01.05.2013 Views

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>LitNet</strong> Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012<br />

illustrasie: <strong>in</strong> 2005 was <strong>die</strong> <strong>te</strong>ikens van dataverwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>die</strong> VSA se <strong>in</strong><strong>te</strong>lligensie<strong>die</strong>ns<strong>te</strong> <strong>die</strong><br />

<strong>te</strong>mpo van een miljard nuwe gestruktureerde boodskappe of transaksies per uur, en een<br />

miljoen nuwe ongestruktureerde boodskappe of dokumen<strong>te</strong> per uur (NVAC 2005:24). Die<br />

bestuur van ’n oormaat <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g is ’n sentrale probleem <strong>in</strong> <strong>hier</strong><strong>die</strong> milieu, waar juis ’n<br />

ontoereikende bestuur van <strong>in</strong><strong>te</strong>lligensie <strong>te</strong> blameer is vir <strong>die</strong> <strong>te</strong>rroris<strong>te</strong>-aanvalle van 11<br />

Sep<strong>te</strong>mber 2001. Na 11 Sep<strong>te</strong>mber is sag<strong>te</strong>ware doelgerig ontwikkel <strong>om</strong> groot hoeveelhede<br />

data oor wydverspreide databasisse en <strong>in</strong> verskillende forma<strong>te</strong> <strong>te</strong> kan <strong>in</strong><strong>te</strong>greer (Splivalo 2009<br />

en Darvill 2011:5), en <strong>die</strong> Amerikaanse depar<strong>te</strong>ment van b<strong>in</strong>nelandse veiligheid het <strong>in</strong> 2004<br />

<strong>die</strong> National Visualization and Analytics Cen<strong>te</strong>r gestig: “with the mission of stimulat<strong>in</strong>g nextgeneration<br />

<strong>te</strong>chnologies and talents to reduce the risk of <strong>te</strong>rrorism” (Th<strong>om</strong>as en Cook<br />

2006:10).<br />

In ’n groot ma<strong>te</strong> <strong>te</strong> danke aan <strong>die</strong> VSA se astron<strong>om</strong>iese verdedig<strong>in</strong>gsbegrot<strong>in</strong>g (volgens<br />

Aldrich 2009:889 was <strong>die</strong> VSA se <strong>in</strong><strong>te</strong>lligensiebegrot<strong>in</strong>g alleen <strong>in</strong> 2009 $48 miljard) staan<br />

militêre <strong>in</strong><strong>te</strong>lligensie aan <strong>die</strong> voorpunt van <strong>te</strong>gnologiese ontwikkel<strong>in</strong>g wat betref<br />

<strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>gsbestuur, en aangesien <strong>die</strong> akademiese navorser ook gekonfron<strong>te</strong>er word met <strong>die</strong><br />

data-wolkbreuk, is <strong>die</strong> lesse wat <strong>in</strong> militêre <strong>in</strong><strong>te</strong>lligensie geleer word, bruikbaar vir <strong>die</strong><br />

akademie. Th<strong>om</strong>as en Cook (2006:10) voer juis aan dat <strong>die</strong> kern<strong>te</strong>gnologieë wat b<strong>in</strong>ne<br />

militêre <strong>in</strong><strong>te</strong>lligensie ontwikkel word, ook veel wyer toepaslikheid sal hê, met <strong>die</strong> po<strong>te</strong>nsiaal<br />

<strong>om</strong> waarde toe <strong>te</strong> voeg <strong>in</strong> bykans enige situasie waar<strong>in</strong> <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>gsoorlad<strong>in</strong>g -en k<strong>om</strong>pleksi<strong>te</strong>it<br />

effektiewe, v<strong>in</strong>nige ontled<strong>in</strong>g en k<strong>om</strong>munikasie van resulta<strong>te</strong> belemmer. Hier<strong>die</strong> artikel s<strong>te</strong>l<br />

dus pert<strong>in</strong>ent ondersoek <strong>in</strong> na <strong>die</strong> po<strong>te</strong>nsiaal en bruikbaarheid van sulke programmatuur vir<br />

navors<strong>in</strong>gsdoele<strong>in</strong>des, met spesifieke verwys<strong>in</strong>g na <strong>die</strong> Afrikaanse let<strong>te</strong>rkunde, maar versk<strong>af</strong><br />

ook ’n oorsig oor ander verwan<strong>te</strong> rekenaarprogramme wat heelwat goedkoper (en selfs gratis)<br />

is. Wanneer programmatuur <strong>in</strong> <strong>hier</strong><strong>die</strong> artikel gebruik word <strong>om</strong> <strong>te</strong>ndense <strong>in</strong> <strong>die</strong> Afrikaanse<br />

let<strong>te</strong>rkunde <strong>te</strong> ontleed, of <strong>om</strong> <strong>die</strong> belangrikheid van spesifieke skrywers of uitgewers aan <strong>te</strong><br />

toon, is <strong>die</strong> oogmerk eg<strong>te</strong>r nie <strong>om</strong> iets voor <strong>te</strong> s<strong>te</strong>l oor <strong>die</strong> belangrikheid van spesifieke<br />

skrywers of <strong>te</strong>ndense <strong>in</strong> <strong>die</strong> Afrikaanse li<strong>te</strong>rêre sis<strong>te</strong>em 2 oor <strong>die</strong> algemeen nie, maar eerder<br />

<strong>om</strong> <strong>die</strong> po<strong>te</strong>nsiaal van <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>gs<strong>te</strong>gnologie <strong>te</strong> illustreer. Hier<strong>die</strong> artikel gaan dus slegs<br />

verkennend <strong>om</strong> met data <strong>te</strong>n e<strong>in</strong>de <strong>die</strong> po<strong>te</strong>nsiaal van <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>gs<strong>te</strong>gnologie <strong>te</strong> illustreer, en<br />

maak geen <strong>af</strong>leid<strong>in</strong>gs na aanleid<strong>in</strong>g van <strong>die</strong> ontled<strong>in</strong>g van data nie.<br />

2. Die <strong>in</strong><strong>te</strong>lligensieproses<br />

Die VSA se depar<strong>te</strong>ment van verdedig<strong>in</strong>g def<strong>in</strong>ieer <strong>in</strong><strong>te</strong>lligence as: “<strong>in</strong>formation and<br />

knowledge obta<strong>in</strong>ed through observation, <strong>in</strong>vestigation, analysis, or understand<strong>in</strong>g”<br />

(aangehaal <strong>in</strong> Roberts (2011:5)). In<strong>te</strong>lligensie <strong>in</strong> <strong>hier</strong><strong>die</strong> s<strong>in</strong> van <strong>die</strong> woord is dus <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g wat<br />

verwerk is, soos Bose (2008:510) beklemtoon: “In<strong>te</strong>lligence differs fr<strong>om</strong> data and<br />

<strong>in</strong>formation because it requires s<strong>om</strong>e form of analysis, whose purpose is to derive s<strong>om</strong>e<br />

mean<strong>in</strong>g fr<strong>om</strong> the piles of data and <strong>in</strong>formation that bury every organization.” Brei (1996:4)<br />

beskryf <strong>die</strong> verskil tussen <strong>in</strong>ligt<strong>in</strong>g en <strong>in</strong><strong>te</strong>lligensie meer <strong>om</strong>vat<strong>te</strong>nd:<br />

473

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!