Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

LitNet Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012
veroorsaak nie, maar dit wat die identiteit, stelsel en orde versteur. Dié abjeksie is veral
sigbaar in Krog se deurbreking van taboes. Die onmiskenbare outobiografiese substratum in
Verweerskrif skyn die debat oor die aantreklikheid van die ouerwordende vroueliggaam aan
te vuur, namate die leserspubliek die liriese “ek” se uitsprake vereenselwig met Krog die
digter.
2. Ontvangs van die digbundel
Ses jaar ná die publikasie van Kleur kom nooit alleen nie (Krog 2000a) en die Engelse
bloemlesing Down to my last skin (Krog 2000b), verskyn Krog se eerste digbundel, buiten die
verdigting van die /Xam-verse in Die sterre sê ‘tsau’ (Krog 2004a), wat gelyktydig in
Afrikaans én Engels uitgegee word. Verweerskrif (Body bereft), wenner van die Protea-prys
vir poësie (Krog 2006a en 2006b), word in teenstelling met die hoë lof van haar vorige
digbundel, Kleur kom nooit alleen nie, begroet met gemengde reaksie van sowel kritici as die
algemene leserspubliek. Die polemiek sentreer veral om die voorblad waarop ’n ouer vrou
van nek tot naeltjie naak poseer. Verder dien die intieme vroulikeliggaamsverandering, die
menopouse, as onderwerp. Kritici se verontwaardiging is ook aangevuur deur die kru en
eksplisiete wyse waarop Krog dié private vroulike ervaring in die openbare ruimte op die
tafel gesit het as gespreksonderwerp in haar gedigte (byvoorbeeld “agt menopousale
sonnette”). Aanvanklik is daar uit dié toornige oorde nie aandag geskenk aan die substratum
van die teks nie, ’n digterlike betoog oor die onvermoë om oudword te laat klink in taal, 5 en
oor verganklikheid.
Die volgende dien as voorbeeld van die gemengde reaksie waarmee die bundel ontvang is.
Volgens Spies (2006a:9) is die omslagfoto “afstootlik”, terwyl Van Vuuren (2006:9) dit
beskryf as ’n “onthutsende naakfoto”. Anders as Spies regverdig Van Vuuren egter die
omslag op grond van die kunste. Sy haal Rilke aan wat die “‘waarheid’ van die afgryslike en
lelike teenoor die oneerlikheid van versagtende, mooimakende kuns” beklemtoon:
When an artist [...] softens the grimace of pain, the shapelessness of age, the
hideousness of perversion, when he arranges nature – veiling, disguising, tempering it
to please the ignorant public – then he is creating ugliness because he fears the truth.
(In Elsen 1963:64)
Rilke se siening van die kunstenaar en haar plig om die lewe (of die liggaam) getrou weer te
gee, resoneer met die voorstellings in gedigte in Verweerskrif waar Krog nie wegskram van
aanvegbare temas of idees nie, maar die liggaam en verouderingsproses in haar eie terme
beskryf.
Volgens Spies (2006a:9) toon die voorblad ’n “afgetakelde vroueliggaam, van haar ken tot by
haar bultende midderif, met die fokus op die geplooide nek, die hangende regterbors en die
verskrompelde hand wat slap oor die linkerbors hang” (my kursivering). Dit is duidelik dat
Spies die foto as uitsluitlik negatief beskou en nie die skoonheid van die vrouefiguur
waardeer nie. In ’n opvolgstuk in Die Burger beskuldig sy Krog van ’n “valse verheerliking
362