01.05.2013 Views

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>LitNet</strong> Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012<br />

is, word <strong>die</strong> bepal<strong>in</strong>gs wat op hulle betrekk<strong>in</strong>g het, ietwat vaag geformuleer. Die oogmerk<br />

met <strong>die</strong> ontled<strong>in</strong>g was eg<strong>te</strong>r gewoon <strong>om</strong> vas <strong>te</strong> s<strong>te</strong>l of ’n ver<strong>te</strong>enwoordigende aantal beg<strong>in</strong>sels<br />

wel aanwesig is <strong>te</strong>n e<strong>in</strong>de van ’n taalwet <strong>te</strong> kan praat en nie soseer <strong>om</strong> vas <strong>te</strong> s<strong>te</strong>l tot wat<strong>te</strong>r<br />

taalwettipe <strong>die</strong> SALB I behoort nie. Ook was <strong>die</strong> gedag<strong>te</strong> nie <strong>om</strong> ’n met<strong>in</strong>g van SALB I <strong>te</strong><br />

maak nie. So ’n ontled<strong>in</strong>g gaan veel <strong>die</strong>per en kan ’n perspektief gee op <strong>die</strong><br />

vergelyk<strong>in</strong>gswaarde van <strong>die</strong> SALB I.<br />

In <strong>die</strong> lig van <strong>die</strong> grondliggende verskille wat <strong>hier</strong> bo blootgelê is, is dit eg<strong>te</strong>r belangrik <strong>om</strong> <strong>te</strong><br />

kan vass<strong>te</strong>l of <strong>die</strong> SALB I ’n <strong>in</strong>stitusionaliserende of normaliserende taalwettipe is alvorens<br />

verder aan ’n vergelyk<strong>in</strong>g gewerk word. Tabel 2 bevat <strong>die</strong> resulta<strong>te</strong> van ’n met<strong>in</strong>g van SALB<br />

I as taalwettipe aan <strong>die</strong> hand van <strong>die</strong> skema wat <strong>hier</strong> bo ontwikkel is. Die ontled<strong>in</strong>g word<br />

gebaseer op Du Plessis (2010) se beoordel<strong>in</strong>g.<br />

Wat kernbeg<strong>in</strong>sels betref, is <strong>die</strong> onderwerp-van-<strong>die</strong>-wet-beg<strong>in</strong>sel <strong>die</strong> s<strong>te</strong>rks<strong>te</strong> aanwesig <strong>in</strong><br />

SALB I. Hier<strong>die</strong> beg<strong>in</strong>sel is aanwesig <strong>in</strong> verskeie artikels, onder meer Artikel 2 (oogmerke),<br />

Artikel 3 (riglynbeg<strong>in</strong>sels) en Artikel 5 (taalbeleid). Die ander twee grondbeg<strong>in</strong>sels is werklik<br />

net <strong>in</strong>direk aanwesig. Die b<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gstaalvraagstuk word op ’n baie <strong>in</strong>direk<strong>te</strong> wyse <strong>in</strong> Artikel 3<br />

gehan<strong>te</strong>er <strong>in</strong> <strong>die</strong> vorm van riglynbeg<strong>in</strong>sels oor <strong>die</strong> verskans<strong>in</strong>g van <strong>die</strong> amp<strong>te</strong>like tale se<br />

gelykheid van aansien, asook taalreg<strong>te</strong> met <strong>die</strong> oog op <strong>die</strong> bevorder<strong>in</strong>g van nasionale eenheid<br />

en demokrasie. Geen duideliker bepal<strong>in</strong>gs k<strong>om</strong> eg<strong>te</strong>r voor nie. SALB I bevat nie ’n formele<br />

ampstaalproklamer<strong>in</strong>g nie, maar ook <strong>hier</strong> k<strong>om</strong> <strong>in</strong>direk<strong>te</strong> vermeld<strong>in</strong>gs wel voor <strong>in</strong> <strong>die</strong> Aanhef,<br />

<strong>in</strong> Artikel 2 en <strong>in</strong> Artikel 5.<br />

Wat d<strong>om</strong>e<strong>in</strong>bepalende beg<strong>in</strong>sels betref, k<strong>om</strong> geen direk<strong>te</strong> bepal<strong>in</strong>gs voor wat op <strong>die</strong><br />

aanwesigheid van <strong>die</strong> k<strong>om</strong>munikasie-met-<strong>die</strong>-burger-beg<strong>in</strong>sel dui nie. Artikel 5(5) bevat wel<br />

’n baie <strong>in</strong>direk<strong>te</strong> verwys<strong>in</strong>g na <strong>die</strong> gebruik van <strong>die</strong> ampstale <strong>in</strong> <strong>die</strong> wetgewende, uitvoerende<br />

en regsplegende d<strong>om</strong>e<strong>in</strong>e, maar <strong>die</strong> wet verb<strong>in</strong>d nie <strong>die</strong> staat met betrekk<strong>in</strong>g tot<br />

k<strong>om</strong>munikasieverpligt<strong>in</strong>ge jeens <strong>die</strong> burger nie. In werklikheid behoort <strong>hier</strong> ’n 0-waarde<br />

toegeken <strong>te</strong> word. Die twee ander d<strong>om</strong>e<strong>in</strong>bepalende beg<strong>in</strong>sels, taal van onderrig en<br />

l<strong>in</strong>guistiese aspek<strong>te</strong> van burgerskap, is volledig <strong>af</strong>wesig.<br />

Wat regs<strong>in</strong>strumen<strong>te</strong>le beg<strong>in</strong>sels betref, is <strong>die</strong> beg<strong>in</strong>sel van verskeidenheid van <strong>in</strong>strumen<strong>te</strong><br />

s<strong>te</strong>rk <strong>te</strong>enwoordig. Artikel 6 en 7 handel oor <strong>die</strong> oprigt<strong>in</strong>g van Taaleenhede, Artikel 11 oor<br />

reme<strong>die</strong>s, Artikel 12 oor regulasies en Artikel 10 oor openbare verslagdoen<strong>in</strong>g. Die beg<strong>in</strong>sel<br />

van segg<strong>in</strong>gskrag is aanwesig <strong>in</strong> Artikel 11 en ook <strong>in</strong> Artikel 4, ’n artikel wat <strong>die</strong> staat wel <strong>in</strong><br />

’n ma<strong>te</strong> b<strong>in</strong>d. Die beg<strong>in</strong>sel oor <strong>die</strong> <strong>af</strong>bakenig van taalreg<strong>te</strong> is baie <strong>in</strong>direk <strong>te</strong>enwoordig – daar<br />

word sydel<strong>in</strong>gs na verwys onder <strong>die</strong> riglynbeg<strong>in</strong>sels (Artikel 3) en by <strong>die</strong> reme<strong>die</strong>s (Artikel<br />

11).<br />

Ook <strong>hier</strong> behoort e<strong>in</strong>tlik ’n 0-waarde toegeken <strong>te</strong> word.<br />

328

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!