01.05.2013 Views

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>LitNet</strong> Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012<br />

navors<strong>in</strong>gsdeelnemers se s<strong>te</strong>m hoorbaar <strong>te</strong> maak en vas <strong>te</strong> s<strong>te</strong>l wat vir <strong>hier</strong><strong>die</strong> deelnemers <strong>die</strong><br />

waarheid is, al is dit we<strong>te</strong>nskapsfilosofies nie moontlik <strong>om</strong> <strong>die</strong> absolu<strong>te</strong> waarheid <strong>te</strong> ontbloot<br />

nie (Van Rensburg 2004:20).<br />

Twee praktiese oorweg<strong>in</strong>gs het beide <strong>die</strong> keuse van <strong>die</strong> navors<strong>in</strong>gsontwerp en <strong>die</strong> seleksie<br />

van deelnemers gerugs<strong>te</strong>un. Eers<strong>te</strong>ns het <strong>die</strong> navorsers erken dat hulle nie Sesotho/Setswana<br />

magtig is nie, wat ’n groot struikelblok <strong>in</strong> ’n stu<strong>die</strong> van ’n kwalitatiewe aard is. Ernstige<br />

oorweg<strong>in</strong>g is gegee aan <strong>die</strong> feit dat onderhoude ook nie deur ’n opgeleide tolk <strong>in</strong><br />

Sesotho/Setswanna met bejaarde persone gevoer en vertaal kon word nie, weens gebrekkige<br />

befonds<strong>in</strong>g. Die navorsers wou eg<strong>te</strong>r s<strong>te</strong>eds op <strong>die</strong> gebied van bejaarde personeorg fokus en<br />

nie as gevolg van gebrekkige hulpbronne <strong>hier</strong><strong>die</strong> braak area aanhou ignoreer nie. Tweedens is<br />

<strong>die</strong> ontluikende aard van <strong>die</strong> kwalitatiewe navors<strong>in</strong>gsontwerp <strong>te</strong> alle tye gerespek<strong>te</strong>er.<br />

Kwalitatiewe navors<strong>in</strong>g kan deelnemers nie forseer <strong>om</strong> op <strong>die</strong> navorsers se agenda <strong>te</strong> fokus<br />

nie. Die waarde van <strong>die</strong> data lê juis daar<strong>in</strong> dat <strong>die</strong> navorsers eerder op <strong>die</strong> deelnemers se<br />

priori<strong>te</strong>i<strong>te</strong> fokus. Hier<strong>die</strong> houd<strong>in</strong>g staan ook getrou aan <strong>die</strong> aard van <strong>die</strong> navors<strong>in</strong>gsvraag wat<br />

juis wou ontdek hoe <strong>die</strong> arbeids<strong>te</strong>rapeut nader aan <strong>die</strong> kulturele behoef<strong>te</strong>s van bejaarde<br />

persone kan k<strong>om</strong>.<br />

3.2 Keuse van <strong>die</strong> deelnemers<br />

Marg<strong>in</strong>aliser<strong>in</strong>g en onderdrukk<strong>in</strong>g van bejaarde <strong>in</strong>woners van diverse kulture is deur <strong>die</strong><br />

navorsers erken as <strong>die</strong> gevolg van <strong>die</strong> tradisionele “pakhuistradisie” <strong>in</strong> residensiële-sorgeenhede.<br />

Derhalwe word bejaarde persone se eie voorkeure en behoef<strong>te</strong>s dikwels nie erken<br />

nie. In residensiële-sorg-eenhede bestaan daar dikwels ongebalanseerde magsverhoud<strong>in</strong>gs<br />

tussen <strong>die</strong> bejaarde persone en <strong>die</strong> versorgers, aangesien <strong>die</strong> mees<strong>te</strong> bejaarde <strong>in</strong>woners <strong>in</strong> <strong>die</strong><br />

gewoon<strong>te</strong> verval dat beslui<strong>te</strong> namens hulle geneem word. Die aanvanklike aanname is<br />

gemaak dat response van <strong>die</strong> bejaarde <strong>in</strong>woners <strong>die</strong> beeld van <strong>die</strong> <strong>in</strong>stansie en kwali<strong>te</strong>it van<br />

versorg<strong>in</strong>g sou verhef <strong>in</strong> ’n pog<strong>in</strong>g <strong>om</strong> ongewens<strong>te</strong> bloots<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>g <strong>te</strong> vermy. Response van<br />

bejaarde persone sou dus moontlik geloofwaardigheid of geldigheid van <strong>die</strong> stu<strong>die</strong> benadeel<br />

het. Hier<strong>die</strong> uitdag<strong>in</strong>gs (f<strong>in</strong>ansieel en met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>die</strong> moontlike betroubaarheid van<br />

data) het <strong>die</strong> besluit gerig <strong>om</strong> neutrale deelnemers, wat nie direk bevoordeel of benadeel sou<br />

word nie, vir data-<strong>in</strong>samel<strong>in</strong>g <strong>te</strong> nader. Die deelnemers aan <strong>die</strong> n<strong>om</strong><strong>in</strong>alegroeps<strong>te</strong>gniekonderhoude<br />

(NGT-onderhoude) is deur middel van doelgerig<strong>te</strong> keuse geïdentifiseer.<br />

Doelgerig<strong>te</strong> keuse impliseer dat stu<strong>die</strong>deelnemers deur <strong>die</strong> navorser(s) gekies word op grond<br />

van spesifieke eienskappe of belangs<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>gs wat hulle <strong>in</strong> <strong>die</strong> gegewe stu<strong>die</strong> toon (Stryd<strong>om</strong> en<br />

Delport 2009:328).<br />

Die kri<strong>te</strong>ria vir deelname aan <strong>die</strong> groepe het <strong>in</strong>gesluit dat <strong>die</strong> deelnemers persone is wat<br />

voorheen of tans by bejaarde personeorg op prov<strong>in</strong>siale vlak <strong>in</strong> <strong>die</strong> Vrystaat werksaam was,<br />

of is, en Afrikaans of Engels magtig is (sien bylaag A vir demogr<strong>af</strong>iese data). Derhalwe is<br />

persone wat op verskeie vlakke by <strong>die</strong> welstand van Sesotho/Setswana-bejaarde persone<br />

betrokke was, of s<strong>te</strong>eds is, vir <strong>die</strong> NGT-onderhoude gekies. Deelnemers word as kenners op<br />

<strong>die</strong> gebied van Sesotho/Setswana-bejaarde personeorg beskou weens <strong>die</strong> ervar<strong>in</strong>g wat hulle<br />

op <strong>hier</strong><strong>die</strong> gebied het. Deelnemers se rol met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>die</strong> welstand van bejaarde<br />

592

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!