang tot die Ouditkomitee en die<br />
Voorsitter van die Ouditkomitee.<br />
Statutêre pligte<br />
In navolging van die bepalings van die Wet, het die Ouditkomitee:<br />
• die aanstelling van Enslins (Bethlehem) Ing. as onafhanklike eksterne ouditeure en mnr. P.Y. Morrison, as die<br />
geregistreerde ouditeur verantwoordelik vir die oudit, bevestig;<br />
• hulself tevrede gestel dat die eksterne ouditeure onafhanklik van die maatskappy is;<br />
• die terme van aanstelling en die fooie betaalbaar met die onafhanklike eksterne ouditeure ooreengekom;<br />
• bevestig dat dit nie enige klagtes ontvang het nie, hetsy van binne of buite die maatskappy, met betrekking tot<br />
rekeningkundige praktyk, die eksterne en interne oudit van die maatskappy, die inhoud of oudit van die jaarlikse<br />
finansiële state of enige verwante aangeleentheid.<br />
Die Ouditkomitee beveel ook aan dat die aandeelhouers die aanstelling van Enslins (Bethlehem) Ing. as onafhanklike eksterne<br />
ouditeure van GWK vir die jaar geëindig 31 Mei 2013 en mnr. PY Morrison as die geregistreerde ouditeur verantwoordelik vir<br />
die oudit, goedkeur.<br />
Jaarlikse finansiële state<br />
Ná deeglike oorweging van die finansiële state, ingesluit die jaarverslag, met spesifieke verwysing dat `n aanvaarbare vlak<br />
van openbaarmaking en redelike voorlegging aan voldoen is, het die Ouditkomitee aan die GWK Direksie aanbeveel dat die<br />
jaarlikse finansiële state goedgekeur word.<br />
Namens die Ouditkomitee<br />
F.J. Lubbe<br />
Voorsitter van die Ouditkomitee<br />
Douglas<br />
21 Augustus <strong>2012</strong>
16 17 17<br />
Sosiale verantwoordelikheid<br />
Die waardes waarop GWK gebou is, sluit integriteit en sosiale verantwoordelikheid in. Investering in die gemeenskappe waar ons<br />
werk en leef is nie vir die GWK Direksie en Bestuur onderhandelbaar nie en `n integrale deel van hoe ons sake doen.<br />
Die maatskappy is daartoe verbind om as `n verantwoordelike, korporatiewe burger op te tree. Dit word gedoen deur beleggings in<br />
die gemeenskap met borgskappe, vaardigheidsontwikkeling en interaksie met belanghebbendes.<br />
GWK meet nie die nakoming van sosiale verantwoordelikheid en herinvestering in die omgewing aan die hoeveelheid geld wat<br />
hiervoor aangewend word nie. Die sukses van ons gemeenskapsprojekte word gemeet aan die verskil wat dit maak.<br />
Tydens die finansiële jaar in oorsig is verskillende skole in GWK se bedieningsgebied gehelp om belangrike infrastruktuur op te knap,<br />
geleenthede vir leerders in onder meer sport geskep en verskeie gemeenskapsinstansies finansieel ondersteun om hul doelwitte te<br />
bereik.<br />
GWK is ook daarby betrokke om mense te vereer wat `n verskil in die gemeenskap maak om daardeur gemeenskapsbetrokkenheid<br />
en `n gevoel van sosiale verantwoordelikheid te ontwikkel.<br />
GWK fokus dié investering in plattelandse gebiede waar ons aandeelhouers hul <strong>landbou</strong>besighede bedryf. Dit is vir GWK belangrik<br />
om te belê in die onderhoud van instansies wat vir hierdie gemeenskappe kosbaar is. Die investering is nie op individue gefokus nie,<br />
maar op die befondsing van projekte en instellings waar mense in groepe bevoordeel word.<br />
GWK besef sy verantwoordelikheid om projekte te ondersteun wat daarop fokus om opkomende produsente in Suid-Afrika as<br />
kommersiële <strong>landbou</strong>ers te vestig. Ons is daarom ook in samewerking met vennote soos die Noord-Kaapse department van<br />
<strong>landbou</strong> by die opleiding van opkomende produsente betrokke.<br />
Tydens die jaar in oorsig was meer as 1 000 opkomende produsente die bevoordeeldes in verskillende projekte waarby GWK deur<br />
mentorskap by opleiding, boerderybeplanning, die ontwikkeling van volhoubare sakeplanne en <strong>landbou</strong>kundige steun betrokke was.<br />
Die maatskappy onderskryf ook die beginsels soos vervat in die Landbouhandves vir Swart Ekonomiese Bemagtiging. GWK se eie<br />
SEB-voldoening is geklassifiseer as Vlak 7 en SEB-ontwikkeling word as strategies van belang beskou.<br />
_000457<br />
_000364<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
_000964<br />
_000657<br />
gee om vir ons gemeenskappe
18 19 19<br />
Verslag van die Sosiale en Etiekkomitee<br />
Die Sosiale en Etiekkomitee is die afgelope jaar gevestig ten einde die GWK Direksie by te staan om te verseker dat die GWK-groep as<br />
goeie korporatiewe burgers funksioneer. Die komitee verrig voorts die statutêre funksies soos vereis in terme van die Maatskappywet.<br />
Hierdie verslag word voorgelê om aan te toon hoe die komitee sy plig in terme van die van die Maatskappywet verrig het, sowel as<br />
enige addisionele pligte wat die GWK Direksie aan die komitee delegeer het.<br />
Samestelling van die komitee<br />
Die komitee bestaan uit vier onafhanklike, nie-uitvoerende direkteure en een uitvoerende direkteur. Die Finansiële Direkteur,<br />
Maatskappysekretaris, Uitvoerende Bestuurder: Menslike Hulpbronne en Uitvoerende Bestuurder: Korporatiewe Bemarking, woon<br />
die vergaderings op uitnodiging by en beskik oor geen stemreg nie.<br />
Die volgende persone dien op die komitee:<br />
Komiteelid Uitvoerend / Nie-uitvoerend<br />
F.J. Lawrence (Voorsitter) Nie-uitvoerend<br />
J.H. Coetzee Nie-uitvoerend<br />
F.J. Lubbe Nie-uitvoerend<br />
T.C.J. Marais Nie-uitvoerend<br />
J.H. van Dyk Uitvoerend<br />
Verantwoordelikhede van die Sosiale en Etiekkomitee<br />
Die komitee beskik oor `n handves wat deur die Direksie goedgekeur is, welke handves die pligte, verantwoordelikhede en gedelegeerde<br />
bevoegdhede van die komitee uiteensit. Die komitee dien ook as Sosiale en Etiekkomitee van die filiale in die GWK-groep.<br />
Die funksies van die komitee sluit die volgende in, soos bepaal deur die Maatskappywet en die goedgekeurde handves:<br />
Monitering van die GWK-groep se aktiwiteite met betrekking tot sosiale en ekonomiese ontwikkeling met spesifieke verwysing<br />
na die groep se prestasie in terme van:<br />
• Die bevordering van goeie korporatiewe burgerskap van die GWK-groep.<br />
• Monitering van die GWK-groep se voldoening aan omgewing-, gesondheid- en veiligheidsnorme wat insluit<br />
die impak van die GWK-groep se produkte en dienste.<br />
• Monitering van klanteverhoudings wat insluit advertensies, openbare betrekkinge en voldoening aan<br />
verbruikerswetgewing.<br />
Toegang tot inligting<br />
Die komitee beskik oor volle toegang tot:<br />
• Interne ouditverslae.<br />
• Verslae van eksterne ouditeure.<br />
• Veiligheidsverslae en -notules.<br />
• Verslae met betrekking tot sosiale ontwikkelingsaksies.<br />
• Enige ander inligting wat die komitee redelikerwys in die uitvoering van sy pligte benodig.<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
Wesenlike aksies<br />
Breedvoerige rapportering oor GWK se aktiwiteite met betrekking tot sosiale en ekonomiese ontwikkeling word in die sosiale<br />
verantwoordelikheidsverslag gedoen.<br />
Tydens die jaar in oorsig het die GWK Direksie `n nakomingsbeleid goedgekeur. Die beleid dien as `n riglyn wat betref die nakoming<br />
van wette, reëls en riglyne deur werknemers en GWK en weerspieël ook GWK se waardesisteem. Die nakomingsbeleid is bedoel<br />
om ons werknemers te voorsien van riglyne en verwysings in sy/haar daaglikse werk en sodoende enige oortreding te voorkom,<br />
sowel as om GWK se etiese standaarde daar te stel. `n Uitgebreide kommunikasieprogram is geïmplementeer om te verseker dat die<br />
nakomingsbeleid inslag vind op alle vlakke in GWK.<br />
Vordering is ook gemaak met die finalisering van `n bedrogvoorkomingsbeleid wat in die 2013 finansiële jaar geïmplementeer sal<br />
word. Een van die oogmerke van hierdie beleid is om `n meganisme daar te stel waardeur werknemers en kliënte onwettige, oneerlike<br />
of onetiese gedrag deur werknemers van GWK kan rapporteer sonder enige gevaar van intimidasie.<br />
GWK se veiligheids- en gesondheidsraamwerk en -strukture is die afgelope jaar hersien en wesenlike struktuurveranderings is gedoen.<br />
Die struktuurveranderings het ten doel om groter fokus op die veiligheid en gesondheid van GWK se werknemers en kliënte te verkry<br />
deur meer akkurate en tydige bestuursinligtingstelsels, groter verantwoordelikheid van personeel ten opsigte van veiligheid en meer<br />
effektiewe en objektiewe rapporteringstelsels.<br />
Namens die Sosiale en Etiekkomitee<br />
F.J. Lawrence<br />
Voorsitter van die Sosiale en Etiekkomitee<br />
Douglas<br />
21 Augustus <strong>2012</strong><br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
_000657<br />
_000964<br />
_000854
20 21 21<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
_000487<br />
_000369<br />
_000454<br />
verlengstuk van produsente se besigheid<br />
Verslag van die Besturende Direkteur
22 23 23<br />
Verslag van die Besturende Direkteur<br />
Inleiding<br />
GWK se finansiële én strategiese resultate vir die 2011/12<br />
finansiële jaar is `n getuigskrif van hoe die maatskappy daartoe<br />
kan bydra om suksesvolle produsente deel van <strong>landbou</strong> in Suid-<br />
Afrika te hou.<br />
`n Groei van 45% in die maatskappy se wins voor toevallings<br />
aan aandeelhouers het toevallings vir ons aandeelhouers<br />
dienooreenkomstig tot R100 miljoen laat toeneem.<br />
`n Verlaging in kunsmispryse het wel die groter GWK-groep se<br />
wins ingeperk, maar besparing op dié insetkoste was `n verdere<br />
voordeel vir ons produsente.<br />
Die groter korting sowel as dié besparing kon realiseer omdat die<br />
wins van die GWK-maatskappy se filiale in die groter GWK-groep<br />
nie `n invloed op toevallings vir aandeelhouers het nie. Dit wys<br />
die voordeel van die groep se diversiteit.<br />
Dié bydraes tot volhoubare <strong>landbou</strong> is fondamente vir verdere<br />
groei vir die groter GWK-groep. Volatiliteit in internasionale<br />
<strong>landbou</strong>kommoditeite, asook ander onsekerhede in Suid-<br />
Afrikaanse <strong>landbou</strong>, noodsaak doelgerigte optrede om meer<br />
stabiliteit in primêre <strong>landbou</strong>produksie te bewerkstellig.<br />
GWK het daarom tydens die periode in oorsig ook finansiering<br />
teen gunstige koerse opgeneem by die Industrial Development<br />
Corporation (IDC) om dié voordeel net so deur te gee aan<br />
produsente wat finansieel ná vloede ingeperk is. `n Totale bedrag<br />
van R150 miljoen is só aan produsente toegeken.<br />
`n Kerngesonde debiteureboek plaas GWK in `n posisie om voort<br />
te gaan om produsente in hul bedrywighede by te staan, terwyl<br />
die diversiteit van die GWK-groep se besighede die platform is vir<br />
volhoubare groei en ontwikkeling.<br />
Die belyning van hierdie diverse besigheidstrukture om in pas te<br />
bly met verandering, het daarom reeds in die jaar in oorsig weer<br />
aandag geniet. Dit sal GWK se posisie in die volgende periode<br />
verder versterk deur betrokkenheid in `n al hoe groter deel van<br />
die hele <strong>landbou</strong>-waardeketting.<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
Graanprodukte<br />
Die afgelope jaar is gekenmerk deur `n besonderse goeie<br />
koringproduksie-seisoen.<br />
Rekord-opbrengste is in GWK se bedieningsgebied behaal.<br />
Meulenaars het die produk egter baie stadig opgeneem met min<br />
belangstelling in plaaslike koring. Die jaar is gekenmerk deur `n<br />
rekord-persentasie verbruik van ingevoerde koring.<br />
Die mielie-seisoen was lank en nat en is deur gemiddelde<br />
opbrengste gekenmerk.<br />
Graanpryse het die jaar in oorsig eers laag verhandel met ’n<br />
sterk opwaartse beweging teen jaareinde. Dié styging was veral<br />
welkom vir koringverhandeling.<br />
Weens die laat mielieoes en swak koringpryse was<br />
koringaanplantings laer tydens die huidige seisoen teenoor die<br />
vorige seisoen.<br />
Die verbouing van Durumkoring, gars, en Waxy- en Simba-mielies<br />
geniet baie aandag. Daar word gepoog om hierdie markte 100%<br />
vanuit GWK se bedieningsgebied te voorsien. `n Bestendige groei<br />
word in hierdie markte verwag.<br />
Kapitaalprojekte wat in die 2011/12 finansiële jaar afgehandel<br />
is, sluit in die opgradering van die Jan Kempdorp-depot om<br />
innamekapasiteit te verhoog. Addisionele silokapasiteit<br />
van 10 000mt is by Hopetown (Trans Oranje) opgerig. Die<br />
deurligtingskapasiteit van GWK se silokomplekse is dramaties<br />
uitgebrei om GWK in staat te stel om graan teen hoër<br />
vogpersentasies te ontvang en hanteer.<br />
Koring en mielies is in silosakke gestoor om kapasiteit te skep<br />
by Douglas en Modderrivier om sodoende die groter koring- en<br />
mielieoeste te kon hanteer.<br />
Die finale lewensvatbaarheidstudie vir die oprigting van `n<br />
garsmoutery by Modderrivier sal in die volgende finansiële jaar<br />
afgehandel word.<br />
Die oprigting van `n koringmeule, beskuitjiefabriek en pastafabriek<br />
by Modderrivier gaan voort.<br />
Voortgesette samesprekings met Transnet Freight Rail sowel<br />
as provinsiale en nasionale regeringstrukture het gelei tot<br />
goedkeuring vir die opgradering van die Belmont-Douglasspoorlyn.<br />
Werk om die drakrag van dié taklyn te verhoog, begin<br />
in die nuwe finansiële jaar. Die projek sal na verwagting teen<br />
Maart 2013 voltooi word.<br />
Die hoë internasionale graanpryse, veral vir koring, mielies<br />
en sojabone, is positief vir die Suid-Afrikaanse graanbedryf.<br />
Voortgesette verbouing van hierdie gewasse blyk baie<br />
winsgewend te wees vir die komende finansiële jaar.<br />
Goeie aanplanting word op somergewasse verwag vanweë die<br />
hoë pryse. Mielies behoort voortgeset op uitvoerpariteitsvlakke<br />
te verhandel, wat steeds winsgewende produksie ondersteun.<br />
Spesialisprodukte<br />
Johan van Dyk<br />
Besturende Direkteur<br />
Dié divisie het die afgelope jaar uitsonderlik gepresteer met beter<br />
as verwagte finansiële resultate. Twee ontwikkelingsprojekte is<br />
ook suksesvol en binne begroting geïmplementeer.<br />
Die katoenpluismeule is een van dié projekte wat suksesvol<br />
geïmplementeer is – die katoenbesigheid het sy eerste jaar aan<br />
die geprojekteerde winsverwagting voldoen.<br />
Bogemiddelde pluispersentasies is ondanks `n moeilike<br />
pluisseisoen gerealiseer. Innoverende verskansingstrategieë is<br />
geïmplementeer waarmee produsente se prysrisiko effektief<br />
bestuur is.<br />
Dit was `n uitdagende jaar vir aartappels. `n Groot ooraanbod<br />
het beteken dat nie alle moerproduksie in ons streek uitgeplaas<br />
kon word nie. Bemarking is gekortwiek deur kansellasies van<br />
bestellings, sowel as die virustoetsingsperiode wat weens<br />
fisiologiese redes ongewoon lank was. Die kweekhuisprojek is<br />
suksesvol voltooi en die nuwe rakstelsel word reeds met die<br />
huidige seisoen se inname in gebruik geneem.<br />
Die Wynbesigheid het kop opgetel met verskeie verbeterings<br />
wat by die fasiliteite aangebring is en die huidige saprealisasies<br />
vergelyk met die beste in die industrie. Druiweproduksie in die<br />
GWK-gebied bly egter `n bekommernis. Verskillende opsies vir<br />
die optimale benutting van die fasiliteite word ondersoek. Die<br />
afgelope seisoen se reeks wyne het heelwat aanklank gevind in<br />
die mark en is daarin geslaag om die produk op `n breër basis<br />
bekend te stel.<br />
GWK was bevoorreg om die afgelope jaar heelwat volumes<br />
saad te verwerk en bemark en ons het ook heelwat energie aan<br />
saadproewe spandeer. GWK het ook samewerkingsooreenkomste<br />
met internasionale telers aangegaan om spesifieke gewasse<br />
se lyne op `n eksklusiewe basis in Suid-Afrika te beproef.<br />
Verder het GWK die eksklusiewe verkoopsregte op sekere<br />
grondboonvariëteite bekom.<br />
GWK was aan die voorpunt van nuwe markontsluiting met die<br />
uitvoer van groot volumes lusern na oorsese verbruikers. Dít<br />
het alternatiewe bemarkingsgeleenthede vir lusernprodusente<br />
gebied, terwyl GWK as `n betroubare sakevennoot met unieke<br />
oplossings gevestig is. Volumes het saam met verhoogde<br />
binnelandse leweringskontrakte met meer as 25% gegroei.<br />
Die koste van nuwe plant- en oestoerusting is `n uitdaging<br />
vir produsente wat gesonde wisselboupraktyke toepas.<br />
Bewerking van verskillende gewasse noodsaak egter toegang<br />
tot spesialistoerusting. GWK het daarom besluit om in `n<br />
kontrakteursbesigheid te belê. Vier katoenplukkers in dié<br />
besigheid is reeds in 2011 suksesvol aangewend. Daar word verder<br />
belê in lusernbalers en plant- en oestoerusting vir grondbone.<br />
Produsente wat reeds oor spesialistoerusting beskik, word ook<br />
betrek deur derdeparty-kontraktering vir hulle te beding.<br />
Die grondbonemark is die afgelope jaar deur hoë pryse<br />
gekenmerk. GWK kon die mark goed benut om beter winste in<br />
die Oliesade-besigheid te ontsluit. Uitvoere het glad verloop<br />
sonder enige gehalteprobleme. GWK kon verder sonder enige<br />
voorraadverliese beter effektiwiteit by die verwerkingsgedeelte<br />
ontsluit.
24 25 25<br />
Die Pekanneut-besigheid het sy kwota uitdagings gehad. Die<br />
finansiële prestasie was laer as geprojekteer hoewel bykans<br />
drie keer die vorige jaar se volumes hanteer is. Die lesse wat<br />
ons geleer het, het gelei tot heelwat veranderings aan die<br />
verwerkingsaanleg, terwyl produkhanteringsprotokolle ook<br />
reeds aangepas is. Uitvoere het wel goed verloop en ons kon `n<br />
volhoubare afnemersmark vestig wat in die komende seisoen<br />
waardevol sal wees.<br />
GWK Navorsing en Ontwikkeling het uitsonderlike dienste verrig.<br />
`n Uitbreiding in kontrakte vir Hoë Tegnologie Boerdery (HTB)<br />
het in bykans al die streke gerealiseer. Investering in navorsing<br />
en ontwikkeling bied aan produsente die geleentheid om hul<br />
eweknieë elders in die land met bogemiddelde opbrengste uit te<br />
stof.<br />
GWK Navorsing en Ontwikkeling was die jaar in oorsig ook<br />
betrokke by die opleiding van meer as 1 000 opkomende<br />
produsente. GWK se dryf en betrokkenheid hierby is daarop<br />
gefokus om voorheen benadeelde produsente kommersieel te<br />
vestig.<br />
Handel<br />
Die Kleinhandelbesigheid het aan die verwagte finansiële<br />
prestasievereistes voldoen. `n Dramatiese groei in markaandeel<br />
is verblydend.<br />
Al vier GWK LandMark-winkels is aangewys as deel van die top<br />
ses winkels van LandMark in die land. Die handelstak op Douglas<br />
is aangewys as die beste groot LandMark-winkel, terwyl<br />
die handelswinkel op Prieska aangewys is as die naasbeste<br />
mediumgrootte winkel in die land.<br />
Daarbenewens het GWK ook `n goue handelaarstatus van Valley<br />
Irrigation ontvang, wat beklemtoon hoe GWK hom as dié spesialis<br />
in verbouing onder besproeiing geposisioneer het.<br />
GWK kon ten spyte van landwye vervoerstakings tydens die<br />
Desember-oestyd met innoverende oplossings voortgaan om<br />
genoeg brandstof by al sy depots aan produsente te voorsien en<br />
daardeur `n groot krisis afweer.<br />
Ontwikkeling in dié besigheid sluit in die opgradering van die<br />
Vaalrivier Diensstasie op Douglas en die omskakeling van die<br />
bande-afdeling op Modderrivier na `n Conti Partner-agentskap,<br />
terwyl uitbreiding van produkreekse om deurlopend aan die<br />
aanvraag by kleinhandeltakke te voldoen, asook `n volgehoue<br />
fokus op klantediens, tot die winsgroei bygedra het.<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
Die Meganisasie en Ingenieurswerke-besigheid het puik presteer.<br />
Deelname aan die John Deere Dealer of the Future-plan skep<br />
`n mededingende voordeel om markaandeel verder uit te brei.<br />
Dié besigheid se vakleerlingprogram het ook sy eerste groep<br />
gekwalifiseerde vakleerlinge in die jaar in oorsig opgelewer.<br />
Opgradering van die onderdele en werkswinkelfasiliteite op<br />
Barkly-Wes is afgehandel en plaas GWK in nóg `n beter posisie om<br />
die Barkly-Wes- én Hartsvallei-omgewing met goeie fasiliteite en<br />
diens te bedien.<br />
Bearing and Belting, wat laers, waaierbande en elektriese motors<br />
verkoop, is `n nuwe handelsmerk wat in die jaar in oorsig in die<br />
Meganisasie en Ingenieurswerke-besigheid gevestig is.<br />
Industrieë<br />
Sidi Parani, GWK se kunsmismaatskappy, het met effektiewe<br />
bestuur sy markaandeel behou en in nuwe gebiede uitgebrei<br />
midde-in `n omgewing wat deur groot wisselvalligheid in<br />
grondstofpryse gekenmerk is.<br />
Dié volatiliteit het ook vir mededingers groot uitdagings<br />
veroorsaak terwyl Sidi Parani wesenlik laer kunsmispryse aan<br />
produsente kon bied.<br />
Die werklike impak van die Mededingingskommissie se<br />
ooreenkoms met SASOL het in die jaar in oorsig meer rigbaar<br />
geword. Beplanning word bemoeilik en mededingendheid in die<br />
afwesigheid van prysaanduidings beïnvloed. Dit is ook die enigste<br />
bron van ammoniumnitraat.<br />
Die fokus is daarop om mededingendheid te verhoog<br />
met die verbetering van produksietoerusting, prosesse,<br />
grondstowwe en produkgehalte asook `n verdere verbetering in<br />
klantetevredenheid.<br />
SA Feed Phosphates (SAFP), GWK se vervaardiger van<br />
voerfosfate, het `n uitdagende jaar beleef. Volumes het weens<br />
afwaartse aanpassing van pryse deur mededingers gedaal.<br />
Die veevoerfosfaatmark is gekonsentreerd met `n klein<br />
hoeveelheid kopers wat `n groot persentasie van die totale mark<br />
verteenwoordig.<br />
Die besigheid fokus op sy mededingendheid in dié kopersmark.<br />
Die fabriek is opgegradeer en aansoek is gedoen om ISOgradering<br />
te verkry. Die wateroplosbaarheid van die produk is<br />
ook nagevors en verskeie opsies is ondersoek om dit te verbeter<br />
en hierdie geleentheid nou aan te gryp.<br />
FloTank, wat `n diens as vervoermakelary intern aan die GWKgroep,<br />
maar ook ekstern aan ander maatskappye bied, het die<br />
afgelope jaar `n positiewe bydrae tot die groep se resultate<br />
gelewer. Die besigheid het sagteware ontwikkel om `n nóg beter<br />
diens aan sy kliënte te lewer. Die stelsel funksioneer goed ná<br />
volledige implementering. `n Dienssentrum vir intydse inligting<br />
vir kliënte oor vordering met aflewerings is die volgende vlak<br />
van ontwikkeling wat aangepak word.<br />
Westra, wat betrokke is in die vermaling van mielies om<br />
voedselprodukte te vervaardig, het bevredigende resultate<br />
gelewer vir die jaar in oorsig ten spyte van prysvolatiliteit weens<br />
nuwe toetreders tot die mark. Vanweë Westra se produkgehalte<br />
en handelsmerkvertroue kon die markaandeel vergroot word.<br />
Die verpakkingsafdeling is opgegradeer om kapasiteit en<br />
produktiwiteit te optimaliseer. Dit het wesenlike besparing en<br />
groter effektiwiteit bewerkstellig.<br />
Ondersoek word ingestel na verdere uitbreiding van Westra se<br />
produkaanbieding, terwyl die beplande koringmeule, pastafabriek<br />
en beskuitjiefabriek volgens beplanning onder dié besigheid gaan<br />
ressorteer.<br />
Veilings en Vleisbedrywe<br />
Die Veilingsbesigheid het oor die afgelope finansiële jaar baie<br />
goed presteer. `n Lewendehawe-kantoor is in Bloemfontein<br />
geopen en `n bestaande veilingsbesigheid is op Humansdorp<br />
tot die divisie toegevoeg. GWK Veilings het dus sy voetspoor<br />
dramaties uitgebrei en is strategies goed geposisioneer vir<br />
verdere winsgroei in die komende jaar.<br />
Die winsgewendheid van GWK se Vleisbesigheid het wesenlik<br />
verbeter van die vorige jaar se verliesposisie. Hoewel skaapgetalle<br />
nasionaal laer was, het LAW sy markaandeel vergroot en is<br />
beduidend meer skape by die fasiliteite op Groblershoop en De<br />
Aar geslag. Nuwe strategieë is geïmplementeer om waarde tot<br />
die produkreeks toe te voeg en eie verspreiding in die Noord-<br />
Kaap te behartig. Die verwagting is dat skaapgetalle matig in die<br />
komende jaar sal toeneem, wat daartoe sal bydra om deurset<br />
deur die abattoirs te verhoog en winsgewendheid te verbeter.<br />
Produsentepryse het in Junie en Julie 2011 skerp gestyg, maar het<br />
weens verbruikersweerstand teruggesak en sywaarts beweeg.<br />
Die Meat-to-Market-beesabattoir was onder moeilike<br />
handelsomstandighede steeds winsgewend. `n Nuwe elektrisiteituit-gas-aanleg<br />
is in die proses van voltooiing en sal in die nuwe<br />
jaar in bedryf gestel word. Die tegnologie is `n eerste in Suid-<br />
Afrika, is omgewingsvriendelik en sal oor die langtermyn tot<br />
kostevoordele aanleiding gee.<br />
Finansiering<br />
Die fokus wat die afgelope paar jaar op die bestuur van risiko’s<br />
met debiteure geplaas is, het verdere vrugte afgewerp deurdat<br />
die boek tans kerngesond is.<br />
In teenstelling met huidige neigings in die <strong>landbou</strong>, het die<br />
groep se voorsiening vir twyfelagtige skuld met ’n verdere<br />
R2,4 miljoen afgeneem.<br />
`n Onlangse prestasiemeting-opname, uitgevoer deur PWC, het<br />
getoon dat GWK se persentasie agterstallige skuld laer as die<br />
nywerheidsgemiddeld is.<br />
Dit is steeds ’n sterk fokus om ’n persoonlike verhouding met<br />
GWK se kliënte te vestig. Dit is hierdie persoonlike verhouding<br />
wat GWK ’n mededingende voordeel bied.<br />
Ten slotte<br />
As maatskappy in <strong>landbou</strong>-produsente se besit tree GWK as<br />
verlengstuk van dié produsente se besighede op. Dit, sowel as<br />
die diversiteit van GWK se verskillende besighede, maak GWK<br />
uniek en posisioneer die maatskappy vir die toekoms.<br />
Dit plaas GWK ook in `n posisie om voort te gaan met belangrike<br />
herinvestering in die gemeenskappe waar ons sake doen.<br />
GWK is as werkgewer van voorkeur in die Noord-Kaap trots op<br />
die bydra van elke personeellid. Ek wil die GWK-span bedank vir<br />
die toewyding en passie wat hulle daagliks in die maatskappy<br />
belê. U is waarlik `n bron van inspirasie.<br />
Aan die Raad van Direkteure, dankie vir u leiding en insig wat u die<br />
afgelope jaar gebied het.<br />
Dank ook aan ons kliënte, aandeelhouers en sakevennote,<br />
waarsonder GWK nie `n bestaansreg sou gehad het nie.<br />
En dan, aan die Hemelse Vader al die eer vir sy seëninge wat Hy<br />
daagliks aan ons bied.<br />
Johan van Dyk<br />
Besturende Direkteur<br />
Douglas<br />
13 September <strong>2012</strong>
26 27 27<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
Hoofbestuur<br />
Johan van Dyk<br />
Besturende Direkteur<br />
Johann Klopper<br />
Finansiële Direkteur<br />
Tom Meintjes<br />
Hoofbestuurder:<br />
Graanprodukte<br />
Mark du Plessis<br />
Hoofbestuurder:<br />
Handel<br />
Pieter Bekker<br />
Hoofbestuurder:<br />
Primêre Produksie<br />
Llewellyn Brooks<br />
Hoofbestuurder:<br />
Spesialisprodukte<br />
Wim van Rooyen<br />
Hoofbestuurder:<br />
Veilings, Vleis en<br />
Supermarkte
28 29 29<br />
Verslag van die onafhanklike ouditeure<br />
Aan die aandeelhouers van die GWK-groep<br />
Die meegaande opsommende finansiële state, wat bestaan uit die gekonsolideerde sowel as individuele verkorte staat van<br />
finansiële posisie soos op 31 Mei <strong>2012</strong>, die gekonsolideerde sowel as individuele verkorte state van omvattende inkomste,<br />
veranderings in ekwiteit en kontantvloei vir die jaar wat in daardie datum geëindig het, ‘n opsomming van beduidende<br />
rekeningkundige beleid en ander verduidelikende aantekeninge is opgestel vanaf inligting verkry vanuit die geouditeerde groep en<br />
maatskappy finansiële state van GWK Beperk vir die jaar geëindig 31 Mei <strong>2012</strong>.<br />
In ons verslag gedateer 13 September <strong>2012</strong> het ons ‘n ongekwalifiseerde mening uitgespreek ten opsigte van daardie finansiële<br />
state. Die verkorte finansiële state bevat nie al die vereiste openbaarmaking in terme van die Suid Afrikaanse Standpunte van<br />
Algemeen aanvaarde rekeningkundige praktyk en die Maatskappywet nie. Die lees van die verkorte finansiële state is dus nie<br />
dieselfde as om die om die geouditeerde finansiële state van GWK Beperk te lees nie.<br />
Die Bestuur se verantwoordelikheid tot die finansiële state<br />
Die Bestuur is verantwoordelik vir die opstel van hierdie verkorte finansiële state gebaseer op die geouditeerde finansiële jaarstate,<br />
soos toegelaat in die Maatskappywet van Suid Afrika.<br />
Ouditeure se verantwoordelikheid<br />
Dit is ons verantwoordelikheid om ‘n mening uit te spreek oor die verkorte finansiële state op grond van prosedures uitgevoer in<br />
terme van Internasionale Standaarde vir Oudit, spesifiek ISA 810 “Engagements to report on Summary Financial Statements”.<br />
Mening<br />
Na ons mening is hierdie verkorte finansiële state in alle beduidende opsigte ‘n redelike opsomming van die geouditeerde groep en<br />
maatskappy finansiële state van GWK Beperk.<br />
Enslins Bethlehem Ingelyf<br />
Geregistreerde Ouditeure<br />
13 September <strong>2012</strong><br />
Pres. Boshoffstraat 3<br />
Bethlehem<br />
9700<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong>
30 31 31<br />
Direkteursverantwoordelikheid en ‑goedkeuring<br />
Die Maatskappywet van 2008 bepaal dat die Direkteure omvattende rekeningkundige rekords moet handhaaf en<br />
verantwoordelik is vir die inhoud en integriteit van die finansiële state en verwante finansiële inligting wat by die verslag<br />
ingesluit word. Dit is hul verantwoordelikheid om te verseker dat die finansiële state ter voldoening aan ‘International Financial<br />
Reporting Standards’ ‘n redelike weergawe is van die groep se sake aan die einde van die finansiële jaar en die resultate van<br />
sy bedrywighede vir die tydperk wat op daardie tydstip geëindig het. Die eksterne ouditeure is aangestel om ’n onafhanklike<br />
mening oor die finansiële state uit te spreek.<br />
Die finansiële state is ooreenkomstig ‘International Financial Reporting Standards’ opgestel en is gegrond op toepaslike<br />
rekeningkundige beleid wat konsekwent toegepas is en deur redelike en verstandige oordeel en ramings ondersteun is.<br />
Die Direkteure erken dat hulle uiteindelik verantwoordelik is vir die stelsels van interne finansiële beheer wat die groep ingestel<br />
het en plaas aansienlike klem op die belang van handhawing van streng beheer. Vir die Direkteure om die verantwoordelikhede<br />
te kan nakom, stel die Direksie standaarde vir interne beheer wat daarop gerig is om die risiko van foute of verlies op ’n<br />
kostedoeltreffende wyse te verklein. Die standaarde sluit in die behoorlike delegasie van verantwoordelikhede binne ’n duidelik<br />
omskrewe raamwerk, effektiewe rekeningkundige prosedures en toereikende skeiding van pligte om ’n aanvaarbare risikovlak<br />
te verseker. Die beheermaatreëls word deur die hele groep gemonitor en alle werknemers moet die hoogste etiese standaarde<br />
handhaaf om te verseker dat die groep se besigheid gedoen word op ’n wyse wat onder alle redelike omstandighede bo<br />
verdenking is. Die groep se risikobestuur is gerig op die identifisering, evaluering, bestuur en monitering van alle bekende<br />
risiko’s in die groep. Hoewel die bedryfsrisiko nie heeltemal uitgeskakel kan word nie, probeer die groep dit tot ‘n minimum<br />
beperk deur te verseker dat die toepaslike infrastruktuur-, beheer- en ander stelsels en etiese gedrag volgens voorafbepaalde<br />
prosedures en beperkings toegepas word.<br />
Die Direkteure is, op grond van inligting en verduidelikings wat bestuur verskaf, van mening dat die interne beheerstelsels<br />
redelike sekerheid bied dat daar vir die opstel van die finansiële state op die finansiële rekords gesteun kan word. Enige interne<br />
stelsels vir finansiële beheer kan egter slegs redelike, en nie absolute versekering nie, teen enige beduidende wanverklaring<br />
of verlies bied.<br />
Die Direkteure het die groep se kontantvloeivoorspelling vir die jaar tot 31 Mei 2013 nagesien en is in die lig van die nasiening<br />
en die huidige finansiële posisie oortuig dat die groep toereikende middele het of toegang tot toereikende middele het om sy<br />
bedrywighede in die voorsienbare toekoms voort te sit.<br />
Hoewel die Direksie primêr verantwoordelik is vir die finansiële sake van die groep, word hulle deur die groep se onafhanklike<br />
ouditeure ondersteun.<br />
Die onafhanklike ouditeure is verantwoordelik vir die onafhanklike oudit van die groep se finansiële state en om daaroor<br />
verslag te doen. ‘n Onafhanklike oudit is uitgevoer op hierdie finansiële state deur die groep se onafhanklike ouditeure en hul<br />
verslag word op bladsy 28 aangebied.<br />
Die finansiële state wat uiteengesit word en op die lopendesaakgrondslag opgestel is, is op 13 September <strong>2012</strong> deur die<br />
Direksie goedgekeur en namens hulle onderteken deur:<br />
Frank Lawrence<br />
Voorsitter<br />
Douglas<br />
13 September <strong>2012</strong><br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
Johan van Dyk<br />
Besturende Direkteur<br />
Douglas<br />
13 September <strong>2012</strong><br />
Sertifikaat van die Maatskappysekretaris<br />
In my hoedanigheid as Maatskappysekretaris, bevestig ek ingevolge die Maatskappywet, 2008, dat alle opgawes soos vereis vir<br />
Maatskappye vir die jaar geëindig 31 Mei <strong>2012</strong> by CIPC ingedien is, en dat sodanige opgawes waar, korrek en op datum is.<br />
FC Meyer<br />
Douglas<br />
13 September <strong>2012</strong><br />
_000032
32 33 33<br />
Direkteursverslag<br />
Die direkteure dien hul verslag vir die jaar geëindig 31 Mei <strong>2012</strong> in.<br />
1. Oorsig van aktiwiteite<br />
Hoofbesigheid en -bedrywighede<br />
Die groep is betrokke by <strong>landbou</strong>verwante bedrywe en is hoofsaaklik in Suid-Afrika bedrywig.<br />
Die maatskappy en groep se bedryfsresultate en stand van sake word ten volle in die aangehegte finansiële state uiteengesit en<br />
vereis na ons mening geen bykomende kommentaar nie.<br />
Die groep se wins was R3 121 401 (2011: R49 388 969 wins), nadat belasting van R2 023 742 (2011: R12 541 128) afgetrek is.<br />
Kortings van R76 425 894 en rente van R23 963 746 het vir die jaar aan die aandeelhouers toegeval. In terme van die ooreenkoms,<br />
word 10% van die totaal aan die aandeelhouers uitbetaal, 1% van die bruto korting word omskep in voorkeuraandele en die balans<br />
word as lenings hanteer waarvan terugbetaling op die Direksie se diskresie plaasvind, maar ook onderhewig aan die bepalings<br />
uiteengesit in aantekening 5.<br />
2. Gebeure na die verslagdoeningsdatum<br />
Die direkteure is nie bewus van enige gebeure wat sedert die einde van die finansiële jaar ontstaan het nie.<br />
3. Gemagtigde en uitgereikte aandelekapitaal<br />
Altesaam 24 000 gewone aandele is uitgereik teen nominale waarde van R1 per aandeel. ‘n Totaal van 11 800 gewone aandele is in<br />
die jaar afgelos.<br />
Voorkeuraandelekapitaal het met 764 259 aandele vermeerder. ‘n Totaal van 193 538 voorkeuraandelekapitaal is tydens die jaar<br />
afgelos.<br />
4. Dividende<br />
Geen dividende was verklaar of betaal tydens die jaar nie.<br />
5. Direksie<br />
Die maatskappy se Direksie tydens die jaar en tot die datum van dié verslag is soos volg:<br />
Direkteure Veranderinge<br />
FJ Lawrence (Voorsitter)<br />
FJ Lubbe (Onder-voorsitter)<br />
JH van Dyk (Besturende Direkteur)<br />
JH Coetzee<br />
TCJ Marais<br />
WG Mülke<br />
AO Müller<br />
KEE Ramongalo<br />
PF Roux<br />
IWJ Stadhouer<br />
FGJ Wiid<br />
JC van der Ryst<br />
JJ Klopper (Finansiële Direkteur) Aangestel 1 September <strong>2012</strong><br />
WJ Human Aangestel 9 November 2011<br />
JG Jacobs Aangestel 9 November 2011<br />
HA Nolte (Finansiële Direkteur) Bedank 1 September <strong>2012</strong><br />
NB Jacobs (Voorsitter) Bedank 9 November 2011<br />
JG Stander Bedank 9 November 2011<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
6. Sekretaris<br />
Die maatskappy se sekretaris is FC Meyer wat by die volgende adres werksaam is:<br />
Besigheidsadres:<br />
Posbus 47 De Villiersstraat<br />
Douglas Douglas<br />
8730 8730<br />
7. Belang in filiale<br />
Besonderhede van die maatskappy se beleggings in filiale word in aantekening 1 uiteengesit.<br />
8. Ouditeure<br />
Enslins Bethlehem Ingelyf sal kragtens artikel 90 van die Maatskappywet hul amp voortsit.<br />
_000508
34 35 35<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
generasies van suksesvolle<br />
<strong>landbou</strong>ers deel van <strong>landbou</strong><br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
_000954 _000627<br />
_000764<br />
Opsomming van die geouditeerde finansiële<br />
state vir die jaar geëindig 31 Mei <strong>2012</strong><br />
‘n Kopie van die volledige finansiële state kan van die<br />
Maatskappysekretaris, Mnr. FC Meyer bekom word.<br />
Tel: 053 298 8200<br />
e-pos: freekm@<strong>gwk</strong>.co.za
36 37 37<br />
Staat van finansiële posisie<br />
Bates<br />
Nie-bedryfsbates<br />
Beleggingseiendom - 1 153 631 - -<br />
Eiendom, aanleg en toerusting 355 130 000 318 965 878 280 458 592 251 398 920<br />
Klandisiewaarde 17 955 562 17 955 562 - -<br />
Ontasbare bates 96 968 218 163 - -<br />
Beleggings in filiale 1 - - 54 642 141 54 642 013<br />
Belegging in gesamentlik beheerde ondernemings 2 595 248 525 174 595 248 525 174<br />
Beleggings in geassosieerdes 3 1 933 785 1 888 006 1 933 785 1 888 006<br />
Lenings aan groepmaatskappye 4 1 637 000 1 637 000 75 235 515 76 712 375<br />
Ander finansiële bates 8 954 542 9 992 606 8 812 079 8 662 359<br />
Uitgestelde belasting 52 761 609 46 821 401 19 122 620 17 004 928<br />
Bedryfsbates<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
Groep Maatskappy<br />
Syfers In Rand <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011<br />
439 064 714 399 157 421 440 799 980 410 833 775<br />
Biologiese bates 6 12 995 429 - - -<br />
Voorraad 7 608 908 996 407 764 425 437 340 372 286 985 509<br />
Lenings aan groepmaatskappye 4 - - 11 159 429 4 944 767<br />
Ander finansiële bates 374 761 37 737 - -<br />
Inkomstebelasting 2 655 959 3 964 130 957 006 1 500 000<br />
Handels- en ander debiteure 1 076 682 123 842 299 936 975 256 999 790 175 289<br />
Onafgehandelde poele ontvangbaar 583 664 - 583 664 -<br />
Kontant en kontantekwivalente 53 261 018 51 925 129 44 510 475 33 229 904<br />
1 755 461 950 1 305 991 357 1 469 807 945 1 116 835 469<br />
Nie-bedryfsbates gehou-vir-verkoop en bates van verkoopsgroepe - 300 000 - -<br />
Totale bates 2 194 526 664 1 705 448 778 1 910 607 925 1 527 669 244<br />
Staat van finansiële posisie (vervolg)<br />
Ekwiteit en aanspreeklikhede<br />
Ekwiteit<br />
Aandelekapitaal 8 11 362 270 10 779 349 11 362 270 10 779 349<br />
Nie-verdeelbare reserwes 27 786 192 25 957 206 27 909 658 26 485 098<br />
Opgelope inkomste 53 624 410 50 310 331 38 275 211 38 723 474<br />
Laste<br />
Nie-bedryfslaste<br />
Lenings vanaf groepmaatskappye 4 - - 111 367 102 924<br />
Ander finansiële aanspreeklikhede 144 253 903 62 083 - -<br />
Bedryfshuurlaste - 170 650 - -<br />
Aftreevoordeelverpligting 15 184 961 14 300 203 15 184 961 14 300 203<br />
Uitgestelde belasting 22 850 970 16 916 338 5 909 466 4 939 169<br />
Bedryfslaste<br />
Groep Maatskappy<br />
Syfers In Rand <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011<br />
92 772 872 87 046 886 77 547 139 75 987 921<br />
Lenings vanaf aandeelhouers 5 508 777 313 424 244 920 508 777 313 424 244 920<br />
601 550 185 511 291 806 586 324 452 500 232 841<br />
182 289 834 31 449 274 21 205 794 19 342 296<br />
Lenings vanaf groepmaatskappye 4 171 481 85 458 468 825 352 587<br />
Ander finansiële aanspreeklikhede 1 046 905 812 777 996 181 1 046 865 544 778 058 264<br />
Inkomstebelasting betaalbaar 700 106 498 464 - -<br />
Bedryfshuurlaste 89 392 457 094 - -<br />
Handels- en ander krediteure 318 295 801 271 943 245 253 929 211 226 519 808<br />
Voorsienings 1 814 099 1 464 456 1 814 099 1 464 456<br />
Onafgehandelde poele betaalbaar - 1 698 992 - 1 698 992<br />
Bankoortrekking 42 709 954 108 563 808 - -<br />
1 410 686 645 1 162 707 698 1 303 077 679 1 008 094 107<br />
Totale laste<br />
Totale laste 1 592 976 479 1 194 156 972 1 324 283 473 1 027 436 403<br />
Totale ekwiteit en aanspreeklikhede 2 194 526 664 1 705 448 778 1 910 607 925 1 527 669 244
38 39 39<br />
Staat van finansiële prestasie<br />
Inkomste 4 897 038 546) 3 208 089 532) 3 440 287 956) 2 619 963 358)<br />
Koste van verkope (4 359 636 145) (2 757 804 291) (3 112 817 261) (2 368 285 601)<br />
Bruto wins na kortings aan aandeelhouers 537 402 401) 450 285 241) 327 470 695) 251 677 757)<br />
Tel terug: kortings aan aandeelhouers 76 425 894) 54 709 199) 76 425 894) 54 709 199)<br />
Bruto wins voor kortings aan aandeelhouers 613 828 295) 504 994 440) 403 896 589) 306 386 956)<br />
Ander inkomste 381 027 373) 483 769 252)) 355 523 693) 442 596 315)<br />
Bedryfskoste (823 736 808) (810 270 436) (603 222 642) (631 212 175)<br />
Bedryfswins 171 118 860) 178 493 256) 156 197 640) 117 771 096)<br />
Beleggingsinkomste 7 248 711) 5 914 224) 4 888 028) 5 869 245))))<br />
Wins met verkryging -) 11 504 521) -) -)<br />
Billikewaardeaanpassing 23 978) (28 856) -) -)<br />
Billikewaardeaanpassing op biologiese bates en <strong>landbou</strong>produkte 14 185 716) -) -) -)<br />
Inkomste uit ekwiteitsverantwoorde beleggings 135 910) 240 344) -) -)<br />
Finansieringskoste (87 178 392) (65 492 250) (60 696 028) (54 301 184)<br />
Wins voor toevalings aan aandeelhouers 105 534 783)) 130 631 239) 100 389 640) 69 339 157)<br />
Finansieringskoste aan aandeelhouers (23 963 746) (13 991 943) (23 963 746) (13 991 943)<br />
Kortings aan aandeelhouers (76 425 894) (54 709 199) (76 425 894) (54 709 199)<br />
Wins voor belasting 5 145 143) 61 930 097)) -) 638 015)<br />
Belasting (2 023 742) (12 541 128) (448 263) 1 705 959)<br />
Wins (verlies) vir die jaar 3 121 401)) 49 388 969)) (448 263) 2 343 974)<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
Groep Maatskappy<br />
Syfers In Rand <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
_00064<br />
_000904<br />
_000574<br />
Staat van omvattende inkomste<br />
Wins (verlies) vir die jaar 3 121 401 49 388 969) (448 263) 2 343 974)<br />
Ander omvattende inkomste<br />
Algemene Reserwes 16 971 698 930) 16 971) 698 930)<br />
Aanpassing van finansiële bates beskikbaar‑vir‑verkoop 1 000 059 (12 676 158) 265 914) (11 387 714)<br />
Belasting verwant aan komponente van ander omvattende inkomste 735 280 1 562 915) 872 321) 1 594 281)<br />
Ander omvattende wins (verlies) vir die jaar na belasting 1 752 310 (10 414 313) 1 155 206) (9 094 503)<br />
Totale omvattende wins (verlies) 4 873 711 38 974 656) 706 943) (6 750 529)<br />
Totale omvattende wins (verlies) toeskryfbaar aan:<br />
Groep Maatskappy<br />
Syfers In Rand <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011<br />
Eienaars van die houermaatskappy 4 873 711 38 974 656) 706 943) (6 750 529)
40 41 41<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
eienaarskap en spesialisering<br />
_000564<br />
_000651<br />
Staat van verandering in ekwiteit
42<br />
Staat van verandering in ekwiteit<br />
Totale<br />
ekwiteit<br />
Opgelope<br />
inkomste<br />
Totale<br />
reserwes<br />
Ben<br />
Scholtz<br />
Aandele<br />
terugkoop<br />
reserwe<br />
Herwaardasie<br />
reserwe<br />
Algemene<br />
reserwe<br />
Aandelekapitaal<br />
Syfers in Rand<br />
Groep<br />
Saldo op 1 Junie 2010 10 325 395) 11 849 887 19 442 430 3 806 902 1 101 809 36 201 028) 921 362 47 447 785<br />
Verandering in ekwiteit<br />
Totale omvattende inkomste vir die jaar -))) 698 930 (11 113 243) - - (10 414 313) 49 388 969 38 974 656)<br />
Aandele-uitgifte 563 692) - -) 104 538 - 104 538) - 668 230)<br />
Verkryging van eie / tesourie-aandele (109 738) - -)))))) - - -) - (109 738)<br />
Netto beweging Ben Scholtz -) - -) - 65 953 65 953) - 65 953)<br />
Totale veranderings 453 954) 698 930 (11 113 243) 104 538 65 953 (10 243 822) 49 388 969 39 599 101)<br />
Saldo op 1 Junie 2011 10 779 349 12 548 817 8 329 187) 3 911 440 1 167 762 25 957 206) 50 310 331 87 046 886)<br />
Verandering in ekwiteit<br />
Totale omvattende inkomste vir die jaar -) 16 971 1 735 339) - - 1 752 310) 3 121 401 4 873 711)<br />
Aandele-uitgifte 788 259) - -) - - - - -)<br />
Verkryging van eie / tesourie-aandele<br />
- -) 193 538 - 193 538) - (11 800)<br />
(205 338)<br />
Netto beweging Ben Scholtz -) - - - 75 816 75 816) - 75 816)<br />
Oorplasing tussen reserwes -)) - (192 678) - - (192 678) 192 678 -)<br />
Totale veranderings 582 921 16 971 1 542 661) 193 538 75 816 1 828 986) 3 314 079 5 725 986)<br />
Saldo op 31 Mei <strong>2012</strong> 11 362 270 12 565 788 9 871 848) 4 104 978 1 243 578 27 786 192) 53 624 410 92 772 872)<br />
Aantekening(e) 8<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
43<br />
Staat van verandering in ekwiteit (vervolg)<br />
Totale<br />
ekwiteit<br />
Opgelope<br />
inkomste<br />
Totale<br />
reserwes<br />
Ben<br />
Scholtz<br />
Aandele<br />
terugkoop<br />
reserwe<br />
Herwaardasie<br />
reserwe<br />
Algemene<br />
reserwe<br />
Aandelekapitaal<br />
Syfers in Rand<br />
Maatskappy<br />
Saldo soos op 1 Junie 2010unie 2010 10 325 395 11 849 887 18 650 512) 3 806 902) 1 101 809 35 409 110 36 379 500 82 114 005)<br />
Verandering in ekwiteit<br />
Totale omvattende inkomste vir die jaar -) 698 930 (9 793 433) -) - (9 094 503) 2 343 974) (6 750 529)<br />
Aandele uitgifte 563 692) - -) 104 538) - 104 538) -) 668 230)<br />
Verkryging van eie / tesourie-aandele (109 738) - -)) - - -) -) (109 738)<br />
Netto beweging Ben Scholtz -) )- -) -) 65 953 65 953) -) )65 953)<br />
Totale veranderings 453 954) 698 930 (9 793 433) 104 538 65 953 (8 924 012) 2 343 974 (6 126 084)<br />
Saldo op 1 Junie 2011 10 779 349) 12 548 817 8 857 079)) 3 911 440 1 167 762 26 485 098) 38 723 474) 75 987 921)<br />
Verandering in ekwiteit<br />
Totale omvattende inkomste vir die jaar -)) 16 971 1 138 235) - - 1 155 206) (448 263) 706 943)<br />
Aandele-uitgifte 788 259) - -) 193 538 - 193 538) -) 981 797)<br />
Verkryging van eie/tesourie-aandele (205 338) - -) - - -) -) (205 338)<br />
Netto beweging Ben Scholtz -)) - -) - 75 816 75 816) -)) 75 816)<br />
Totale veranderings 582 921) 16 971 1 138 235) 193 538 75 816 1 424 560) (448 263) 1 559 218)<br />
Saldo op 31 Mei <strong>2012</strong> 11 362 270) 12 565 788 9 995 314) 4 104 978 1 243 578 27 909 658) 38 275 211 77 547 139)<br />
Aantekening(e) 8<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong>
44<br />
45<br />
45<br />
Staat van kontantvloei<br />
Kontantvloei uit bedryfsaktiwiteite<br />
Kontant gegenereer deur (aangewend in) bedrywighede (257 182 972) (112 225 427) (203 977 718) (105 949 412)<br />
Rente-inkomste 7 089 964) 5 845 928) 4 736 470) 5 799 188)<br />
Dividende ontvang 158 747) 68 296) 151 558) 70 057)<br />
Finansieringskoste (111 133 000) (79 462 858) (84 659 774) (68 293 127)<br />
Belasting betaal (4 955 982) (11 731 421) (180 000) (6 093 233)<br />
Kontantvloei van bedrywighede gehou-vir-verkoop/<br />
beëindigde bedrywighede<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
300 000)<br />
Netto kontant uit bedryfsaktiwiteite (365 723 243) (197 505 482) (283 929 464) (174 466 527)<br />
Kontantvloei uit beleggingsaktiwiteite<br />
Verkryging van eiendom, aanleg en toerusting (67 285 076) (98 712 522) (52 392 096) (74 945 019)<br />
Verkoop van eiendom, aanleg en toerusting 1 084 722) 2 735 202) 668 695) 185 091)<br />
Verkoop van beleggingseiendom 1 153 631) (10 804 680) -) -)<br />
Verkryging van ontasbare bates -)) (492 815) -) -)<br />
Besigheidsamevoegings -) (12 000 002) -) -)<br />
Lenings deur groepmaatskappye terugbetaal 86 023) 11 740 666) 2 908 547) 119 881)<br />
Lenings aan groepmaatskappye toegestaan (2 305 500) (794 104) (9 951 849) (7 294 994)<br />
Opbrengs op lenings van groepmaatskappye -))) -) 124 681) 42 961)<br />
Terugbetaling van lenings van groepmaatskappye -) -)) -) (2 839 765)<br />
Billike waarde aanpassing van finansiële bates 851 809) -) -) -)<br />
Verkoop van finansiële bates -) 10 502 816) -) 17 882 797)<br />
Verkryging van biologiese bates (12 995 429) -) -) -)<br />
Billikewaardeaanpassing - biologiese bates 14 185 716) -) -) -)<br />
Ander nie-kontantitems -) (15 051 139) -) 67 556)<br />
Netto kontant uit beleggingsaktiwiteite (65 224 104) (112 876 578) (58 642 022) (66 781 492)<br />
Kontantvloei uit finansieringsaktiwiteite<br />
Groep Maatskappy<br />
Syfers In Rand aantekening(e) <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011<br />
Opbrengs op aandele-uitgifte 8 ) 12 200) 11 400) 12 200) 11 400)<br />
Obrengs van aflosbare voorkeuraandele 8 570 721 442 554) 570 721) 442 554)<br />
Opbrengs van ander finansiële aanspreeklikhede 413 030 914) 206 958 197) 268 736 743) 207 599 600)<br />
Opbrengs op aandeelhouerslening 89 187 464) 54 413 821) 89 187 464) 54 413 821)<br />
Terugbetaling van aandeelhouerslening (4 655 071) (4 154 874) (4 655 071) (4 154 874)<br />
Bruikhuurbetaling (9 138) (21 335) -) -)<br />
Netto kontant uit finansieringsaktiwiteite 498 137 090) 257 649 763)) 353 852 057)) 258 312 501)<br />
Totale kontantbeweging vir die jaar 67 189 743) (52 732 297) 11 280 571) 17 064 482)<br />
Saldo aan die begin van die jaar (56 638 679) (3 593 728) 33 229 904) 16 478 076)<br />
Uitwerking van wisselkoersverandering op kontantsaldo's -) (312 654) -) (312 654)<br />
Saldo aan die einde van die jaar 10 551 064) (56 638 679) 44 510 475) 33 229 904)<br />
-)<br />
-)<br />
-)<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
_000647<br />
_000904<br />
_000846<br />
voortreflike besluitneming
46 47 47<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
kreatiewe oplossings<br />
_000924<br />
_000207<br />
Aantekeninge tot verkorte finansiële state
48 49 49<br />
Aantekeninge tot verkorte finansiële state<br />
1. Beleggings in filiale<br />
Syfers In Rand<br />
Naam van maatskappy Besit deur Drabedrag <strong>2012</strong> Drabedrag 2011<br />
GWK Properties (Edms) Bpk GWK Beperk 45 830 45 830<br />
GWK Trading (Edms) Bpk GWK Beperk 2 2<br />
Kimberley Tractor Dealers (Edms) Bpk GWK Beperk 75 597 75 597<br />
De Aar Abattoir (Edms) Bpk GWK Beperk 1 917 894 1 917 894<br />
Curions (Edms) Bpk GWK Beperk 52 300 462 52 300 462<br />
Certified Natural (Edms) Bpk GWK Beperk 300 000 300 000<br />
Noord-Kaap Laboratoriumdienste (Edms) Bpk GWK Beperk 1 1<br />
Cumacor 176 (Edms) Bpk GWK Beperk 120 -<br />
LAW Holdings (Edms) Bpk GWK Beperk 1 000 1 000<br />
U-Meat Holdings (Edms) Bpk GWK Beperk 100 92<br />
Synergeo (Edms) Bpk GWK Beperk 135 135<br />
Koegrabie (Edms) Bpk GWK Beperk 1 000 1 000<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
internasionale standaarde<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
_000604<br />
_000516<br />
54 642 141 54 642 013<br />
Die drabedrag van filiale word ná aftrekking van die waardedalingsverlies getoon. Alle filiale se aandeelhouding is 100%.<br />
_000154<br />
Aantekeninge tot verkorte finansiële state (vervolg)<br />
2. Belegging in gesamentlik beheerde ondernemings<br />
Naam van maatskappy<br />
Bullhill (Edms) Bpk<br />
Die drabedrag van gesamentlik beheerde ondernemings word na aftrekking van die waardedalingsverlies getoon.<br />
Billike waarde<br />
Die billike waardes word soos volg jaarliks op die verslagdoeningsdatum bereken:<br />
• Die billike waarde van genoteerde of gekwoteerde beleggings word op die gekwoteerde bodmarkprys gegrond.<br />
• Die billike waarde van beleggings wat nie genoteer of gekwoteer word nie, word beraam deur netto batewaarde te gebruik.<br />
3. Beleggings in geassosieerdes<br />
Naam van maatskappy<br />
Meat-to-Market (Edms) Bpk<br />
Cape Malting House (Edms) Bpk<br />
Die drabedrae van geassosieerdes word na aftrekking van die waardedalingsverlies getoon.<br />
Billike waarde<br />
Genoteer/<br />
Ongenoteer<br />
Ongenoteer<br />
Genoteer/<br />
Ongenoteer<br />
Ongenoteer<br />
Ongenoteer<br />
% Aandeelhouding<br />
<strong>2012</strong><br />
Die billike waardes wat jaarliks op die verslagdoeningsdatum bereken word, word soos volg bereken:<br />
• Die billike waarde van genoteerde of gekwoteerde beleggings word op die gekwoteerde markprys gegrond.<br />
• Die billike waarde van beleggings wat nie genoteer of gekwoteer word nie, word beraam deur netto batewaarde te gebruik.<br />
50.00%<br />
%0 Aandeelhouding<br />
<strong>2012</strong><br />
30.00%<br />
30.00%<br />
% Aandeelhouding<br />
2011<br />
50.00%<br />
% Aandeelhouding<br />
2011<br />
30.00%<br />
-%<br />
Drabedrag<br />
<strong>2012</strong><br />
595 248<br />
Drabedrag<br />
<strong>2012</strong><br />
1 933 784<br />
1<br />
Drabedrag<br />
2011<br />
525 174<br />
Drabedrag<br />
2011<br />
1 888 006<br />
1 933 784 1 888 006<br />
-
50 51 51<br />
Aantekeninge tot verkorte finansiële state (vervolg)<br />
4. Lenings aan (vanaf) groepmaatskappye 4. Lenings aan (vanaf) groepmaatskappye (vervolg)<br />
Filiale<br />
GWK Properties (Edms) Bpk<br />
Die lening dra rente teen prima minus 1% op R1 345 446.00 van die lening. Hierdie<br />
lening is ondergeskik gestel aan die konkurente krediteure van GWK Eiendomme<br />
(Edms) Bpk.<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
- - 1 974 175) 3 657 360)<br />
FloTank (Edms) Bpk - - 7 650 334) 3 590 363)<br />
Westra Nywerhede (Edms) Bpk - - 42 395) -)<br />
SA Feed Phosphates (Edms) Bpk<br />
- - 3 426 305) -)<br />
Hierdie lenings is onverseker, het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes nie<br />
en dra rente teen prima min een persent uitleenkoers.<br />
GWK Trading (Edms) Bpk<br />
Hierdie lening is onverseker, het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes nie<br />
en dra rente teen prima min een persent uitleenkoers.<br />
Noord-Kaap Laboratoriumdienste (Edms) Bpk<br />
Hierdie lening is onverseker, het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes nie<br />
en dra rente teen prima min een persent uitleenkoers.<br />
Kimberley Tractor Dealers (Edms) Bpk<br />
Hierdie lening is onverseker, het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes nie<br />
en is rentevry.<br />
De Aar Abattoir (Edms) Bpk<br />
Hierdie lening is onverseker, het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes nie<br />
en dra rente teen prima min een persent uitleenkoers.<br />
Sidi Parani (Edms) Bpk<br />
Hierdie lening is onverseker, het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes nie<br />
en dra rente teen prima min een persent uitleenkoers. Hierdie lening is ondergeskik<br />
gestel aan die konkurente krediteure van Sidi Parani (Edms) Bpk.<br />
Curions (Edms) Bpk<br />
Daar is ‘n ondergeskikstellingsooreenkoms onderteken deur GWK Bpk vir ‘n bedrag<br />
van R40 000 000.<br />
Cumacor 176 (Edms) Bpk<br />
Hierdie lening is onverseker, het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes nie<br />
en dra rente teen prima min een persent uitleenkoers.<br />
- - 424 967) 510 551)<br />
- - (111 247) (104 364)<br />
- - 33 185) 45 321)<br />
- - 13 695 511) 13 715 030)<br />
)<br />
- - 10 757 784) 11 779 884)<br />
- - 84 384 978) 84 384 978)<br />
- - (120) -)<br />
- - 122 278 267)<br />
117 579 123)<br />
Waardedaling van lenings aan filiale - - (37 929 034) (37 929 034)<br />
Gesamentlike ondernemings<br />
Bullhill (Edms) Bpk<br />
Hierdie lening is onverseker, het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes<br />
nie en die deel van die saldo wat R200 000 oorskry dra, in terme van die<br />
aandeelhouersooreenkoms, rente teen prima uitleenkoers.<br />
Groep Maatskappy<br />
Syfers In Rand aantekening(e) <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011<br />
- - 84 349 233 ) 79 650 089)<br />
28 519 114 542 28 519 114 542<br />
28 519 114 542 28 519 114 542<br />
Aantekeninge tot verkorte finansiële state (vervolg)<br />
Geassosieerdes<br />
_000987<br />
_000342<br />
Groep Maatskappy<br />
Syfers In Rand <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011<br />
Meat-to-Market (Edms) Bpk<br />
Hierdie lening is onverseker, het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes nie.<br />
Cape Malting House (Pty) Ltd<br />
Hierdie lening is onverseker, het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes nie<br />
1 437 000) 1 437 000) 1 437 000) 1 437 000)<br />
)<br />
2 305 500)) - 2 305 500 -<br />
3 742 500) 1 437 000) 3 742 500) 1 437 000)<br />
Waardedaling van lenings aan geassosieerdes (2 305 500) - )) (2 305 500) -)<br />
1 437 000) 1 437 000) 1 437 000) 1 437 000)<br />
Nie-bedryfsbates 1 637 000) 1 637 000) 75 235 515) 76 712 375)<br />
Bedryfsbates -) -) 11 159 429) 4 944 767)<br />
Nie-bedryfslaste -) -) (111 367) (102 924)<br />
Bedryfslaste (171 481) (85 458) (468 825) (352 587)<br />
Lenings aan groepmaatskappye wat oninbaar is<br />
1 465 519) 1 551 542) 85 814 752) 81 201 631)<br />
Op 31 Mei <strong>2012</strong> het lenings aan groepmaatskappye ten bedrae van R102 499 564 (2011: R101 757 368) ‘n verswakte<br />
komponent gehad en is daar voorsiening daarvoor getref.<br />
Die bedrag van die voorsiening op 31 Mei <strong>2012</strong> was R40 234 534 (2011: R37 929 034).<br />
Rekonsiliasie van voorsienings vir waardedaling van lenings aan groepmaatskappye<br />
Openingsaldo - - 37 929 034 38 072 229<br />
Voorsiening vir waardedaling - - 2 305 500 -<br />
Ander - - - (143 195)<br />
- - 40 234 534 37 929 034
52 53 53<br />
Aantekeninge tot verkorte finansiële state (vervolg)<br />
5. Lenings aan (vanaf) aandeelhouer<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
Groep Maatskappy<br />
Syfers In Rand <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011<br />
Aandeelhouers - Kortings (508 777 313) (424 244 920) (508 777 313) (424 244 920)<br />
Aandeelhouerslenings is ondergeskik gestel tot die Landbank-fasiliteite.<br />
5.1<br />
5.1.1<br />
5.1.2<br />
5.1.3<br />
5.1.4<br />
5.1.5<br />
5.1.6<br />
5.1.7<br />
Die belange van aandeelhouers en gewese aandeelhouers in die aandeelhouerslenings word aan hulle in die volgende<br />
omstandighede en onderworpe aan die bepalings en voorwaardes soos vervolgens uiteengesit, uitbetaal onderworpe<br />
aan die goedkeuring deur die Direksie.<br />
Oorspronklike aandeelhouerslenings<br />
Dit is daardie aandeelhouerslenings wat ontstaan by die totstandkoming van die maatskappy, of as gevolg van die omskepping<br />
van ‘n koöperasie in die maatskappy, of as gevolg van die verkoop van bates van ‘n koöperasie as ‘n lopende saak aan die<br />
maatskappy;<br />
Wanneer ‘n aandeelhouer die ouderdom van 65 (vyf en sestig) jaar of meer bereik, word sy lenings op aansoek aan<br />
hom uitbetaal, op die voorwaarde dat boerdery gestaak is na oordeel van die Raad;<br />
Wanneer die lenings, in paragraaf 5.1.2 omskryf, vir ‘n minimum termyn van 15 (vyftien) jaar in aandeelhouerslenings<br />
is, sal dit aan die begin van die volgende jaar aan die betrokke aandeelhouer uitbetaal word, op die diskresie van die<br />
Direksie. Hierdie lenings kan wel ten volle afgelos word indien die gelykbreekpunt ten opsigte van hierdie lenings<br />
reeds bereik is;<br />
By die afsterwe van ‘n aandeelhouer of gewese aandeelhouer word die belang van die oorledene wat tot sy krediet in<br />
die oorspronklike lenings staan, aan sy boedel uitbetaal;<br />
Wanneer aandeelhouding in die maatskappy op enige ander wyse beëindig word, sal geen uitbetaling geskied voordat<br />
die belang in die fonds nie vir ‘n minimum termyn van 15 (vyftien) jaar in die fonds is nie, tensy die raad ‘n betaling<br />
voor die verstryking van die jaar magtig, in welke geval uitbetalings teen ‘n verdiskonteerde waarde kan geskied.<br />
Wanneer ‘n regspersoon, wat ‘n aandeelhouer van hierdie maatskappy is, se begunstigde of aandeelhouer:<br />
te<br />
•<br />
sterwe<br />
te sterwe<br />
kom,<br />
kom,<br />
of<br />
•<br />
boerdery<br />
of boerdery<br />
gestaak<br />
gestaak<br />
het en<br />
het<br />
opgehou<br />
en opgehou<br />
het om<br />
het<br />
aandeelhouer<br />
om aandeelhouer<br />
van sodanige<br />
van sodanige<br />
regspersoon<br />
regspersoon<br />
te wees,<br />
te wees,<br />
of<br />
•<br />
die<br />
of<br />
ouderdom<br />
die ouderdom<br />
van 65<br />
van<br />
(vyf-en-sestig)<br />
65 (vyf-en-sestig)<br />
jaar bereik<br />
jaar bereik<br />
het en<br />
het<br />
die<br />
en<br />
boerdery<br />
die boerdery<br />
gestaak<br />
gestaak<br />
het na<br />
het<br />
oordeel<br />
na oordeel<br />
van die<br />
van<br />
raad<br />
die raad<br />
en nie<br />
en<br />
meer<br />
nie<br />
‘n<br />
meer<br />
aandeelhouer<br />
‘n aandeelhouer<br />
of begunstigde<br />
of begunstigde<br />
van genoemde<br />
van genoemde<br />
regspersoon<br />
regspersoon<br />
is nie, word<br />
is nie,<br />
sodanige<br />
word sodanige<br />
aandeelhouer<br />
aandeelhouer<br />
of begunstigde<br />
of<br />
van die<br />
begunstigde<br />
regspersoon<br />
van<br />
se<br />
die<br />
proporsionele<br />
regspersoon se<br />
belang<br />
proporsionele<br />
in die oorspronklike<br />
belang in die<br />
lenings<br />
oorspronklike<br />
deur die regspersoon<br />
lenings deur<br />
in<br />
die<br />
die<br />
regspersoon<br />
maatskappy<br />
in die<br />
gehou<br />
maatskappy<br />
op aansoek<br />
gehou<br />
van hom<br />
op aansoek<br />
of sy eksekuteur<br />
van hom<br />
uitbetaal;<br />
of sy eksekuteur<br />
met dien<br />
uitbetaal;<br />
verstande<br />
met<br />
dat<br />
dien<br />
(behalwe<br />
verstande<br />
by afsterwe<br />
dat (behalwe<br />
van ‘n<br />
by afsterwe<br />
aandeelhouer)<br />
van ‘n aandeelhouer)<br />
geen uitbetaling<br />
geen<br />
sal<br />
uitbetaling<br />
geskied<br />
sal<br />
voor<br />
geskied<br />
die belang<br />
voor<br />
in<br />
die<br />
die<br />
belang<br />
fonds<br />
in<br />
nie<br />
die<br />
vir<br />
fonds<br />
‘n minimum<br />
nie vir ‘n<br />
van<br />
minimum<br />
15 (vyftien)<br />
van 15<br />
jaar<br />
(vyftien)<br />
in die<br />
fonds<br />
jaar<br />
is nie,<br />
in die<br />
tensy<br />
fonds<br />
die<br />
is<br />
raad<br />
nie, tensy<br />
‘n betaling<br />
die raad<br />
voor<br />
‘n<br />
die<br />
betaling<br />
verstryking<br />
voor die<br />
van<br />
verstryking<br />
die jaar uitdruklik<br />
van die<br />
magtig,<br />
jaar uitdruklik<br />
in welke<br />
magtig,<br />
geval uitbetaling<br />
in welke geval<br />
teen<br />
uitbetaling<br />
‘n verdiskonteerde<br />
teen ‘n verdiskonteerde<br />
waarde kan geskied;<br />
waarde kan geskied;<br />
Geen uitbetaling in terme van paragraaf 5.1.6 sal gemaak word nie alvorens die aandeelhouer of sy eksekuteur<br />
nie dokumentêre bewys van sodanige regspersoon se belang in die aandeelhouerslenings lewer en die skriftelike<br />
toestemming van die ander aandeelhouers of begunstigdes van sodanige regspersoon aan die Direksie voorlê nie.<br />
New shareholders loans<br />
5.1.8<br />
Ten aansien van enige aandeelhouerslenings wat tot die krediet van enige aandeelhouers van die maatskappy staan,<br />
en wat sedert 1 Januarie 1998 ten gunste van aandeelhouers gekrediteer word (“die nuwe lenings”); sal sodanige<br />
nuwe lenings ‘n aflossingstermyn van 15 (vyftien) jaar hê, tensy die Direksie ‘n uitbetaling voor die verstryking van<br />
sodanige 15 (vyftien) jaar termyn magtig, in welke geval dit teen ‘n verdiskonteerde waarde afgelos kan word. Die<br />
voorwaardes soos uiteengesit in 5.1.1 tot 5.1.7 is steeds van toepassing,<br />
Aantekeninge tot verkorte finansiële state (vervolg)<br />
5. Lenings aan (vanaf) aandeelhouer (vervolg)<br />
Aandeelhouerslenings: Produsenteleweringsheffings<br />
5.2.1<br />
5.2.2<br />
Produsenteleweringsheffings is in die huidige finansiële jaar terugbetaal.<br />
Dit is fondse wat jaarliks van aandeelhouers ingevorder was, proporsioneel tot hulle graanlewerings aan die<br />
maatskappy. Die fondse in ‘n jaar gevorder, is terugbetaalbaar na 7 (sewe) jaar (behalwe in geval van dood of<br />
uittrede) mits die maatskappy finansieël daartoe in staat is.<br />
Die rentekoers tot ‘n maksimum van nie hoër as 1.5% bo die heersende Landbank-koers op korttermynlenings word jaarliks<br />
deur die Direksie bepaal. Vir die vorige jaar is rente teen 1% laer as die heersende Landbank koers betaal en het in die 2011<br />
jaar prima minus 2% vir die jaar beloop. Die lenings mag aangewend word ter delging van ‘n aandeelhouer se skuld by dood,<br />
uittrede of uitsetting.<br />
6. Biologiese bates<br />
Groep <strong>2012</strong> 2011<br />
Koste/<br />
waardasie<br />
Opgehoopte<br />
depresiasie<br />
Drawaarde<br />
Koste/<br />
waardasie<br />
Opgehoopte<br />
depresiasie<br />
Drawaarde<br />
Mielies 9 875 429 - 9 875 429 - - -<br />
Sonneblom 3 120 000 - 3 120 000 - - -<br />
Totaal 12 995 429 - 12 995 429 - - -<br />
Rekonsiliasie van biologiese bates - Groep - 2011<br />
Openingsaldo Aankope Totaal<br />
Mielies - 9 875 429 9 875 429<br />
Sonneblomme - 3 120 000 3 120 000<br />
7. Voorraad<br />
Grondstowwe, komponente<br />
Onvoltooide werk<br />
Afgewerkte goedere<br />
Handelsvoorraad<br />
Produksievoorraad<br />
Verbruiksvoorraad<br />
Landbouprodukte<br />
- 12 995 429 12 995 429<br />
Groep Maatskappy<br />
Syfers In Rand <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011<br />
4 604 356 6 566 269 - -<br />
129 985 535 74 190 743 - -<br />
3 718 359 2 338 736 - -<br />
98 244 635 78 367 852 85 251 620 72 594 245<br />
4 517 827 4 336 085 - -<br />
2 960 784 5 090 632 2 960 784 5 090 632<br />
364 877 500 236 874 108 349 127 968 209 300 632<br />
608 908 996 407 764 425 437 340 372 286 985 509
54<br />
55<br />
Aantekeninge tot verkorte finansiële state (vervolg)<br />
8. Aandelekapitaal<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
Groep Maatskappy<br />
Syfers In Rand <strong>2012</strong> 2011 <strong>2012</strong> 2011<br />
Gemagtig<br />
1 000 000 Gewone aandele van R 1 elk. 1 000 000))) 1 000 000)) 1 000 000) 1 000 000))<br />
50 000 000 Aflosbare en omskepbare voorkeuraandele sonder pariwaarde 50 000 000)) 50 000 000)) 50 000 000) 50 000 000))<br />
51 000 000)) 51 000 000)) 51 000 000) 51 000 000))<br />
Rekonsiliasie van getal uitgereikte aandele:<br />
Gerapporteer op 1 Junie 2011 10 779 349) 10 325 395) 10 779 349) 10 325 395))<br />
Aflossing van gewone aandele (11 800) (4 200) (11 800) (4 200))<br />
Uitgifte van aandele – voorkeuraandele (193 538) (104 538) (193 538) (104 538))<br />
Uitgifte van gewone aandele 24 000) 15 600) 24 000) 15 600))<br />
Omskepping van voorkeuraandele 764 259) 547 092) 764 259) 547 092))<br />
11 362 270 10 779 349) 11 362 270) 10 779 349))<br />
Altesaam 340 650 onuitgereikte gewone aandele is kragtens ‘n ledebesluit wat tydens die vorige Algemene<br />
Jaarvergadering goedgekeur is, onder die Direksie se beheer. Dié magtiging geld tot die volgende Algemene Jaarvergadering.<br />
Uitgereik<br />
Gewoon 659 350) 647 150 659 350 647 150))<br />
Voorkeur 10 702 920)) 10 132 199 10 702 920 10 132 199))<br />
51 000 000) 51 000 000 51 000 000 51 000 000))<br />
Die voorkeuraandele word afgelos onderhewig aan dieselfde voorwaardes soos omskryf in aantekening 5 ten opsigte van<br />
aandeelhouerslenings. Die voorkeuraandele is ook stemdraend.<br />
_000459<br />
spesialisdiens<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong><br />
_000657<br />
_000964
56<br />
Algemene inligting<br />
Land van inkorporasie en domisilie Suid-Afrika<br />
Aard van besigheid en hoofaktiwiteite Landbouverwante bedrywe<br />
Direkteure FJ Lawrence (Voorsitter)<br />
FJ Lubbe (Onder-voorsitter)<br />
JH van Dyk (Besturende Direkteur)<br />
JJ Klopper (Finansiële Direkteur)<br />
JH Coetzee<br />
WJ Human<br />
JG Jacobs<br />
TCJ Marais<br />
AO Müller<br />
WG Mülke<br />
EE Ramongalo<br />
PF Roux<br />
IWJ Stadhouer<br />
JC van der Ryst<br />
FGJ Wiid<br />
Geregistreerde kantoor De Villiersstraat<br />
Douglas<br />
8730<br />
Besigheidsadres De Villiersstraat<br />
Douglas<br />
8730<br />
Posadres Posbus 47<br />
Douglas<br />
8730<br />
E-pos www.<strong>gwk</strong>.co.za<br />
Bankiers Standard Bank<br />
Landbank<br />
Eerste Nasionale Bank<br />
Absa Bank<br />
Ouditeure Enslins Bethlehem Ingelyf<br />
Geoktrooieerde Rekenmeesters (S.A.)<br />
Geregistreerde Ouditeure<br />
Sekretaris FC Meyer<br />
Maatskappyregistrasienommer 1997/022252/06<br />
Belastingverwysingsnommer 9833688717<br />
Vlak van gerusstelling Hierdie finansiële state is geouditeer in ooreenstemming met die<br />
toepaslike vereistes van die Maatskappywet.<br />
Rekenmeester Hierdie finansiële state is intern voorberei deur<br />
Jacques Fourie (CPA).<br />
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong>
<strong>innoveer</strong> <strong>landbou</strong>