01.05.2013 Views

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>LitNet</strong> Akademies Jaargang 9 (2), April 2012<br />

Dit volg uit <strong>die</strong> bostaande s<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>g dat <strong>in</strong><strong>die</strong>n twee SOLVSOMs van onewe orde <strong>in</strong> standaardvorm<br />

(ry, kol<strong>om</strong>)-paratope is, hulle transponent-is<strong>om</strong>orf is, aangesien <strong>die</strong> SOLV en <strong>die</strong> ortogonale,<br />

simmetriese maat <strong>in</strong> ’n SOLVSOM van onewe orde <strong>in</strong> standaardvorm beide idempo<strong>te</strong>nt<br />

is.<br />

Beskou <strong>die</strong> geval waar idempo<strong>te</strong>n<strong>te</strong>, simmetriese ortogonale maats vir ’n SOLV L gegenereer<br />

word. Aangesien beide L en sy ortogonale simmetriese maats idempo<strong>te</strong>nt is, word ’n<br />

transponent-is<strong>om</strong>orfismetoets volgens S<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>g 1 benodig <strong>om</strong> 〈L〉 <strong>te</strong> bepaal. Aangesien al <strong>die</strong><br />

resul<strong>te</strong>rende SOLVSOMs <strong>die</strong>selfde SOLV (naamlik L) bevat, is enige transponent-is<strong>om</strong>orfisme<br />

tussen twee ortogonale simmetriese maats ook ’n transponent-out<strong>om</strong>orfisme van L. Die<br />

transponent-out<strong>om</strong>orfismegroep van L kan gevolglik gebruik word <strong>om</strong> <strong>te</strong> bepaal of twee van<br />

<strong>die</strong> simmetriese ortogonale maats van L transponent-is<strong>om</strong>orf is. Ons het <strong>die</strong> metode wat <strong>in</strong><br />

[8] beskryf word, gebruik <strong>om</strong> <strong>die</strong> transponent-out<strong>om</strong>orfismegroep van ’n SOLV via McKay<br />

se program nauty <strong>te</strong> bepaal. Hier<strong>die</strong> metode berus op ’n vroeër metode vir <strong>die</strong> bepal<strong>in</strong>g van<br />

isotoopgroepe van Latynse vierkan<strong>te</strong>, soos <strong>in</strong> [15] beskryf.<br />

In <strong>die</strong> geval waar idempo<strong>te</strong>n<strong>te</strong>, ortogonale SOLV-maats vir ’n simmetriese Latynse vierkant S<br />

gegenereer word, span ons ’n soortgelyke metode van (ry, kol<strong>om</strong>)-paratooptoets<strong>in</strong>g <strong>in</strong>. Weereens<br />

bevat elke SOLVSOM wat so gegenereer word <strong>die</strong>selfde simmetriese vierkant S en gevolglik<br />

gebruik ons <strong>die</strong> transponent-out<strong>om</strong>orfismegroep van S vir transponent-is<strong>om</strong>orfismetoets<strong>in</strong>g<br />

(soos bo beskryf). ’n Metode vir <strong>die</strong> bepal<strong>in</strong>g van <strong>die</strong> transponent-out<strong>om</strong>orfismegroep van ’n<br />

simmetriese Latynse vierkant kan maklik uit <strong>die</strong> bogenoemde metodes vir <strong>die</strong> bereken<strong>in</strong>g van<br />

<strong>die</strong> transponent-out<strong>om</strong>orfismegroep van ’n SOLV <strong>in</strong> [8, 15] <strong>af</strong>gelei word.<br />

Alhoewel (ry, kol<strong>om</strong>)-paratoopklasver<strong>te</strong>enwoordigers van (idempo<strong>te</strong>n<strong>te</strong>) SOLVe <strong>in</strong> [6] beskikbaar<br />

is, is geen sulke klasver<strong>te</strong>enwoordigers vir simmetriese Latynse vierkan<strong>te</strong> van onewe<br />

orde <strong>in</strong> <strong>die</strong> li<strong>te</strong>ratuur beskikbaar nie. Daar word eg<strong>te</strong>r ’n soekmetode vir <strong>die</strong> bepal<strong>in</strong>g van<br />

(ry, kol<strong>om</strong>)-paratoopklasver<strong>te</strong>enwoordigers van (idempo<strong>te</strong>n<strong>te</strong>) SOLVe <strong>in</strong> [7] beskryf. Ons het<br />

<strong>hier</strong><strong>die</strong> <strong>te</strong>gniek aangepas deur <strong>die</strong> toets vir self-ortogonali<strong>te</strong>it <strong>te</strong> vervang met ’n toets vir simmetrie,<br />

en dit toegepas <strong>om</strong> <strong>die</strong> getalle (ry, kol<strong>om</strong>)-paratoopklasse van simmetriese Latynse vierkan<strong>te</strong><br />

van ordes n = 5,7,9 <strong>te</strong> bepaal. Hier<strong>die</strong> resulta<strong>te</strong> word <strong>in</strong> Tabel 3 getoon.<br />

n 5 7 9<br />

(Ry, kol<strong>om</strong>)-paratoopklasse 1 7 3 460<br />

Tabel 3: Die getal (ry, kol<strong>om</strong>)-paratoopklasse van simmetriese Latynse vierkan<strong>te</strong> van onewe<br />

orde.<br />

Onder <strong>die</strong> sewe idempo<strong>te</strong>n<strong>te</strong>, simmetriese Latynse vierkan<strong>te</strong> van orde 7 laat slegs een vierkant<br />

ortogonale SOLV-maats toe, <strong>te</strong>rwyl slegs agt van <strong>die</strong> 3460 idempo<strong>te</strong>n<strong>te</strong>, simmetriese Latynse<br />

vierkan<strong>te</strong> van orde 9 ortogonale SOLV-maats toelaat. Hier<strong>die</strong> nege idempo<strong>te</strong>n<strong>te</strong>, simmetriese<br />

Latynse vierkan<strong>te</strong>, <strong>te</strong>same met <strong>die</strong> enkele een van orde 5, word <strong>in</strong> <strong>die</strong> aanhangsel aan <strong>die</strong> e<strong>in</strong>de<br />

van <strong>hier</strong><strong>die</strong> artikel gelys. Die f<strong>in</strong>ale enumerasie-resulta<strong>te</strong> vir <strong>die</strong> (ry, kol<strong>om</strong>)-paratoopklasse van<br />

SOLVSOMs van onewe orde word <strong>in</strong> Tabel 4 getoon.<br />

n 5 7 9<br />

(Ry, kol<strong>om</strong>)-paratoopklasse van SOLVSOMs 1 2 26<br />

Tabel 4: Die getal (ry, kol<strong>om</strong>)-paratoopklasse van SOLVSOMs van onewe orde.<br />

13

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!