01.05.2013 Views

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>LitNet</strong> Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012<br />

b. Teksgenre: Wat<strong>te</strong>r tipe boodskap moet oorgedra en verstaan word?<br />

c. Inligt<strong>in</strong>gsprosesser<strong>in</strong>gsvlak: Op wat<strong>te</strong>r vlak moet <strong>die</strong> l<strong>in</strong>guistiese <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g<br />

kognitief geprosesseer word?<br />

d. Gespreksgenoot: Wie is <strong>die</strong> taalleerder se gespreksgenoot?<br />

e. Onderwerp: Wat is <strong>die</strong> onderwerp van <strong>die</strong> gesprek?<br />

f. Kon<strong>te</strong>kstuele onders<strong>te</strong>un<strong>in</strong>g: In wat<strong>te</strong>r ma<strong>te</strong> is <strong>die</strong> boodskap <strong>in</strong>gebed <strong>in</strong> ’n<br />

onders<strong>te</strong>unende kon<strong>te</strong>ks?<br />

Die volgende fase is <strong>om</strong> take wat as soortgelyk/eenders gesien word, saam <strong>te</strong> groepeer <strong>in</strong><br />

tipe-take. Om by dié tipe-take uit <strong>te</strong> k<strong>om</strong>, s<strong>te</strong>l Duran en Ramaut (2006:51) voor dat daar<br />

spesifiek op <strong>die</strong> <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>gprosesser<strong>in</strong>gsvlakke gefokus word. Hier<strong>die</strong> parame<strong>te</strong>r van Van<br />

Avermaet en Gysen (2006:32) verwys na <strong>die</strong> kognitiewe vlak waarop <strong>die</strong> <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g <strong>in</strong> ’n <strong>te</strong>ks<br />

geprosesseer moet word. Hulle (2006:37) formuleer <strong>die</strong> tipe-take soos volg (my vertal<strong>in</strong>g):<br />

Op ’n beskrywende vlak behoort <strong>die</strong> taalgebruiker <strong>die</strong> hoofgedag<strong>te</strong>s <strong>in</strong> <strong>te</strong>ks<strong>te</strong> soos<br />

berig<strong>te</strong>, dokumen<strong>te</strong>, sportverslae en <strong>te</strong>ks<strong>te</strong> oor vermaak <strong>te</strong> kan verstaan. Hy behoort <strong>die</strong><br />

gedag<strong>te</strong>gang van <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g, vrae, beskryw<strong>in</strong>gs van ervar<strong>in</strong>gs en gevoelens wat <strong>in</strong><br />

bogenoemde <strong>te</strong>ks<strong>te</strong> voork<strong>om</strong>, asook <strong>in</strong> <strong>te</strong>ks<strong>te</strong> soos persoonlike briewe of e-posse en<br />

weerberig<strong>te</strong>, <strong>te</strong> kan verwoord.<br />

Op ’n herstrukturer<strong>in</strong>gsvlak behoort <strong>die</strong> taalgebruiker relevan<strong>te</strong> <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g en<br />

<strong>in</strong>struksies <strong>in</strong> <strong>te</strong>ks<strong>te</strong> soos formules, openbare kennisgew<strong>in</strong>gs, veiligheidsvoorskrif<strong>te</strong>,<br />

adver<strong>te</strong>nsies en reklamema<strong>te</strong>riaal <strong>in</strong> besonderhede <strong>te</strong> kan verstaan en <strong>te</strong> kan selek<strong>te</strong>er.<br />

Op ’n evaluerende vlak behoort <strong>die</strong> taalgebruiker <strong>die</strong> <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g, argumen<strong>te</strong> en<br />

gevolgtrekk<strong>in</strong>gs <strong>in</strong> verskillende <strong>te</strong>ks<strong>te</strong> soos adver<strong>te</strong>nsies en reklamema<strong>te</strong>riaal <strong>te</strong> kan<br />

vergelyk.<br />

Figuur 2. Tipe-take vir <strong>die</strong> sosiale taalvaardigheidsd<strong>om</strong>e<strong>in</strong><br />

Duran en Ramaut (2006:49–50) <strong>om</strong>skryf hul behoef<strong>te</strong>-analise <strong>in</strong> <strong>te</strong>rme van drie relevan<strong>te</strong><br />

taalleerdoelwit<strong>te</strong>, naamlik <strong>die</strong> d<strong>om</strong>e<strong>in</strong> waarb<strong>in</strong>ne <strong>die</strong> leerders moet funksioneer, <strong>die</strong><br />

taalgebruiksituasies wat tipies van <strong>die</strong> d<strong>om</strong>e<strong>in</strong> is en <strong>die</strong> take wat <strong>die</strong> leerders b<strong>in</strong>ne elke<br />

situasie moet kan verrig. Die vraagstuk waarmee Duran en Ramaut (2006:51) <strong>te</strong> doen gekry<br />

het, was <strong>om</strong> <strong>die</strong> take só <strong>te</strong> orden en <strong>te</strong> balanseer dat <strong>die</strong> nuwel<strong>in</strong>g-taalaanleerders op <strong>die</strong> mees<br />

bekwame wyse kan vorder <strong>in</strong> <strong>die</strong> aanleer van <strong>die</strong> vreemde taal. Daarvoor kies hulle ’n s<strong>te</strong>l<br />

belangrike parame<strong>te</strong>rs <strong>om</strong> taakk<strong>om</strong>pleksi<strong>te</strong>it <strong>te</strong> beskryf, naamlik:<br />

a. parame<strong>te</strong>rs wat <strong>te</strong> doen het met <strong>die</strong> wêreld (<strong>die</strong> onderwerp) wat <strong>in</strong> <strong>die</strong> taak<br />

ver<strong>te</strong>enwoordig word<br />

b. parame<strong>te</strong>rs wat aansluit by <strong>die</strong> prosesser<strong>in</strong>gseise wat benodig word <strong>om</strong> <strong>die</strong> taak uit<br />

<strong>te</strong> voer, met ander woorde wat <strong>die</strong> leerders met <strong>die</strong> <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>die</strong> taak moet doen<br />

c. parame<strong>te</strong>rs wat <strong>te</strong> doen het met <strong>die</strong> kenmerke van <strong>die</strong> l<strong>in</strong>guistiese <strong>in</strong>set<strong>te</strong>, dus met<br />

<strong>die</strong> manier waarop <strong>die</strong> <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g aan <strong>die</strong> leerders voorges<strong>te</strong>l word.<br />

620

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!