01.05.2013 Views

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>LitNet</strong> Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012<br />

geogr<strong>af</strong>ie van <strong>die</strong> vas<strong>te</strong>land wat <strong>in</strong> ongunstige <strong>in</strong><strong>te</strong>raksie met mekaar verkeer. Volgens Collier<br />

(2007:20-24) het <strong>die</strong> <strong>in</strong><strong>te</strong>raksie tussen Afrika se fisiese en menslike geogr<strong>af</strong>ie <strong>die</strong> volgende<br />

drie ekon<strong>om</strong>iese ontwikkel<strong>in</strong>gsdilemmas tot gevolg: Eers<strong>te</strong>ns is daar <strong>die</strong> problematiek<br />

verbonde aan <strong>die</strong> bestaan van sta<strong>te</strong> wat ryklik bedeeld is met hulpbronne maar wat<br />

gekniehal<strong>te</strong>r word deur etnies diverse samelew<strong>in</strong>gs. Tweedens is daar <strong>die</strong> sta<strong>te</strong> wat swak<br />

bedeeld is met hulpbronne en ook gekniehal<strong>te</strong>r word deur kle<strong>in</strong> diverse bevolk<strong>in</strong>gs. Derdens<br />

is daar sta<strong>te</strong> met stadig-groeiende ekon<strong>om</strong>ieë en wat ook gekniehal<strong>te</strong>r word deur kle<strong>in</strong> diverse<br />

bevolk<strong>in</strong>gs.<br />

Mahler (1995:60–5) identifiseer ’n hele reeks faktore wat daarvoor verantwoordelik is dat<br />

onderontwikkelde sta<strong>te</strong> nie daar<strong>in</strong> slaag <strong>om</strong> op ekon<strong>om</strong>iese en maatskaplike gebied vorder<strong>in</strong>g<br />

<strong>te</strong> maak nie. In <strong>hier</strong><strong>die</strong> verband verwys hy na hoë bevolk<strong>in</strong>gsgroei, ongelyke<br />

bevolk<strong>in</strong>sverspreid<strong>in</strong>g, swak lewenskwali<strong>te</strong>it (veral weens wanvoed<strong>in</strong>g en siek<strong>te</strong>), lae<br />

opvoed<strong>in</strong>gsvlakke, landbougebaseerde ekon<strong>om</strong>ieë, lae vlakke van <strong>in</strong>dustrialisasie, lae<br />

<strong>in</strong><strong>die</strong>nsname, beperk<strong>te</strong> handel met ontwikkelde sta<strong>te</strong> en ’n hoë nasionale skuldlas. Toegepas<br />

op Afrika, kan <strong>die</strong> negatiewe uitwerk<strong>in</strong>g van <strong>hier</strong><strong>die</strong> faktore op sosio-ekon<strong>om</strong>iese<br />

ontwikkel<strong>in</strong>g <strong>in</strong> haas elke staat op <strong>die</strong> vas<strong>te</strong>land waargeneem word.<br />

Gedurende 2009 het Handley, Higg<strong>in</strong>s en Sharma (2009:2-10) <strong>in</strong> ’n verslag vir <strong>die</strong> Oorseese<br />

Ontwikkel<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>stituut <strong>in</strong> Londen <strong>die</strong> sosio-ekon<strong>om</strong>iese en polities-ekon<strong>om</strong>iese faktore<br />

geïdentifiseer wat daarvoor verantwoordelik is dat armoede en onderontwikkel<strong>in</strong>g <strong>in</strong><br />

spesifiek SSA hoogty vier. Betreffende <strong>die</strong> sosio-ekon<strong>om</strong>iese faktore is <strong>die</strong> hoë risiko en<br />

kwesbaarheid van <strong>in</strong>woners, <strong>die</strong> gereelde mislukk<strong>in</strong>g van oes<strong>te</strong>, mislukk<strong>in</strong>g en vlugtigheid<br />

van mark<strong>te</strong>, konflik, swak gesondheids<strong>die</strong>ns<strong>te</strong>, en gebrekkige onderwys en<br />

bestaansmoontlikhede as <strong>die</strong> belangriks<strong>te</strong> drywers geïdentifiseer. Die polities-ekon<strong>om</strong>iese<br />

faktore het <strong>in</strong>gesluit <strong>die</strong> politiek van nie-ontwikkel<strong>in</strong>g (politieke s<strong>te</strong>lsels wat<br />

transformasionele verander<strong>in</strong>g verh<strong>in</strong>der); hoë vlakke van korrupsie; swak nasies en swak<br />

sta<strong>te</strong> (vanweë koloniale grens<strong>af</strong>baken<strong>in</strong>g); swak burgerlike samelew<strong>in</strong>gs; miskenn<strong>in</strong>g van<br />

mensereg<strong>te</strong>; en <strong>die</strong> hulpbronvloek.<br />

Alhoewel daar na alle waarskynlikheid nie eens<strong>te</strong>mmigheid bereik sal word oor <strong>die</strong> presiese<br />

redes wat aangevoer kan word waar<strong>om</strong> Afrika <strong>die</strong> arms<strong>te</strong> vas<strong>te</strong>land <strong>in</strong> <strong>die</strong> wêreld is nie, is<br />

Diamond (2007:2) <strong>die</strong> men<strong>in</strong>g toegedaan dat, soos <strong>hier</strong> bo aangetoon, “<strong>die</strong> patologie van<br />

persoonlike heerskappy” <strong>die</strong> enkele aspek is wat op <strong>die</strong> mees pr<strong>om</strong><strong>in</strong>en<strong>te</strong> wyse figureer <strong>in</strong><br />

alle politieke, ekon<strong>om</strong>iese en maatskaplike probleme wat Afrika sedert dekolonisasie<br />

onderv<strong>in</strong>d het. Lewis (2007:67) is ’n soortgelyke men<strong>in</strong>g toegedaan en verklaar dat dit<br />

moeilik is <strong>om</strong> <strong>in</strong> Afrika nie <strong>die</strong> noue verband tussen niedemokratiese reger<strong>in</strong>g en ekon<strong>om</strong>iese<br />

mislukk<strong>in</strong>g raak <strong>te</strong> sien nie. Volgens h<strong>om</strong> word staatsfondse sonder meer aangewend <strong>om</strong> <strong>die</strong><br />

onders<strong>te</strong>un<strong>in</strong>gsbasis van regimes <strong>in</strong> stand <strong>te</strong> hou. Verder tree <strong>die</strong> regimes as “hekwag<strong>te</strong>rs” op<br />

vir toegang tot hulpbronne, werks- en markgeleenthede. Die gevolge <strong>hier</strong>van is onvermydelik<br />

ekon<strong>om</strong>iese stagnasie, herhaalde fiskale krisisse en <strong>die</strong> ver<strong>die</strong>p<strong>in</strong>g van armoede.<br />

Lewis (2007:68) erken dat enkele demokratiserende sta<strong>te</strong> wel makro-ekon<strong>om</strong>iese<br />

hervorm<strong>in</strong>gs gekonsolideer het en dat dit groei <strong>in</strong> sekere streke bewerks<strong>te</strong>llig het. Hy<br />

beklemtoon eg<strong>te</strong>r <strong>te</strong>rselfdertyd dat <strong>te</strong>rwyl <strong>hier</strong><strong>die</strong> nuwe benader<strong>in</strong>gs <strong>die</strong> fondament vir be<strong>te</strong>r<br />

570

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!