Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

LitNet Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012
Suid-Afrikaanse en Amerikaanse stelsels ingegaan word nie, maar die volgende skema van
Weaver en andere gee ’n goeie aanduiding van hoe die standaarde ten opsigte van die drie
vlakke van kontrole in Amerika verskil: 34
Standard of review Quality of government
interest
Relationship between
classification and goal
Rational basis scrutiny Rational basis Reasonably related
Intermediate scrutiny Important Substantially related
Strict scrutiny Compelling Narrowly tailored
Binne die raamwerk van die toepassing van die Suid-Afrikaanse handves speel die aard van
die reg wat beperk word en die aard en omvang van die beperking ’n belangrike rol wanneer
die regverdiging vir die beperking van regte oorweeg word. 35 Dit is faktore wat ’n bydrae
lewer om te bepaal hoe lig of streng die standaard moet wees wat op ’n beperking toegepas
moet word. In S v Bhulwana v Gwadiso verklaar die konstitusionele hof:
[T]he Court places the purpose, effects and importance of the infringing legislation on
one side of the scales and the nature and effect of the infringement caused by the
legislation on the other. The more substantial the inroad into fundamental rights, the
more persuasive the grounds of justification must be. 36
“More persuasive” beteken dat die toets waaraan die beperking moet voldoen om toelaatbaar
te wees, “moeiliker/strenger” is as wanneer die ingryping minder ernstig is.
In paragraaf 2 word dit gestel dat die riglyne vir die toepassing van ’n besondere reg deel
moet vorm van die raamwerk van die handves as geheel, en die reg op gelykheid is geen
uitsondering nie. Die manier waarop die algemene beperkingsbepaling toegepas word, is die
grondslag van die volgende stellings oor die toepassing van die algemene beperkingsbepaling
op onbillike diskriminasie en ander vorme van differensiasie.
Onbillike diskriminasie het veel ernstiger gevolge as ander differensiasies. Die implikasie is
dat die algemene beperkingsbepaling veel strenger op onbillike diskriminasie as op minder
ernstige vorme van differensiasie toegepas moet word. Omdat die aard en omvang van die
gevolge van onbillike diskriminasie baie ernstig is (die aantasting van menswaardigheid of ’n
vergelykbare ernstige gevolg), 37 word die beperkingsbepaling baie streng toegepas. Behalwe
dat vereis word dat daar ’n rasionele verband tussen die beperking en die doel moet bestaan,
word groot gewig geheg aan die belang van die doel met die beperking. Dit moet ’n uiters
belangrike doel wees wat dringend bevorder moet word (’n “compelling purpose” volgens die
Amerikaners, byvoorbeeld die bekamping van ’n dodelike siekte wat die dood van miljoene
kan veroorsaak), en die differensiasie moet ongeveer die enigste manier wees waarop die doel
bereik kan word. ’n Uiters beperkte (indien enige) diskresie word verleen ten opsigte van die
alternatiewe maniere om die doel te bereik 38 (dit is wat die Amerikaners met “narrowly
tailored” bedoel). Uiteraard is dit ’n baie streng toets hierdie en sal respondente waarskynlik
239