01.05.2013 Views

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>LitNet</strong> Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012<br />

6 Die eienaar van <strong>die</strong> video, op YouTube beskikbaar ges<strong>te</strong>l, Massimo Mart<strong>in</strong>elli, van <strong>die</strong><br />

maatskappy Inventis srl, Italië, word bedank vir <strong>die</strong> toes<strong>te</strong>mm<strong>in</strong>g <strong>om</strong> <strong>hier</strong><strong>die</strong> video so <strong>te</strong> kan<br />

gebruik.<br />

7 Dit is ’n veelvoud van <strong>die</strong> fundamen<strong>te</strong>le frekwensie <strong>in</strong> s<strong>te</strong>mhebbende klanke.<br />

8<br />

Die waardes <strong>in</strong> groen regs onder en bo van <strong>die</strong> onders<strong>te</strong> vens<strong>te</strong>r dui <strong>die</strong> laags<strong>te</strong> en hoogs<strong>te</strong><br />

vlakke van <strong>in</strong><strong>te</strong>nsi<strong>te</strong>it aan.<br />

9 Die formule <strong>hier</strong>voor is 10*log10(99/1) = 20dB.<br />

10 Kan ook aktiewe genoem word. Dit is eg<strong>te</strong>r streng gesproke nie <strong>te</strong>r sprake by vokale nie,<br />

<strong>om</strong>dat al <strong>die</strong> artikulatore bewegend van aard is; by <strong>die</strong> vorm<strong>in</strong>g van konsonan<strong>te</strong> is daar ook<br />

passiewe artikulatore, soos <strong>die</strong> tande en tandkas (= alveolum).<br />

11 Kyk Tabel 1 <strong>hier</strong> onder vir <strong>die</strong> fonetiese transkripsies <strong>hier</strong>van.<br />

12 Daar word gewoonlik drie eg<strong>te</strong> diftonge, dit is tweeklanke wat as een foneem erken word,<br />

vir Afrikaans – soos vir Nederlands – erken. Die oneg<strong>te</strong> diftonge word opgemaak deur twee<br />

<strong>af</strong>sonderlike foneme met mekaar <strong>te</strong> k<strong>om</strong>b<strong>in</strong>eer, byvoorbeeld “ai”: /Ai/ (SAMPA/ en “aai”:<br />

/ɑi/. IPA is <strong>die</strong> <strong>af</strong>kort<strong>in</strong>g vir In<strong>te</strong>rnational Phonetic Association – kyk<br />

http://www.langsci.ucl.ac.uk/ipa (2 Sep<strong>te</strong>mber 2011 geraadpleeg).<br />

13 Foneties word dit gewoonlik getranskribeer as respektiewelik /@i/, /9u/ en /9i/ (SAMPA),<br />

of /əi/, /œu/ en /œi/ (<strong>in</strong> IPA); daar is wel variasies <strong>hier</strong>op, waarop nie nou <strong>in</strong>gegaan word nie.<br />

14 SAMPA is <strong>die</strong> <strong>af</strong>kort<strong>in</strong>g van Speech Assessment Methods Phonetic Alphabet (daar is ook<br />

’n nuwer weergawe X-SAMPA, maar <strong>die</strong> simbole is <strong>in</strong> ons geval <strong>die</strong>selfde); IPA =<br />

In<strong>te</strong>rnational Phonetic Alphabet, ontwikkel deur <strong>die</strong> In<strong>te</strong>rnational Phonetic Association.<br />

15 Wiss<strong>in</strong>g (2010) het dit wel reeds <strong>te</strong>n opsig<strong>te</strong> van <strong>die</strong> BOER-vokaal (/u/) vasges<strong>te</strong>l.<br />

16 Ek gebruik voortaan slegs <strong>die</strong> <strong>te</strong>rm stulp en sy <strong>af</strong>leid<strong>in</strong>gs wanneer ek na <strong>die</strong> lipvorm<strong>in</strong>g<br />

verwys. Ek noem <strong>die</strong> vokale self s<strong>te</strong>eds, volgens algemene konvensie, gerond of<br />

ongerond/ontrond, na gelang van <strong>om</strong>standighede.<br />

17 MRI is ’n erkende <strong>af</strong>kort<strong>in</strong>g vir Magnetic Resonance Image; hoewel MRI-beeld streng<br />

gesproke ’n toutologiese vorm is (image = beeld), gebruik ek dit tog so.Hier<strong>die</strong> beelde is<br />

goedgunstiglik beskikbaar ges<strong>te</strong>l deur van <strong>die</strong> skrywers van <strong>die</strong> boek Algemene fonetiek<br />

(2009), Toni Rietveld en V<strong>in</strong>cent van Heuven, en met toes<strong>te</strong>mm<strong>in</strong>g van <strong>die</strong> uitgewer<br />

Cout<strong>in</strong>ho, Bussum. Ek erken <strong>die</strong> gebruik daarvan met dank.<br />

18 Laer <strong>af</strong> word spektrogramme <strong>in</strong> besonderhede bespreek.<br />

19<br />

Dieselfde opmerk<strong>in</strong>g geld <strong>hier</strong> wat ek hoër op (e<strong>in</strong>dnota ii) <strong>te</strong>n opsig<strong>te</strong> van<br />

Standaard<strong>af</strong>rikaans gemaak het.<br />

20 Dit is bekend dat <strong>die</strong> Nederlands wat <strong>in</strong> <strong>die</strong> suide van Nederlands, maar ook <strong>in</strong> Vlaandere,<br />

nie gekenmerk word deur ’n s<strong>te</strong>rk verglyd<strong>in</strong>g van <strong>die</strong> middelhoë vokale nie (Van Heuven;<br />

persoonlike mededel<strong>in</strong>g).<br />

741

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!