Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

LitNet Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012
van die Grondwet 56 in dieselfde asem na godsdiens en kultuur verwys. Die aanname kan dus
gemaak word dat ’n persoon se kultuur en godsdiens nou verbind is en die een nie sonder die
ander in ag geneem kan word nie.
Artikel 6 van die Verblyfregwet is belangrik en die relevante gedeeltes lui soos volg:
(1) ’n Okkupeerder het, behoudens die bepalings van hierdie Wet, die reg om grond
waarop hy of sy op of na 4 Februarie 1997 gewoon het en wat hy of sy op of na
daardie datum gebruik het, te bewoon en te gebruik, en het die reg tot toegang tot die
dienste waartoe, hetsy uitdruklik of stilswyend, met die eienaar of persoon in beheer
ooreengekom is.
(2) Sonder om afbreuk te doen aan die algemeenheid van die bepalings van artikel 5
en subartikel (1), en afgeweeg teen die regte van die eienaar of persoon in beheer, het
’n okkupeerder die reg –
(dA) om ’n afgestorwe lid van sy of haar familie, wat ten tyde van so ’n persoon se
afsterwe woonagtig was op die grond waarop die okkupeerder woonagtig is, in
ooreenstemming met hulle godsdiens of kulturele oortuiging te begrawe, indien ’n
gevestigde praktyk met betrekking tot die grond bestaan; ...
(4)’n Persoon het die reg om sy of haar familiegrafte op grond wat aan ’n ander
persoon behoort, te besoek en in stand te hou, onderhewig aan enige redelike
voorwaarde opgelê deur die eienaar of persoon in beheer van sodanige grond ten
einde lewe of eiendom te beskerm of om die onbehoorlike ontwrigting van
werksaamhede op die grond te voorkom.
(5) Die familielede van ’n okkupeerder beoog in artikel 8(4) van hierdie Wet het met
sy of haar afsterwe ’n reg om daardie okkupeerder te begrawe op die grond waarop hy
of sy woonagtig was ten tyde van sy of haar afsterwe, in ooreenstemming met hulle
godsdiens of kulturele oortuiging, behoudens enige redelike voorwaardes wat nie
meer beswarend is as dié voorgeskryf nie en wat deur die eienaar of persoon in beheer
opgelê word.
Artikel 6(1) maak dit duidelik dat daar twee tipes regte is wat aan okkupeerders verleen word.
Die eerste tipe het te doen met al die regte wat uitdruklik deur die wet erken word, en
waarvan die bewoning en gebruik van die grond die belangrikste is. Die tweede tipe handel
oor toegang tot sekere dienste wat slegs deur ’n ooreenkoms, hetsy uitdruklik of stilswyend,
aan die okkupeerder toegeken is. 57
Artikel 6(2) van die Verblyfregwet verleen verdere regte aan die okkupeerder, waarvan die
reg op ’n familielewe ooreenkomstig hulle kultuur die belangrikste is vir hierdie bydrae. 58
Voorts bepaal artikel 6(4) van die Verblyfregwet dat enige persoon die reg het om die graf
van ’n familielid wat op die grond begrawe is, te besoek, maar dat hierdie reg deur die
eienaar van die grond beperk kan word. Daar word nie in die wet genoem wat die beperkinge
kan wees nie. Daar word slegs genoem dat die eienaar redelike voorwaardes kan oplê ten
einde lewe of eiendom te beskerm of ontwrigting op die eiendom te voorkom.
In 2001 het die Land Affairs General Amendment Act 51 van 2001 59 die Verblyfregwet
gewysig om pertinent aandag te gee aan die vraag of iemand op die grond van ’n ander
begrawe mag word. Hierdie wet het artikel 6(2)(dA) en artikel 6(5) tot die Verblyfregwet
bygevoeg. Artikel 6(2)(dA) bepaal dat ’n okkupeerder ’n familielid op die grond van ’n ander
143