Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

LitNet Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012
In ’n verslag deur die Federation of African Journalists vir 2010 word ’n soortgelyke prent
geskilder. In die verslag wat in die besonder oor persvryheid in Afrika handel, word
aangetoon dat in 2010 12 joernaliste in sluipmoorde omgekom het, vyf in ongelukke gesterf
het, en 34 tronkstraf opgelê is, terwyl honderde aangeval, geïntimideer en gedreig is. Volgens
die verslag het die aantal alarmseine (alerts) wat in 2010 ontvang is, toegeneem met 43%
vergeleke met 2009 (Federation of African Journalists (FAJ) 2010:1–3).
Die stand van mediavryheid in Afrika word waarskynlik ten beste aangedui deur die
befaamde Amerikaanse instelling Freedom House (2010) se verslag van 2010 oor die stand
van persvryheid in die wêreld. Hierdie instelling het bevind dat daar in hierdie jaar in SSA
slegs vyf state (10%) was wat in terme van persvryheid as Vry beskou kon word. ’n Verdere
22 state (46%) was as Gedeeltelik Vry beskou, terwyl 21 state (44%) as Nie Vry Nie beskou
is.
Dit is belangrik om te meld dat selfs in Suid-Afrika, wat as een van die mees demokratiese
state op die Afrika-vasteland beskou word, en waar vryheid van spraak konstitusioneel in ’n
Handves van Regte en Vryhede gewaarborg word, wetgewing deur die ANC-regering
geïnisieer is om mediavryheid aan bande te lê. Ook in hierdie geval word die veiligheid van
die staat aangevoer as rede waarom dié drastiese maatreël deur die regering nodig sou wees.
Die opposisiepartye en ander instellings in die burgerlike samelewing beskou hierdie
wetgewing egter in presies die teenoorgestelde lig en beslis nie in die openbare belang nie,
aangesien dit die blootlegging van korrupsie deur die regering, wat reeds sistemiese
afmetings aangeneem het, kan verhinder. Die betrokke wetgewing is steeds onder oorweging
na ’n uitgerekte en meedoënlose veldtog daarteen deur die media en instellings in die
burgerlike samelewing, soos die Right2Know Campaign (Mail&Guardianonline 2011).
2.4 Die aftakeling deur die politieke elite van skeiding tussen staat en regerende party
In elke demokratiese veelpartystelsel is dit van die allergrootste belang dat die beginsel van
skeiding tussen die staat en regerende party nougeset toegepas word. Indien dit nie gebeur
nie, bestaan die moontlikheid dat die staatsadministrasie nie alleen deur die regerende party
by wyse van die ontplooiing van ondersteuners gedomineer word nie, maar dat die openbare
bronne en openbare eiendom op willekeurige wyse deur die party tot sy eie voordeel en tot
nadeel van die partye in opposisie en die breë samelewing aangewend kan word.
In die meeste demokratiserende state in Afrika word die beginsel van skeiding tussen staat en
bewindhebbende party nie nougeset toegepas nie. Hier bo is reeds aangetoon dat, volgens
Salih en Nordlund (2007:21), in die meeste state in Afrika dit moeilik is om vas te stel waar
die grense van die party eindig en die grense van die staat begin. Navorsers wat dié besondere
verskynsel bestudeer het, het bevind dat die oorsaak daarvan hoofsaaklik geleë is in die
wydverspreide voorkoms van partystelsels waar een politieke party ’n dominante posisie
beklee (dominante- party-stelsels). Bogaards (2004) beweer selfs dat hierdie tipe partystelsel
die dominante verskynsel is in state waar veelpartyverkiesings plaasgevind het sedert daar
met die demokratiseringsproses in die negentigerjare begin is. Terwyl die betrokke
565