01.05.2013 Views

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>LitNet</strong> Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012<br />

Wanneer <strong>die</strong> vraag van wat ’n reg is, verder ondersoek word, kan verwys word na Hohfeld 28<br />

se argument dat ’n reg uit <strong>hier</strong><strong>die</strong> vier, of enige van <strong>hier</strong><strong>die</strong> vier, elemen<strong>te</strong> kan bestaan: ’n<br />

aanspraak, ’n voorkeur, ’n mag en ’n vrywar<strong>in</strong>g. As al <strong>die</strong> elemen<strong>te</strong> van Hohfeld se argument<br />

<strong>te</strong>enwoordig is, sou ’n volwaardige reg dan soos volg opges<strong>om</strong> kon word:<br />

[I]f I have a full Hohfeldian right to my bicycle, the claim to it that I have correla<strong>te</strong>s<br />

to a duty <strong>in</strong> everyone else not to use it, I have a privilege to use it myself such that<br />

others have no claim that I not use it, I have a power to waive or otherwise al<strong>te</strong>r my<br />

right to it which makes everyone else liable to the change, and I have an immunity<br />

aga<strong>in</strong>st anyone else be<strong>in</strong>g able to waive or otherwise al<strong>te</strong>r my right, thus disabl<strong>in</strong>g<br />

them. 29<br />

In <strong>die</strong> kon<strong>te</strong>ks van begr<strong>af</strong>nisreg<strong>te</strong> blyk dit dat ’n volle begr<strong>af</strong>nisreg dus daarop neerk<strong>om</strong> dat<br />

’n bepaalde persoon ’n aanspraak het <strong>om</strong> <strong>die</strong> oorledene <strong>te</strong> begrawe, en dat daar dan ’n plig op<br />

ander is <strong>om</strong> dit nie <strong>te</strong> doen nie. Die persoon wat dié reg het, het dan ’n voorkeur <strong>om</strong> <strong>die</strong><br />

begr<strong>af</strong>nisreg self <strong>te</strong> gebruik, asook <strong>om</strong> daar<strong>die</strong> reg <strong>te</strong> wysig of <strong>te</strong> verander. Dié persoon het<br />

verder ook <strong>die</strong> vrywar<strong>in</strong>g dat ander nie op daar<strong>die</strong> reg kan <strong>in</strong>breuk maak nie.<br />

Die let<strong>te</strong>rlike be<strong>te</strong>kenis van begr<strong>af</strong>nisreg k<strong>om</strong> kortliks daarop neer dat ’n persoon aanspraak<br />

kan maak <strong>om</strong> ’n oorledene se lyk <strong>te</strong> begrawe. Daar moet eg<strong>te</strong>r <strong>in</strong> gedag<strong>te</strong> gehou word dat<br />

daar nie wetgew<strong>in</strong>g is wat direk op begr<strong>af</strong>nisreg<strong>te</strong> betrekk<strong>in</strong>g het nie. 30<br />

2.2 Men<strong>in</strong>gs van skrywers en regspraak<br />

Mokotong 31 se sien<strong>in</strong>g oor begr<strong>af</strong>nisreg<strong>te</strong> s<strong>te</strong>m ooreen met <strong>die</strong> let<strong>te</strong>rlike be<strong>te</strong>kenis soos <strong>in</strong> <strong>die</strong><br />

vorige paragra<strong>af</strong> bespreek. Sy 32 voer verder aan dat <strong>die</strong> reg <strong>om</strong> <strong>die</strong> laas<strong>te</strong> rusplek van <strong>die</strong><br />

oorledene <strong>te</strong> kies, ook deel uitmaak van begr<strong>af</strong>nisreg<strong>te</strong>. Dit handel dus nie net oor wie <strong>die</strong><br />

oorledene moet begrawe nie, maar ook daaroor dat daar<strong>die</strong> persoon kan besluit waar <strong>die</strong><br />

oorledene begrawe moet word.<br />

Begr<strong>af</strong>nisreg<strong>te</strong> word <strong>in</strong> meer besonderhede bespreek deur Pr<strong>in</strong>sloo 33 en word soos volg<br />

beskryf:<br />

Die bevoegdheid <strong>om</strong> ’n oorledene <strong>te</strong> begrawe <strong>om</strong>vat <strong>die</strong> bewar<strong>in</strong>g en voorbereid<strong>in</strong>g<br />

van <strong>die</strong> lyk vir <strong>die</strong> begr<strong>af</strong>nis, bepal<strong>in</strong>g van <strong>die</strong> plek en tyd van <strong>die</strong> <strong>te</strong>raardebes<strong>te</strong>ll<strong>in</strong>g,<br />

voorbereid<strong>in</strong>g van <strong>die</strong> gr<strong>af</strong> en deelname aan en gebruike by <strong>die</strong> begr<strong>af</strong>nis.<br />

Pr<strong>in</strong>sloo se sien<strong>in</strong>g oor begr<strong>af</strong>nisreg<strong>te</strong> <strong>om</strong>vat dus alle reël<strong>in</strong>gs wat getref moet word sodat <strong>die</strong><br />

begr<strong>af</strong>nis kan plaasv<strong>in</strong>d.<br />

In F<strong>in</strong>lay v Kotoane 34 tref <strong>die</strong> hof ’n onderskeid tussen <strong>die</strong> volgende tipes begr<strong>af</strong>nisreg<strong>te</strong>:<br />

(a) Die reg <strong>om</strong> <strong>te</strong> begrawe <strong>in</strong> <strong>die</strong> s<strong>in</strong> van <strong>die</strong> reg <strong>om</strong> <strong>die</strong> wense van ’n ander oor <strong>die</strong><br />

begr<strong>af</strong>nis <strong>te</strong> ignoreer (waar <strong>die</strong> wense van <strong>die</strong> oorledene ook <strong>in</strong> <strong>hier</strong><strong>die</strong> opsig<br />

geïgnoreer kan word).<br />

139

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!