01.05.2013 Views

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>LitNet</strong> Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012<br />

Die aard van ekopoësie <strong>te</strong>en <strong>die</strong> ag<strong>te</strong>rgrond van <strong>die</strong><br />

ekokritiese <strong>te</strong>orie met verwys<strong>in</strong>g na enkele gedig<strong>te</strong><br />

van Martjie Bosman<br />

Ops<strong>om</strong>m<strong>in</strong>g<br />

Susan Smith<br />

Susan Smith: Depar<strong>te</strong>ment Afrikaans, Universi<strong>te</strong>it van Ford Hare<br />

Die <strong>om</strong>skryw<strong>in</strong>g en def<strong>in</strong>iër<strong>in</strong>g van <strong>die</strong> begrip ekopoësie b<strong>in</strong>ne <strong>die</strong> gro<strong>te</strong>r raamwerk van<br />

ekokritiek het nog we<strong>in</strong>ig aandag <strong>in</strong> <strong>die</strong> Afrikaanse li<strong>te</strong>ratuur<strong>te</strong>orie ontvang. Ondersoeke na<br />

<strong>die</strong> aard en <strong>om</strong>vang van <strong>die</strong> ekokritiese beweg<strong>in</strong>g is, <strong>in</strong> <strong>die</strong> woorde van Buell (2005:1), “an<br />

<strong>in</strong>creas<strong>in</strong>gly he<strong>te</strong>rogeneous movement” en loop ’n pad “bestrewn by obstacles both ex<strong>te</strong>rnal<br />

and self-imposed”. As kritiese <strong>te</strong>orie het ekokritiek nog nie <strong>die</strong>selfde status as byvoorbeeld<br />

postkolonialisme of postmodernisme bereik nie en <strong>die</strong> he<strong>te</strong>rogene en <strong>in</strong><strong>te</strong>rdissipl<strong>in</strong>êre aard<br />

daarvan maak presiese <strong>om</strong>skryw<strong>in</strong>g moeilik. Die fokus is op ’n ondersoek na <strong>die</strong> aard van<br />

ekopoësie <strong>te</strong>en <strong>die</strong> ag<strong>te</strong>rgrond van <strong>die</strong> ekokritiese <strong>te</strong>orie en <strong>die</strong> daars<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>g van ’n <strong>om</strong>vat<strong>te</strong>nde<br />

def<strong>in</strong>isie. Vanuit <strong>hier</strong><strong>die</strong> <strong>te</strong>oretiese raamwerk word daar <strong>in</strong> <strong>die</strong> laas<strong>te</strong>, kle<strong>in</strong>er <strong>af</strong>del<strong>in</strong>g van <strong>die</strong><br />

artikel enkele gedig<strong>te</strong> uit Martjie Bosman se bundel Toevallige <strong>te</strong>kens ontleed. As deel van ’n<br />

eers<strong>te</strong>, ondersoekende artikel word ’n aantal kenmerkende eienskappe gedef<strong>in</strong>ieer en word<br />

daar nagegaan hoe <strong>hier</strong><strong>die</strong> eienskappe konseptueel en visueel <strong>in</strong> <strong>die</strong> geselek<strong>te</strong>erde gedig<strong>te</strong><br />

gemanifes<strong>te</strong>er word. Die def<strong>in</strong>isie en onderskeidende kenmerke van ekopoësie wat <strong>in</strong> <strong>hier</strong><strong>die</strong><br />

artikel voorges<strong>te</strong>l word, kan gesien word as deel van ’n uitgebreide s<strong>te</strong>l merkers wat verdere<br />

navors<strong>in</strong>g noodsaak en as vertrekpunt kan <strong>die</strong>n vir <strong>die</strong> daars<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>g van ’n ekopoëtiese <strong>te</strong>orie<br />

<strong>in</strong> Afrikaans.<br />

Trefwoorde: ekokritiek; ekopoësie; ekologiese samehang; hersiene sublieme; postmoderne<br />

sublieme; nuwe Ander; fraksies; frak<strong>te</strong>r<strong>in</strong>g<br />

Abstract<br />

The nature of ecopoetics aga<strong>in</strong>st the background of ecocritical theory with reference to<br />

poems by Martjie Bosman<br />

Thus man, this world's vice-emperor, <strong>in</strong> wh<strong>om</strong><br />

All faculties, all graces are at h<strong>om</strong>e;<br />

And if <strong>in</strong> other creatures they appear,<br />

They're but man's m<strong>in</strong>is<strong>te</strong>rs, and lega<strong>te</strong>s there,<br />

To work on their rebellions, and reduce<br />

Them to civility and to man's use. (Donne 1971:275)<br />

500

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!