01.05.2013 Views

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Figuur 1. Aan<strong>te</strong>ken<strong>in</strong>gboek van Johannes (Jan) Smies<strong>in</strong>g<br />

<strong>LitNet</strong> Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012<br />

Bron: Wes-Kaapse Prov<strong>in</strong>siale Argief- en Rekord<strong>die</strong>ns, Kaapstad. Met vergunn<strong>in</strong>g van<br />

Robert Shell.<br />

Die boek bevat <strong>af</strong>del<strong>in</strong>gs oor persoonlike en familie-<strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g; skryf en lees; voorbeelde van<br />

rekenkunde; ’n oggendgesang; en me<strong>die</strong>se geneesmiddels <strong>in</strong> Tamil. In net meer as vier<br />

bladsye lys Smies<strong>in</strong>g <strong>die</strong> geboor<strong>te</strong>s, doop, dood en begr<strong>af</strong>nisse van sy k<strong>in</strong>ders en ander<br />

familielede. Hy <strong>te</strong>ken ook <strong>die</strong> aank<strong>om</strong>s, <strong>in</strong>wyd<strong>in</strong>g, dood en begr<strong>af</strong>nis aan van Pie<strong>te</strong>r Gysbert<br />

Noodt, wat van 1727 tot 1729 goewerneur van <strong>die</strong> Kaap was. Dit wil uit <strong>die</strong> onderskeie<br />

<strong>in</strong>skryw<strong>in</strong>gs voork<strong>om</strong> dat Smies<strong>in</strong>g h<strong>om</strong>self b<strong>in</strong>ne sy familienetwerk geposisioneer het, en op<br />

’n baie selfbewus<strong>te</strong> manier oor sy eie identi<strong>te</strong>it naged<strong>in</strong>k het.<br />

’n Vergelyk<strong>in</strong>g met ander voorbeelde van skryfwerk uit daar<strong>die</strong> tydperk is nodig <strong>om</strong> sy<br />

skryfstyl <strong>te</strong> verstaan en <strong>om</strong> dit taalkundig <strong>in</strong> ’n behoorlike historiese kon<strong>te</strong>ks <strong>te</strong> plaas.<br />

4.1.1.1 Lees en skryf<br />

K<strong>om</strong>missaris-generaal Van Reede het gedurende sy besoek aan <strong>die</strong> losie <strong>in</strong> 1685 opgemerk<br />

dat van <strong>die</strong> slawek<strong>in</strong>ders uit eie beweg<strong>in</strong>g ander geleer het <strong>om</strong> <strong>te</strong> skryf (Du Toit 1937:46)<br />

Ouderwetse slawe soos Jan het eenvoudige metodes gebruik, soos <strong>om</strong> <strong>in</strong> <strong>die</strong> sand <strong>te</strong> skryf, <strong>om</strong><br />

ander slawe <strong>te</strong> leer. Dié praktyk was algemeen onder <strong>die</strong> k<strong>in</strong>ders van Ceylon <strong>in</strong> 1672 en Van<br />

661

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!