01.05.2013 Views

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>LitNet</strong> Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012<br />

<strong>die</strong> openbare sektor en regspleg<strong>in</strong>g op gelyke voet han<strong>te</strong>er sal word. Hier<strong>die</strong> bepal<strong>in</strong>gs dui op<br />

’n <strong>in</strong>direk<strong>te</strong> aanwesigheid van <strong>die</strong> betrokke beg<strong>in</strong>sel.<br />

Geen van <strong>die</strong> bepal<strong>in</strong>gs handel oor <strong>die</strong> b<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gstaalvraagstuk nie. Ook by d<strong>om</strong>e<strong>in</strong>bepalende<br />

beg<strong>in</strong>sels staan een beg<strong>in</strong>sel s<strong>te</strong>rk uit, naamlik dié van k<strong>om</strong>munikasie met <strong>die</strong> publiek. E<strong>in</strong>tlik<br />

is <strong>die</strong> hele Deel II getuienis van <strong>die</strong> aanwesigheid van <strong>hier</strong><strong>die</strong> beg<strong>in</strong>sel, <strong>om</strong>dat dit <strong>die</strong> <strong>af</strong>del<strong>in</strong>g<br />

van <strong>die</strong> taalwet is waar breedvoerig met <strong>die</strong> Taalskemas gehandel word. Die uitsluitlike doel<br />

van <strong>die</strong> Taalskemas – soos <strong>in</strong> Artikel 6(2) van <strong>die</strong> wet ges<strong>te</strong>l – is <strong>om</strong> uitvoer<strong>in</strong>g <strong>te</strong> gee aan<br />

“the pr<strong>in</strong>ciple that <strong>in</strong> the conduct of public bus<strong>in</strong>ess and the adm<strong>in</strong>istration of justice <strong>in</strong> Wales<br />

the English and Welsh languages should be trea<strong>te</strong>d on a basis of equality” (Parliament of the<br />

Uni<strong>te</strong>d K<strong>in</strong>gd<strong>om</strong> 1993). Die oogmerk met <strong>die</strong> Taalskemas is dus, soos <strong>in</strong> Artikel 5(1)<br />

aangedui word, primêr <strong>om</strong> <strong>te</strong> verseker dat <strong>in</strong>stansies wat <strong>die</strong>ns<strong>te</strong> aan <strong>die</strong> publiek lewer,<br />

Wallies gebruik.<br />

Artikel 22 van Deel III handel <strong>in</strong> meer besonderhede oor <strong>die</strong> gebruik van Wallies <strong>in</strong><br />

regspleg<strong>in</strong>g en bevestig <strong>die</strong> aanwesigheid van <strong>die</strong> k<strong>om</strong>munikasie-met-<strong>die</strong>-publiek-beg<strong>in</strong>sel.<br />

Dit word verder gedoen deur ‘n hele aantal ander artikels wat e<strong>in</strong>tlik handel oor<br />

taalsigbaarheid vir Wallies: Artikel 25 (oor <strong>die</strong> gebruik van Wallies <strong>in</strong> <strong>die</strong> benoem<strong>in</strong>g van<br />

geogr<strong>af</strong>iese enti<strong>te</strong>i<strong>te</strong>); Artikels 26 en 27 (oor <strong>die</strong> gebruik van Wallies <strong>in</strong> amp<strong>te</strong>like vorms)<br />

asook <strong>die</strong> oorblywende artikels van Deel III (oor <strong>die</strong> gebruik van Wallies <strong>in</strong><br />

maatskappybenam<strong>in</strong>gs, wetbenam<strong>in</strong>gs, ensovoorts). Geen direk<strong>te</strong> bepal<strong>in</strong>gs k<strong>om</strong> voor wat<br />

aan <strong>die</strong> taal-<strong>in</strong>-<strong>die</strong>-onderwys-beg<strong>in</strong>sel verb<strong>in</strong>d kan word nie – alhoewel <strong>die</strong> Taalskemas ook<br />

op onderwys<strong>in</strong>s<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>gs betrekk<strong>in</strong>g het, maar as <strong>in</strong>stansies wat <strong>die</strong>ns<strong>te</strong> aan <strong>die</strong> publiek lewer.<br />

Geen verwys<strong>in</strong>gs met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>die</strong> l<strong>in</strong>guistiese-aspek<strong>te</strong>-van-burgerskap-beg<strong>in</strong>sel k<strong>om</strong><br />

voor nie. Soos reeds gemeld, word <strong>die</strong> groots<strong>te</strong> gedeel<strong>te</strong> van <strong>die</strong> Walliese taalwet gewy aan<br />

<strong>die</strong> legitimiser<strong>in</strong>g van twee kernregs<strong>in</strong>strumen<strong>te</strong>, <strong>die</strong> Walliese Taalraad en <strong>die</strong> Walliese<br />

Taalskemas, en dus bepal<strong>in</strong>gs wat dui op <strong>die</strong> aanwesigheid van regs<strong>in</strong>strumen<strong>te</strong>le beg<strong>in</strong>sels.<br />

Ter vers<strong>te</strong>rk<strong>in</strong>g van <strong>die</strong> Taalskemas word voorsien<strong>in</strong>g ook gemaak vir <strong>die</strong> lê van klag<strong>te</strong>s as<br />

regs<strong>in</strong>strument (Artikels 17-19) en vir openbare verslagdoen<strong>in</strong>g as verdere <strong>in</strong>strument<br />

(Artikel 10(2), (3); Artikel 19; Artikel 13, Bylae I). Aanwys<strong>in</strong>gs deur <strong>die</strong> Staatsekretaris<br />

(Artikel 20) word byk<strong>om</strong>end voorsien. 5 Die verskeidenheidsbeg<strong>in</strong>sel is dus opvallend, asook<br />

<strong>die</strong> segg<strong>in</strong>gskragbeg<strong>in</strong>sel by regs<strong>in</strong>strumen<strong>te</strong>. Geen getuienis van <strong>die</strong> <strong>af</strong>baken<strong>in</strong>g-vantaalreg<strong>te</strong>-beg<strong>in</strong>sel<br />

kan <strong>in</strong> <strong>die</strong> Walliese taalwet gev<strong>in</strong>d word nie.<br />

Oorwegend beskou, vaar <strong>die</strong> WLA relatief <strong>die</strong> slegs<strong>te</strong> <strong>in</strong> <strong>die</strong> met<strong>in</strong>g wat <strong>in</strong> Tabel 1 gedoen<br />

word. Dit kan toegeskryf word aan <strong>die</strong> feit dat ’n korrektief normaliserende wet –alhoewel<br />

ook pr<strong>om</strong>overend van aard – baie spesifiek gerig word op aksies wat regs<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>g met<br />

betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>die</strong> aangewese taal kan verseker. Die oogmerk van so ’n korrektiewe wet is<br />

relatief eensydig: <strong>die</strong> d<strong>om</strong>e<strong>in</strong>e waar regs<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>g moet plaasv<strong>in</strong>d, word pert<strong>in</strong>ent <strong>af</strong>gebaken en<br />

voldoende regs<strong>in</strong>strumen<strong>te</strong> met segg<strong>in</strong>gskrag word voorsien. ’n Pr<strong>om</strong>overend normaliserende<br />

taalwettipe gee ook aan van <strong>die</strong> ander aspek<strong>te</strong> van taalwetgew<strong>in</strong>g aandag.<br />

325

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!