01.05.2013 Views

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>LitNet</strong> Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012<br />

1699 1709 1722 1732 1744 1754 1767 1777<br />

Kaapkolonie 1 7 7 11 17 18 12 18 14<br />

Kaapkolonie 2 24 27 41 35 35 17 38 26<br />

Kaapkolonie 3 22 29 42 68 52 49 56 46<br />

Kaapkolonie 4 - 60 83 100 63 71 59 80<br />

Chesapeake 1 C&W 0 2 0 3 0 3 0 0<br />

Chesapeake 2 C&W 0 4 0 0 0 4 0 0<br />

Chesapeake 3 C&W 0 4 5 8 6 3 2 5<br />

Chesapeake 4 C&W 0 0 9 7 7 10 10 12<br />

Chesapeake 5 C&W 27 11 19 38 23 24 15 18<br />

Nota: Die ka<strong>te</strong>gorieë verwys na welvaartsgroepe soos onderverdeel deur <strong>die</strong> betrokke<br />

skrywerspan. Die Kaapkolonie se welvaartsgroepe word verdeel volgens <strong>die</strong> getal slawe wat<br />

elke huishoud<strong>in</strong>g besit het (sien <strong>af</strong>del<strong>in</strong>g 5).<br />

Hoewel horlosies aanvanklik karig versprei was onder Kaapse setlaarshuishoud<strong>in</strong>gs, was daar<br />

’n s<strong>te</strong>rk toename <strong>in</strong> <strong>die</strong> besit van horlosies aan <strong>die</strong> Kaap oor <strong>die</strong> 18de eeu. Teen <strong>die</strong> e<strong>in</strong>de van<br />

<strong>die</strong> eeu was horlosies ewe volop aan <strong>die</strong> Kaap as <strong>in</strong> <strong>die</strong> gevestigde streke van Nederland en<br />

Engeland, en meer volop as <strong>in</strong> <strong>die</strong> Chesapeake-kolonie van Noord-Amerika.<br />

Nederlandse huishoud<strong>in</strong>gs was bekend vir hul besit van skilderye tydens <strong>die</strong> 17de en 18de<br />

eeu. Dit blyk eg<strong>te</strong>r uit tabel 8 dat Kaapse setlaarshuishoud<strong>in</strong>gs nie hoef <strong>te</strong>rug <strong>te</strong> staan het<br />

<strong>te</strong>enoor hul Nederlandse eweknieë nie, en skilderye was beslis ewe volop aan <strong>die</strong> Kaap as wat<br />

dit <strong>in</strong> <strong>die</strong> mees<strong>te</strong> van <strong>die</strong> Engelse streke was, en meer volop as <strong>in</strong> <strong>die</strong> Noord-Amerikaanse<br />

kolonies.<br />

Daar is dus geen getuienis dat <strong>die</strong> gemiddelde Kaapse setlaarshuishuid<strong>in</strong>g betreklik arm was<br />

nie, alhoewel daar, soos <strong>in</strong> ander lande, s<strong>te</strong>eds armoede aan <strong>die</strong> onderkant van <strong>die</strong> verdel<strong>in</strong>g<br />

sou gewees het. Tog gee <strong>hier</strong><strong>die</strong> relatiewe welvaartsmaatstawwe een aanduid<strong>in</strong>g hoek<strong>om</strong><br />

permanen<strong>te</strong> vestig<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>die</strong> Kaap gewild was onder VOC-solda<strong>te</strong> en -matrose: dit het hulle<br />

<strong>die</strong> kans gegee <strong>om</strong> ’n soortgelyke (en selfs hoër) welvaartsvlak as hul eweknieë <strong>in</strong> Europa <strong>te</strong><br />

bereik.<br />

8. Gevolgtrekk<strong>in</strong>gs<br />

Die tradisionele beskou<strong>in</strong>g van <strong>die</strong> 18de-eeuse Kaap as ’n armoedige bestaansekon<strong>om</strong>ie moet<br />

heroorweeg word. Deur van 2 577 onlangs gedigitaliseerde boedel<strong>in</strong>ventarisse gebruik <strong>te</strong><br />

maak, toon <strong>hier</strong><strong>die</strong> artikel dat <strong>die</strong> gemiddelde Kaapse setlaarshuishoud<strong>in</strong>g relatief wel<strong>af</strong> was<br />

aan <strong>die</strong> beg<strong>in</strong> van <strong>die</strong> 18de eeu en dat <strong>hier</strong><strong>die</strong> vlakke oor tyd gestyg het, al het dit ook gepaard<br />

gegaan met ’n toename <strong>in</strong> ongelykheid b<strong>in</strong>ne <strong>die</strong> setlaarsbevolk<strong>in</strong>g. Kaapse<br />

463

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!