Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

LitNet Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012
122 Die applikant wou die oorledene in Bizana begrawe, terwyl die respondent van mening
was dat die oorledene eerder in Dube, Johannesburg, begrawe moet word. Tseola-saak 420G–
H.
123 Tseola-saak 424H. Eie kursivering.
124 Tseola-saak 425.
125 Mokotong (2001:299).
126 1977 4 SA 403 (TkS). Hierna die Mbanjwa-saak genoem.
127 Dit is ’n Xhosa-gebruik dat waar daar geen aanduiding in ’n testament is oor wie die voog
van die kinders moet wees nie, die oupa aan vaderskant die voog van die kinders word.
Mbanjwa-saak 405H. Sien verder die Mbanjwa-saak 406A–D waar die hof bevestig dat die
oupa die voog van die minderjarige kinders is.
128 Dit is egter belangrik om hier te noem dat dit ’n Xhosa-gebruik is dat gades langs mekaar
begrawe moet word. Mbanjwa-saak 404C.
129 Prinsloo (1991:669).
130 Mbanjwa-saak 407A–B.
131 Sien Prinsloo (1991:669), waar die skrywer daarop wys dat hierdie beslissing strook met
die gewoontereg dat die mans van die agnategroep die begrafnisregte het. Die huidige
regsposisie en die grondwetlikheid van ’n soortgelyke beslissing moet egter in gedagte gehou
word wanneer hierdie saak as regsargument voorgehou word.
132 1990 1 SA 650 (K). Hierna die Mnyama-saak genoem.
133 Mnyama-saak 652C–D.
134 Wat hier in gedagte gehou moet word, is dat hierdie beslissing nie meer as grondwetlik
geag sal word nie. Soos in par. 4.1.1 gesien is, het dieongrondwetlikheid van die
eersgeborene-reël tot gevolg gehad dat vroue en kinders nou gelyk geag word in die erfreg.
Indien hierdie saak ná die Bhe-saak beslis was, sou die weduwee as intestate erfgenaam
gekwalifiseer het en sou sy waarskynlik ook die reg gekry het om die oorledene te begrawe.
135 Mokotong (2008:618).
136 Sien art. 1 van hierdie wet, waar die intestate erfopvolgingsreëls uiteengesit word. Sedert
20 September 2010 geld hierdie wet ook t.o.v. intestate gewoonteregtelike boedels. Sien art. 2
van die Reform of Customary Law of Succession and Regulation of Related Matters Act 11
van 2009. Hierdie wet is slegs in Engels gepubliseer.
137 Mokotong (2008:619). Die hiërargiese posisie van erfgenaamskap word deur Kemp R in
Sikita (born Mayiji) v Tiki 2009 JOL 23243 (Ck) par. 33 gekritiseer, omdat dit tot
onregverdigheid kan lei. Die voorbeeld wat deur Kemp R genoem word, is waar die
oorledene se vervreemde gade, van wie hy van plan was om te skei, sy boedel erf nadat die
170