Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

LitNet Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012
vergelykbaar behoort te wees. Lourens (2011) se inhoudelike vergelyking lê egter ’n aantal
grondige verskille tussen die twee wetsontwerpe bloot wat ’n mens laat wonder of hulle
inderdaad gelykwaardig is. Alhoewel sy vergelyking sekerlik kritici se mening dat SALB II
’n “afgewaterde taalwet” word, ondersteun (Van der Elst 2011; Van der Rheede 2011),
suggereer dit tegelykertyd dat die SALB II dalk ’n andersoortige taalwet in die vooruitsig
stel. Lourens identifiseer eenvoudig te veel grondige, strukturele verskille tussen die twee
taalwetsontwerpe om van SALB II as ’n gelykwaardige dokument te kan praat. Dit laat dus
die vraag ontstaan of SALB II inderdaad, soos SALB I, as ’n nasionale taalwettipe beoordeel
kan word, en indien nie, watter soort benadering dan gepas sou wees om ’n geldige
beoordeling te kan maak. En binne watter taalwetkategorie kan ons SALB II dan plaas?
Die tipologie van taalwetgewing wat na aanleiding van ’n stel sosiolinguistiese beginsels
ontwikkel is (Du Plessis 2010), kan help om die probleme hier bo te oorbrug. Dit bied aan die
ontleder die moontlikheid om ’n stuk taalwetgewing uit eie reg aan die hand van ’n generiese
stel veranderlikes te oorweeg. So ’n ontleding van SALB II, as nasionale taalwettipe, word
met hierdie artikel beoog.
Daar word in die artikel kennis geneem van die jongste sienings oor verskillende tipes
taalwetgewing as teoretiese begronding. Die tipologie van taalwetgewing word op basis van
nuwe insigte aangepas en as meetinstrument verder ontwikkel. Dit bied dan aan die ontleder
’n meer gefundeerde basis om vergelykings te kan maak, indien nodig. Die werking van die
meetinstrument word aan die hand van vier model taalwette (taalwettipes) getoets.
Bestaande relevante dokumentasie (meestal elektronies van aard) word as inligtingsbasis
benut. Omdat wetgewing betrokke is, dien die webtuistes van die betrokke owerhede as
vernaamste inligtingsbronne. Aanvullend hiertoe word vakwetenskaplike publikasies en
relevante (elektroniese) mediabronne ook benut. Die studie wat hier aangebied word, is
primêr narratief van aard en is gebaseer op ’n inhoudsontleding van die relevante
dokumentasie.
2. Taalwetgewing en taalwette
Du Plessis (2010:68) omskryf ’n (nasionale) taalwet as “’n baie spesifieke vorm van
taalwetgewing” wat “volledig gewy word aan reëls oor die status en gebruik van aangewese
tale”, meestal die amptelike tale van ’n gebied. Volgens Williams (2008:148) vestig
taalwetgewing ’n sterk statutêre grondslag vir die deurvoer van taalbeleidsmeganismes. Dit
moet des te meer waar wees van ’n toegewyde taalwet soos hier bo bedoel word.
Minstens twee oorkoepelende tipes taalwette kan onderskei word, naamlik taalwette met
reëlings oor nasionale amptelike tale en/of taalwette met reëlings oor spesifieke tale wat
gewoonlik minderheidstale is en/of tale wat spesiale behandeling verg (Du Plessis 2009:69).
Beide tipes hou verband met wat Turi (1995:112) “officialising” (veramptelikende)
taalwetgewing noem, met ander woorde wetgewing wat die gebruik van aangewese tale as
317