Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

LitNet Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012
uiteindelik meer vreedsaam is, die weg daarheen nie altyd vreedsaam is nie. Dit is dus nodig
om ’n onderskeid te tref tussen nuut-demokratiserende stelsels en geïnstitusionaliseerde en
gekonsolideerde demokrasieë. Volgens Bekoe (2007:29) veroorsaak die
demokratiseringsproses konflik en geweld om presies dieselfde redes as waarvoor dit geloof
word ’n metode te wees vir die voorkoming daarvan: terwyl gevestigde demokrasieë
uiteenlopende politieke sienings toelaat, sonder die gevaar van ’n gewelddadige teenreaksie
(backlash), beskik nuut-demokratiserende state nie oor die institusionele sterkte om dit toe te
laat nie. Nog minder beskik sodanige state oor die verdraagsaamheid om ’n gewelddadige
teenreaksie te temper.
Ter verdere verduideliking van waarom konflik en geweld in nuut-demokratiserende stelsels
gedy, wys Bekoe (2007:29–31) ook op die volgende:
• Demokratiserende politieke stelsels is meer geneig tot geweld omdat die
instellings wat konflik moet hanteer, swak is.
• Demokratiserende politieke stelsels vind dit problematies om opponerende
groeperings wat noodwendig na vore sal tree, te hanteer.
• Politieke koalisies in demokratiserende politieke stelsels is onstabiel omdat ’n
tradisie van kompromiesluiting afwesig is.
• Demokratiserende politieke stelsels ondervind probleme om die groot
verskeidenheid belangegroepe wat op die toneel verskyn, te akkommodeer.
• Demokratisering is uitermate problematies in etnies-diverse samelewings.
• Demokratisering is haas onmoontlik in gesentraliseerde politieke stelsels.
• Regeerders in demokratiserende stelsels wat tot die gevolgtrekking kom dat hul
magsbasis deur demokratisering bedreig word, kan tot geweld oorgaan ten einde
steun te behou.
Inagnemende die feit dat bogemelde toestande in die meeste state in Afrika teenwoordig is, of
kan ontstaan, is dit begryplik waarom die demokratiseringsproses waarmee in die
negentigerjare van die vorige eeu begin is, nie ’n einde aan konflik en geweld in talle state
teweeg gebring het nie. Demokratisering het in plaas daarvan om konflik en geweld te
verminder eerder daartoe bygedra. Voeg hierby die talle ander samelewings- en strukturele
faktore wat die demokratiseringsproses tot dusver gekortwiek het, en die moontlikheid dat die
ganse proses in talle state uiteindelik in die slag kan bly, kan nie uitgesluit word nie.
3.3 Die verdelende invloed van etnisiteit op samelewings
Etnisiteit is, volgens Heywood (2002:168), die sentiment van lojaliteit jeens ’n
onderskeidende bevolking, kulturele groep of selfs ’n bepaalde grondgebied. Volgens hom is
die begrip baie gekompliseerd, omdat dit sowel rasse- as kulturele elemente omsluit. Die lede
van ’n etniese groep word dikwels as afstammelinge van gemeenskaplike voorouers beskou
en op grond daarvan as ’n uitgebreide familie wat deur bloedverwantskap gebind word, geag.
Die mees algemene siening is egter dat etnisiteit ’n vorm van kulturele identiteit is, maar wat
op ’n intens emosionele vlak uitspeel en ervaar word. Terwyl ’n etniese kultuur bepaalde
waardes, tradisies en gebruike omsluit, is die belangrikheid van etnisiteit daarin geleë dat dit
573