01.05.2013 Views

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>LitNet</strong> Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012<br />

<strong>in</strong><strong>te</strong>nsie, naamlik dié van <strong>die</strong> Afrikaner-nasionalisme gedurende <strong>die</strong> eers<strong>te</strong> helf<strong>te</strong> van <strong>die</strong><br />

20s<strong>te</strong> eeu <strong>in</strong> Suid-Afrika.<br />

’n Streng <strong>af</strong>baken<strong>in</strong>g van en duidelike onderskeid tussen <strong>die</strong> verskillende <strong>te</strong>rme/konvensies is<br />

nie altyd deur <strong>die</strong> verskillende <strong>te</strong>oretici gevolg nie. Die oorvleuel<strong>in</strong>g van kenmerke<br />

(byvoorbeeld gestolde beweg<strong>in</strong>g/handel<strong>in</strong>g) veroorsaak ook dat <strong>hier</strong><strong>die</strong> benam<strong>in</strong>gs s<strong>om</strong>s deur<br />

skrywers bloot <strong>af</strong>wisselend gebruik is/word. Die mees<strong>te</strong> <strong>te</strong>oretici beklemtoon wel by <strong>die</strong><br />

tableau vivant <strong>die</strong> verb<strong>in</strong><strong>te</strong>nis van <strong>hier</strong><strong>die</strong> dramatiese konvensie met <strong>die</strong> visuele en beeldende<br />

kuns<strong>te</strong>. Terwyl <strong>die</strong> woord t<strong>af</strong>ereel geleidelik b<strong>in</strong>ne <strong>die</strong> Afrikaanse drama- en <strong>te</strong>a<strong>te</strong>rkon<strong>te</strong>ks<br />

beskou beg<strong>in</strong> word as gewoon ’n ander woord vir toneel of episode, het <strong>die</strong> woord tablo <strong>in</strong><br />

meer algemene gebruik gek<strong>om</strong>. Alhoewel mens <strong>die</strong> Pageant of South Africa as eers<strong>te</strong><br />

voorbeeld kan noem van waar <strong>die</strong> gebruik op groot skaal van historiese tablo’s met ’n<br />

duidelike nasionalistiese <strong>in</strong><strong>te</strong>nsie gev<strong>in</strong>d word, het <strong>hier</strong><strong>die</strong> tipe tablo sy groots<strong>te</strong> gewildheid<br />

beleef tydens <strong>die</strong> tydperk van <strong>die</strong> opk<strong>om</strong>s en vestig<strong>in</strong>g van Afrikaner-nasionalisme <strong>in</strong> Suid-<br />

Afrika van<strong>af</strong> <strong>die</strong> 1930’s tot <strong>die</strong> 1950’s. Die gebruik van <strong>die</strong> sogenaamde dramatiese tablo –<br />

veral <strong>in</strong> <strong>die</strong> 19de- en vroeë 20s<strong>te</strong>-eeuse melodrama het ’n baie algemene konvensie geword<br />

b<strong>in</strong>ne Afrikaanse toneel en word selfs nog vandag algemeen gebruik/gev<strong>in</strong>d (o.a. ook <strong>in</strong> <strong>die</strong><br />

populêre subgenre van <strong>die</strong> <strong>te</strong>levisiesepie!).<br />

Bibliogr<strong>af</strong>ie<br />

Barrow, R. 2010. Toga plays and tableaux vivants: Theatre and pa<strong>in</strong>t<strong>in</strong>g on London’s la<strong>te</strong>-<br />

Victorian and Edwardian popular stage. Theatre Journal, 62(2):209–26.<br />

B<strong>in</strong>ge, L.W.B. 1969. Ontwikkel<strong>in</strong>g van <strong>die</strong> Afrikaanse toneel (1832 tot 1950).<br />

(Publikasiereeks nr. 29.) Pretoria: Van Schaik.<br />

—. 1940. Die Afrikaanse beroepstoneel: ’n Kultuur-historiese stu<strong>die</strong>. Kaapstad: University of<br />

Cape Town Press.<br />

Bosman, F.C.L. 1980. Drama en toneel <strong>in</strong> Suid-Afrika. Deel II: 1856–1912. Pretoria: Van<br />

Schaik.<br />

—. 1928. Drama en toneel <strong>in</strong> Suid-Afrika. Deel I: 1652–1855. Pretoria: J.H. de Bussy.<br />

Botha, M.C. 1952. Die huldejaar 1949. Johannesburg: Voortrekkerpers.<br />

Brandt, G.W. (red.). 1993. German and Dutch theatre, 1600–1848. (Theatre <strong>in</strong> Europe: A<br />

documentary history.) Cambridge: Cambridge University Press.<br />

Callaway, A. 2000. Visual ephemera: Theatrical art <strong>in</strong> n<strong>in</strong>e<strong>te</strong>enth century Australia. New<br />

South Wales: University of New South Wales Press.<br />

763

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!