Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

LitNet Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012
die ANC Jeugliga in Suid-Afrika vir die eietydse ekonomiese bevryding van die armes en ’n
omvangryke program van nasionalisering van strategiese bedrywe (ANC Youth League
2011) is ’n goeie voorbeeld van die wyse waarop armoede vir korttermyn politieke
magsoorwegings uitgebuit kan word.
3.2 Die voorkoms van konflik en geweld in samelewings
Ingevolge die demokratiese vredesteorie (Democratic Peace Theory 2010) voer demokratiese
state nie oorlog teen mekaar nie en is hierdie state ook wat hul interne politieke prosesse
aanbetref meer vreedsaam as niedemokratiese stelsels. Die uitgangspunt wat hierdie
besondere beskouing ten grondslag lê, is dat demokratiese regerings meer vreedsaam is
omdat hulle oor groter legitimiteit beskik; meer verantwoordbaar is aan hul burgers; meer
akkommoderend is vir die pluraliteit van samelewings; en meer verdraagsaam is vir
uiteenlopende sienings.
Alhoewel bogemelde uitgangspunte wye aanvaarding geniet, het die demokratiseringsproses
waarmee in die negentigerjare van die vorige eeu in Afrika begin is, die hoogs plofbare aard
van die demokratiserende state op die vasteland blootgelê. Ter illustrasie wys Diamond
(2007:2) daarop dat twee derdes van die state waarheen die Verenigde Nasies (VN) tussen
1998 en 2007 vredesbewaringsmagte gestuur het, in Afrika geleë was en dat 70 persent van
die 70 000 VN-vredesbewaringstroepe wat vanaf 2007 ontplooi is, in Afrika diens gedoen
het.
Volgens Handley e.a. (2009:3) was Afrika in 2006, met slegs 13% van die wêreld se
bevolking, verantwoordelik vir 40% van alle gewelddadige konflikte. In dieselfde jaar het
meer as drie miljoen inwoners van state op die vasteland ’n heenkome elders as vlugtelinge
gesoek.
Strydig met die teorie van demokratiese vrede het die demokratiseringsproses dus nie tot
vreedsame samelewings in Afrika gelei nie. Inteendeel, alles dui daarop dat die vryhede wat
die demokratiseringsproses meegebring het, eerder tot konflik en geweld bygedra het.
Navorsing deur Bekoe (2007:29) toon aan dat van die 19 state in Afrika wat tussen 2000 en
2005 aktiewe konflik ondervind het, 13 op daardie stadium as “nominaal demokraties”
getipeer was. In agt state het die konflik selfs geëskaleer tot burgeroorlog. Die navorser
Naison Ngoma (2004), verbonde aan die Instituut vir Sekerheidstudies (ISS), sluit hom
hierby aan en wys daarop dat die demokratiseringsproses waarmee na die Koue Oorlog in
Afrika begin is, nie tot ’n afname in die aantal staatsgrepe gelei het nie. Data wat versamel is
vir die tydperk 1995 tot 2001, dui daarop dat daar gedurende hierdie periode trouens ’n
toename in staatsgrepe op die vasteland was.
Ter verklaring van hierdie anomalie het Bekoe (2007:29) antwoorde op die volgende vrae
probeer soek: Onder welke toestande kan demokratisering tot politieke geweld lei? Onder
welke toestande hou demokratisering en demokratiseringsmeganismes die belofte van vrede
in? Kan nuut-demokratiserende state politieke geweld vermy? In haar navorsing het sy tot die
gevolgtrekking gekom dat alhoewel dit inderdaad aanvaar kan word dat stabiele demokrasieë
572