Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

LitNet Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012
will give you rest.” Die rus waarna albei gesoek het, was waarskynlik in hierdie wêreld en nie
die hiernamaals nie (Mason 2003:197–8).
Gemotiveer deur uitbuiting, het Rosina op elke herdenking van die vryheid van die slawe die
statuut van emansipasie “in ’n luide stem” gelees buite die venster van haar verleë
voormalige eienaar, wat haar en die twee kinders wat sy by hom gehad het, in die steek gelaat
het (Letters from the Cape 1927:112). Gewone lesers het hierdie waardevolle dokumente in
veilige plekke gehou sodat hulle dit, wanneer nodig, kon gebruik. Dit was nie ongewoon om
eksemplare van Ordinansie Nr. 50 “carefully treasured up” tussen die blaaie van die Bybels
van Khoisan te vind nie (Kirk 1973:424). Gewone lesers het die Bybel in die konteks van
hulle materiële omstandighede herinterpreteer. Sommige Khoisan-bekeerdes en predikers het
geglo in ’n “Christianity of equality” gebaseer op ’n alternatiewe interpretasie van die Bybel.
Hulle het ’n “settler model of the racial exclusivity of Christianity” bevraagteken en
geredeneer dat genade in plaas van velkleur toegang tot “the moral community” gee
(Elbourne 2002:190).
Omdat hulle geweet het dat sommige slawe kon lees en skryf, het koloniste op die vooraand
van die afskaffing in 1834 aan koerantredakteurs geskryf om die slawe te vra “to accept their
freedom in a calm and responsible way” (Westra 1984:48). Slawe wat toe vakleerlinge 17 was,
het op hulle beurt in verskeie briewe aan die South African Commercial Advertiser hul
dankbaarheid daarvoor uitgespreek dat hulle herstel is “to the possession of our natural rights
as men” en hul briewe in een geval as “The Free people of the Cape of Good Hope”
onderteken (Emancipation Day 1984:94).
Figuur 5. Skoolonderwyser lees die Zuid-Afrikaan, ’n Nederlandse koerant
671