01.05.2013 Views

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>LitNet</strong> Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012<br />

maar wel kwalitatiewe verskille, wat reeds <strong>hier</strong> bo behandel is. By <strong>die</strong> verskillende tipes<br />

normaliserende taalwet<strong>te</strong> lyk <strong>hier</strong><strong>die</strong> verskille eg<strong>te</strong>r gro<strong>te</strong>r. Pr<strong>om</strong>overende en korrektiewe<br />

normaliserende taalwet<strong>te</strong> verskil kwantitatief sowel as kwalitatief. By <strong>die</strong> tipe pr<strong>om</strong>overende<br />

taalwettipe wat <strong>hier</strong> behandel is, speel ampstaalproklamer<strong>in</strong>g s<strong>te</strong>eds ’n belangrike rol, asook<br />

bepal<strong>in</strong>gs met betrekk<strong>in</strong>g tot taal <strong>in</strong> <strong>die</strong> onderwys en <strong>die</strong> <strong>af</strong>baken<strong>in</strong>g van taalreg<strong>te</strong>. Hier<strong>die</strong><br />

aspek<strong>te</strong> k<strong>om</strong> nie voor <strong>in</strong> <strong>die</strong> bepal<strong>in</strong>gs van <strong>die</strong> korrektiewe taalwetmodel wat behandel is nie,<br />

wat dan <strong>die</strong> basis van hulle onderl<strong>in</strong>ge verskil vorm.<br />

’n Ander opvallende aspek <strong>om</strong>trent <strong>die</strong> vergelyk<strong>in</strong>g is <strong>die</strong> glyskaal-effek wat na vore k<strong>om</strong>.<br />

Taalwet<strong>te</strong> kan <strong>in</strong>gevolge <strong>hier</strong><strong>die</strong> verskynsel ook gegroepeer word <strong>in</strong> <strong>te</strong>rme van <strong>die</strong><br />

proporsionele aanwesigheid van beg<strong>in</strong>sels van taalwetgew<strong>in</strong>g. Proporsioneel meer van <strong>die</strong><br />

beg<strong>in</strong>sels is aanwesig by <strong>in</strong>stitusionaliserende taalwettipes as by normaliserende taalwettipes.<br />

In<strong>die</strong>n aanwesigheid van 50 persent as ’n onderskeid<strong>in</strong>gspunt beskou kon word, toon<br />

pr<strong>om</strong>overend normaliserende taalwet<strong>te</strong> wat <strong>hier</strong><strong>die</strong> aspek betref, gro<strong>te</strong>r ooreenk<strong>om</strong>s<strong>te</strong> met<br />

<strong>in</strong>stitusionaliserende taalwet<strong>te</strong> as korrektiewe taalwet<strong>te</strong>. So ’n <strong>af</strong>snypunt kan eg<strong>te</strong>r nie gebruik<br />

word <strong>om</strong> <strong>die</strong> gro<strong>te</strong>r onderskeid tussen <strong>die</strong> twee ka<strong>te</strong>gorieë <strong>te</strong> maak nie – ons het <strong>hier</strong> eerder<br />

met ’n glyskaal <strong>te</strong> make waar<strong>in</strong> <strong>die</strong> oorgang nie persentasiegewys so duidelik is nie. Dit is<br />

daar<strong>om</strong> belangrik <strong>om</strong> eerder <strong>te</strong> konsentreer op <strong>die</strong> beg<strong>in</strong>selonderskeid tussen <strong>die</strong> twee<br />

hooftipes taalwet<strong>te</strong>.<br />

’n Kon<strong>te</strong>kstuele ontled<strong>in</strong>g van <strong>die</strong> onderl<strong>in</strong>ge verskille self sou waarskynlik verdere <strong>in</strong>sig<strong>te</strong><br />

kon oplewer. Dit sou kon aandui waar<strong>om</strong> Wallis byvoorbeeld kies vir ’n korrektiewe<br />

normaliserende taalwet en Quebec vir ’n pr<strong>om</strong>overende normaliserende taalwet. Die<br />

byk<strong>om</strong>ende kon<strong>te</strong>kstuele beg<strong>in</strong>sels by taalwetgew<strong>in</strong>g (Du Plessis 2010) sou so ’n vergelyk<strong>in</strong>g<br />

kon vergemaklik. Die skema wat <strong>in</strong> <strong>die</strong> huidige stu<strong>die</strong> voorges<strong>te</strong>l word, s<strong>te</strong>l <strong>die</strong> ondersoeker<br />

eg<strong>te</strong>r wel <strong>in</strong> staat <strong>om</strong> verskillende taalwettipes op ’n beg<strong>in</strong>selbasis <strong>te</strong> kan vergelyk. Dit bied<br />

daar<strong>om</strong> ’n meer rasionele basis van vergelyk<strong>in</strong>g as ’n benader<strong>in</strong>g waar verskillende taalwet<strong>te</strong><br />

<strong>te</strong>en mekaar <strong>af</strong>gespeel word en waar ’n bepaalde taalwet normatief as model voorgehou<br />

word. By laasgenoemde benader<strong>in</strong>g sal kon<strong>te</strong>kstuele faktore beslis verreken moet word,<br />

<strong>om</strong>dat lande se taalbes<strong>te</strong>l grondig kan verskil. By <strong>die</strong> benader<strong>in</strong>g wat <strong>in</strong> <strong>hier</strong><strong>die</strong> artikel<br />

voorgestaan word, speel <strong>die</strong> kon<strong>te</strong>kstuele aspek<strong>te</strong> <strong>in</strong> beg<strong>in</strong>sel ’n m<strong>in</strong>dere rol.<br />

3. SALB I as beoogde taalwet<br />

Du Plessis (2010:83–9) bev<strong>in</strong>d dat SALB I oorwegend beskou verskeie van <strong>die</strong> hoofelemen<strong>te</strong><br />

van ’n taalwet bevat, ondanks <strong>die</strong> feit dat <strong>die</strong> <strong>te</strong>ks as sodanig nog nie <strong>in</strong> konvensionele<br />

wetsvorm gegiet is nie. Bepaalde grondbeg<strong>in</strong>sels (onder meer <strong>die</strong><br />

ampstaalproklamer<strong>in</strong>gsbeg<strong>in</strong>sel en onderwerp-van-<strong>die</strong>-wet-beg<strong>in</strong>sels) is wel aanwesig, asook<br />

beperk<strong>te</strong> d<strong>om</strong>e<strong>in</strong>bepalende beg<strong>in</strong>sels (onder meer wat betref k<strong>om</strong>munikasie met <strong>die</strong> publiek)<br />

en ui<strong>te</strong><strong>in</strong>delik ook regs<strong>in</strong>strumen<strong>te</strong>le beg<strong>in</strong>sels (onder meer <strong>die</strong> verskeidenheid<br />

regs<strong>in</strong>strumen<strong>te</strong>le beg<strong>in</strong>sels en <strong>die</strong> segg<strong>in</strong>gskragbeg<strong>in</strong>sels). Nie<strong>te</strong>m<strong>in</strong> lê hy kard<strong>in</strong>ale<br />

strukturele leem<strong>te</strong>s bloot wat vrae laat ontstaan oor <strong>die</strong> normatiewe waarde van SALB I by ’n<br />

vergelyk<strong>in</strong>g met SALB II. Alhoewel ’n aantal kard<strong>in</strong>ale taalwetgew<strong>in</strong>gsbeg<strong>in</strong>sels aanwesig<br />

327

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!