01.05.2013 Views

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

3. Die makrostrukturele faktore<br />

3.1 Die lae vlak van sosio-ekon<strong>om</strong>iese ontwikkel<strong>in</strong>g<br />

<strong>LitNet</strong> Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012<br />

Volgens politieke we<strong>te</strong>nskaplikes is daar we<strong>in</strong>ig vraagstukke wat so <strong>in</strong><strong>te</strong>nsief bestudeer is as<br />

<strong>die</strong> verband tussen sosio-ekon<strong>om</strong>iese ontwikkel<strong>in</strong>g en politieke demokrasie. Die vrae waarop<br />

antwoorde gesoek is, was veral <strong>die</strong> volgende: Is arm sta<strong>te</strong> m<strong>in</strong>der demokraties as ryk sta<strong>te</strong>?<br />

In<strong>die</strong>n wel, waar<strong>om</strong> is dit <strong>die</strong> geval en hoe kan dit verklaar word? Een van <strong>die</strong> politieke<br />

we<strong>te</strong>nskaplikes wat reeds gedurende <strong>die</strong> sewentigerjare van <strong>die</strong> vorige eeu met ’n hipo<strong>te</strong>se<br />

vorendag gek<strong>om</strong> het, was Robert Dahl (1971). Volgens h<strong>om</strong> is ‘n demokratiese politieke<br />

bes<strong>te</strong>l meer waarskynlik <strong>in</strong> sta<strong>te</strong> met hoë gelet<strong>te</strong>rdheids- en opvoedkundige vlakke, oop<br />

k<strong>om</strong>munikasies<strong>te</strong>lsels, pluralistiese samelew<strong>in</strong>gs en <strong>die</strong> redelik gelyke verspreid<strong>in</strong>g van<br />

welvaart.<br />

Wucherphennig en Deutsch (2009) het hul dit <strong>te</strong>n doel ges<strong>te</strong>l <strong>om</strong> <strong>af</strong>doende antwoorde op<br />

<strong>hier</strong><strong>die</strong> <strong>te</strong>rgende vrae <strong>te</strong> verkry deur <strong>die</strong> bestaande <strong>te</strong>oretiese argumen<strong>te</strong> en empiriese<br />

getuienis <strong>te</strong>n aansien van moderniser<strong>in</strong>gs<strong>te</strong>orie <strong>te</strong> bestudeer en <strong>te</strong> ontleed. Die werkswyse wat<br />

hulle gevolg het, was <strong>die</strong> volgende:<br />

• Om <strong>die</strong> oorspronklike <strong>te</strong>sis van Lipset, naamlik hoe meer welvarend ’n staat, hoe<br />

gro<strong>te</strong>r <strong>die</strong> kans dat dit demokrasie suksesvol sal kan onderhou, <strong>te</strong> ontleed en <strong>te</strong><br />

evalueer.<br />

• Om <strong>die</strong> kwalitatiewe en kwantitatiewe navors<strong>in</strong>g wat gedurende <strong>die</strong> <strong>af</strong>gelope<br />

dekades plaasgev<strong>in</strong>d het <strong>te</strong>n aansien van moderniser<strong>in</strong>gs<strong>te</strong>orie <strong>te</strong> bestudeer, sowel<br />

as <strong>die</strong> mees <strong>in</strong>vloedryke k<strong>om</strong>mentaar en kritiek daarop <strong>te</strong> ontleed.<br />

• Om <strong>die</strong> meer resen<strong>te</strong> ontwikkel<strong>in</strong>gs <strong>te</strong>n aansien van <strong>die</strong> navors<strong>in</strong>g oor sosioekon<strong>om</strong>iese<br />

ontwikkel<strong>in</strong>g en demokrasie <strong>te</strong> analiseer. In <strong>hier</strong><strong>die</strong> verband is<br />

hoofsaaklik gekonsentreer op <strong>die</strong> <strong>in</strong>vloedryke en heftig gedebat<strong>te</strong>erde bydraes van<br />

Przeworski en Limongi <strong>in</strong> hul werk oor moderniser<strong>in</strong>gsfei<strong>te</strong> en -<strong>te</strong>orieë.<br />

• Om <strong>die</strong> resen<strong>te</strong> navors<strong>in</strong>g van we<strong>te</strong>nskaplikes soos Boix oor demokrasie en<br />

redistribusie; Acemoglu en Rob<strong>in</strong>son oor <strong>die</strong> ekon<strong>om</strong>iese oorsprong van diktatuur<br />

en demokrasie; en Inglehart en Welzel oor modernisasie, kulturele verander<strong>in</strong>g en<br />

demokrasie <strong>te</strong> ontleed.<br />

Die gevolgtrekk<strong>in</strong>g waartoe Wucherphennig en Deutsch (2009) gek<strong>om</strong> het <strong>in</strong> hul analise van<br />

bestaande navors<strong>in</strong>g, was dat <strong>die</strong> noue verwantskap tussen sosio-ekon<strong>om</strong>iese ontwikkel<strong>in</strong>g en<br />

demokrasie nie bevraag<strong>te</strong>ken word nie. Op <strong>die</strong> keper beskou bevestig alle navors<strong>in</strong>g <strong>die</strong> feit<br />

dat demokrasie en demokratiser<strong>in</strong>g nie op ’n lukrake of toevallige wyse ontstaan nie, maar<br />

“van b<strong>in</strong>ne <strong>af</strong>” geskied. Dit k<strong>om</strong> dus daarop neer dat, op stuk van sake, dit <strong>die</strong> sosioekon<strong>om</strong>iese<br />

toestande b<strong>in</strong>ne ’n staat is wat <strong>die</strong> stabili<strong>te</strong>it en volhoubaarheid van ‘n<br />

demokratiese orde bepaal en nie anders<strong>om</strong> nie.<br />

Wanneer ondersoek <strong>in</strong>ges<strong>te</strong>l word na <strong>die</strong> werklike stand van sosio-ekon<strong>om</strong>iese ontwikkel<strong>in</strong>g<br />

<strong>in</strong> Afrika <strong>te</strong>n e<strong>in</strong>de ’n aanduid<strong>in</strong>g <strong>te</strong> kry van <strong>die</strong> stand van <strong>die</strong> demokratiser<strong>in</strong>gsproses, k<strong>om</strong> ’n<br />

donker prent na vore. Die vas<strong>te</strong>land, met ’n bevolk<strong>in</strong>g van meer as een biljoen mense<br />

568

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!