Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

LitNet Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012
In enkele gevalle het etniese konflik sodanige afmetings aangeneem dat leiers genoodsaak
was om hul toevlug tot die radikale verdeling van state te neem. Die jongste voorbeeld in
hierdie verband is die onafhanklikheid wat gedurende Julie 2011 aan Suid-Soedan verleen is.
In hul navorsing ten aansien van die onderwerp wys Opondo (s.j.) en Salih en Nordlund
(2007:22) daarop dat die polities disintegratiewe potensiaal van etnisiteit in die nuutdemokratiserende
state in Afrika treffend geïllustreer word deur die feit dat politieke partye,
met enkele uitsonderings, regoor die vasteland nie op ideologiese grondslae of deurdagte
beleidsprogramme gevorm word nie, maar op die basis van etnisiteit. In Nigerië is die
verskynsel een van die uitstaande kenmerke van daardie samelewing (Theen en Wilson
1996:498–9).
4. Samevatting
Met die verval van Marxisties-Leninistiese outoritarisme aan die einde van die tagtigerjare
van die vorige eeu het die demokratiese owerheidsvorm wêreldwyd as die onbetwiste
oorwinnaar na vore getree. In die nuwe internasionale orde wat na hierdie gebeure tot stand
gekom het, het talle state regoor die wêreld die outoritêre juk afgewerp en die oorgang na
demokrasie gemaak. State in Afrika het insgelyks hierna met ’n demokratiseringsproses van
ongekende omvang begin. Anders as in die meeste ander wêrelddele het die proses egter nie
glad verloop nie. Na twee dekades word uit die 54 state op die vasteland slegs die klein
eilandstaat Mauritius, met ’n bevolking van 1,2 miljoen mense, as ’n volwaardige demokrasie
beskou. ’n Verdere nege state, waaronder Suid-Afrika, word as vrye state maar gebrekkige
demokrasieë getipeer. Die res is in wisselende mate steeds vasgevang in die greep van
outoritarisme. Kortom: vir die burgery in die meeste state in Afrika is die demokratiese ideaal
van regering van die mense, deur die mense en vir die mense steeds nie ’n werklikheid nie.
Samevattend kan die politieke-kultuur-, politieke–elite-keuse- en makrostrukturele faktore
wat daarvoor verantwoordelik is dat die demokratiseringsproses waarmee sedert die vroeë
negentigerjare van die vorige eeu in Afrika begin is, nie baie suksesvol was nie, soos volg
opgesom word:
• Die teenwoordigheid van ’n onderworpe politieke kultuur in kombinasie met
parogiale politieke oriëntasies, wat meebring dat beduidende gedeeltes van
samelewings, onder meer as gevolg van die proses van demokratisering van
ontmagtiging, passief, afsydig of sinies jeens die politieke proses staan.
• Die bestaan van onderontwikkelde en ongeorganiseerde burgerlike samelewings,
asook ’n gebrek aan ’n niepolitiese middelklas wat outonoom kan optree en
sodoende private belange kan beskerm en ’n wakende oog oor regerings kan hou.
• Die konsentrasie van mag in die hande van die uitvoerende gesag en as gevolg
daarvan die wydverspreide voorkoms van neopatrimonialisme, prebendelisme en
imperiale presidentskappe.
• Die versuim van die politieke partye om as demokratiseringsagente op te tree
vanweë die feit dat meeste van hierdie instellings aan die burokraties-oligargiese
576