01.05.2013 Views

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>LitNet</strong> Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012<br />

Die taal-<strong>in</strong>-<strong>die</strong>-onderwys-beg<strong>in</strong>sel is ook baie pr<strong>om</strong><strong>in</strong>ent aanwesig. Hoofstuk VIII bevat<br />

breedvoerige bepal<strong>in</strong>gs oor <strong>die</strong> gebruik van Frans en ander tale <strong>in</strong> <strong>die</strong> onderwys – besonder<br />

streng toegew<strong>in</strong>gs word onder meer oor <strong>die</strong> gebruik van Engels vir onderrigdoele<strong>in</strong>des<br />

gemaak (Artikel 73). Die wet gaan selfs verder en bevat ook voorskrif<strong>te</strong> oor taalgebruik aan<br />

kolleges en universi<strong>te</strong>itagtige <strong>in</strong>s<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>gs (Hoofstuk VIII).<br />

Ui<strong>te</strong>raard is <strong>die</strong> beg<strong>in</strong>sels oor <strong>die</strong> l<strong>in</strong>guistiese aspek<strong>te</strong> van burgerskap <strong>af</strong>wesig, aangesien<br />

Quebec nie ’n on<strong>af</strong>hanklike staat is nie. Die suggestie <strong>in</strong> <strong>die</strong> Aanhef oor <strong>die</strong> identi<strong>te</strong>it van<br />

Quebecane kan wel as ’n stilswyende burgerskapsbepal<strong>in</strong>g gesien word.<br />

Onder Afdel<strong>in</strong>gs III (<strong>die</strong> Quebecse Kantoor van <strong>die</strong> Franse taal), IV (<strong>die</strong> Opperraad van <strong>die</strong><br />

Franse taal) en V (str<strong>af</strong>bepal<strong>in</strong>gs en ander sanksies) k<strong>om</strong> ons ’n uitgebreide aantal bepal<strong>in</strong>gs<br />

<strong>te</strong>ë wat dui op <strong>die</strong> baie s<strong>te</strong>rk aanwesigheid van regs<strong>in</strong>strumen<strong>te</strong>le beg<strong>in</strong>sels. Die Quebecse<br />

Kantoor van <strong>die</strong> Franse taal is verantwoordelik vir <strong>die</strong> bepal<strong>in</strong>g van beleid vir l<strong>in</strong>guistiese<br />

veramp<strong>te</strong>lik<strong>in</strong>g, <strong>te</strong>rm<strong>in</strong>ologie en <strong>die</strong> verfrans<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>isiatief, <strong>te</strong>rwyl <strong>die</strong> Opperraad van <strong>die</strong><br />

Franse Taal verantwoordelik is vir advies aan <strong>die</strong> lynfunksie-m<strong>in</strong>is<strong>te</strong>r oor enige aspek<br />

<strong>om</strong>trent <strong>die</strong> Franse taal <strong>in</strong> Quebec. Beide liggame word verplig <strong>om</strong> openbaar verslag <strong>te</strong> doen.<br />

Die <strong>af</strong>del<strong>in</strong>g oor str<strong>af</strong>maatreëls en ander sanksies is besonder kragtig en sou selfs as<br />

drakonies gesien kon word. Die betrokke regs<strong>in</strong>strumen<strong>te</strong> dui op <strong>die</strong> aanwesigheid van <strong>die</strong><br />

beg<strong>in</strong>sels van verskeidenheid en segg<strong>in</strong>gskrag. Ook <strong>die</strong> laas<strong>te</strong> beg<strong>in</strong>sel – <strong>af</strong>baken<strong>in</strong>g van<br />

taalreg<strong>te</strong> – is aanwesig <strong>in</strong> <strong>die</strong> reël<strong>in</strong>gs onder Hoofstuk II (fundamen<strong>te</strong>le taalreg<strong>te</strong>) van<br />

Afdel<strong>in</strong>g I (status van <strong>die</strong> Franse taal). ’n Wye verskeidenheid duidelike taalreg<strong>te</strong> wat<br />

uitsluitlik gemoeid is met <strong>die</strong> gebruik van Frans, word <strong>hier</strong> uitgespel.<br />

Oorwegend beskou vaar <strong>die</strong> Clf <strong>in</strong> <strong>te</strong>rme van <strong>die</strong> met<strong>in</strong>g <strong>in</strong> Tabel 1 relatief goed, maar<br />

nie<strong>te</strong>m<strong>in</strong> m<strong>in</strong>der goed as <strong>die</strong> twee <strong>in</strong>stitusionaliserende modelle wat <strong>hier</strong> bo bespreek word.<br />

2.4 Die Welsh Language Act (WLA)<br />

Die WLA is ’n veel m<strong>in</strong>der <strong>om</strong>vat<strong>te</strong>nd normaliserende taalwet. Nogtans beslaan <strong>die</strong> wet 19<br />

bladsye en bevat dit bui<strong>te</strong>n twee bylaes (een oor <strong>die</strong> Walliese Taalraad en een oor herroep<strong>te</strong><br />

wet<strong>te</strong>) al<strong>te</strong>saam 37 artikels. Dit bestaan verder uit drie dele: Deel I handel oor <strong>die</strong> Walliese<br />

Taalraad, Deel II oor <strong>die</strong> Walliese Taalskemas en Deel II oor Diverse Aangeleenthede (onder<br />

meer <strong>die</strong> gebruik van Wallies <strong>in</strong> regsprosedures, statutêre name, vorms, ensovoorts).<br />

Opvallend <strong>om</strong>trent <strong>hier</strong><strong>die</strong> normaliserende taalwettipe is <strong>die</strong> pr<strong>om</strong><strong>in</strong>en<strong>te</strong> aanwesigheid van<br />

<strong>die</strong> onderwerp-van-<strong>die</strong>-wet-beg<strong>in</strong>sel <strong>in</strong> <strong>die</strong> Memorandum, synde <strong>om</strong> ’n taalraad daar <strong>te</strong> s<strong>te</strong>l<br />

wat verantwoordelik is vir <strong>die</strong> bevorder<strong>in</strong>g van <strong>die</strong> Walliese taal en wat vir <strong>hier</strong><strong>die</strong> doel<br />

taalskemas <strong>in</strong> <strong>die</strong> openbare sektor moet <strong>in</strong>s<strong>te</strong>l. Verskeie artikels konsolideer <strong>hier</strong><strong>die</strong> oogmerk,<br />

onder meer Artikel 1 en 3 met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>die</strong> Walliese Taalraad en onder meer Artikels 5,<br />

9, 12 met betrekk<strong>in</strong>g tot <strong>die</strong> Walliese Taalskemas. Anders as <strong>die</strong> ander wet<strong>te</strong> wat tot <strong>hier</strong>toe<br />

behandel is, is <strong>die</strong> ampstaalproklamer<strong>in</strong>gsbeg<strong>in</strong>sel nie aanvanklik so opvallend <strong>te</strong>enwoordig<br />

nie. Dit is nogtans aanwesig <strong>in</strong> artikels wat handel oor <strong>die</strong> gemelde twee bepal<strong>in</strong>gs. So<br />

byvoorbeeld verb<strong>in</strong>d Artikel 3(2) <strong>die</strong> Walliese Taalraad tot <strong>die</strong> gee van advies oor <strong>die</strong> gelyke<br />

beregtig<strong>in</strong>g van Engels en Wallies, en Artikel 6(2) handel oor <strong>die</strong> beg<strong>in</strong>sel dat <strong>die</strong> twee tale <strong>in</strong><br />

324

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!