Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

2. Die betekenis van die term begrafnisregte
LitNet Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012
Daar bestaan geen statutêre definisie vir die begrip begrafnisregte nie. Die woord
begrafnisregte is ooglopend ’n samestelling van twee uiteenlopende woorde, naamlik
begrafnis en regte. Ten einde die betekenis van begrafnisregte vas te stel, word daar
vervolgens gefokus op die letterlike betekenis van die woorde, die betekenis wat die howe
daaraan gee, en die standpunte van skrywers.
2.1 Letterlike betekenis
Wanneer die woordeboekbetekenis van begrafnis en regte nagevors word, word interessante
resultate verkry. Die woordeboekverklaring van begrafnis verwys na die “begrawe” of “ter
aarde bestel van ’n lyk”. 20 Die Engelse vertaling van begrafnis is funeral, 21 wat neerkom op
’n "ceremony of burial" en "burial". 22 Laasgenoemde weer word beskryf as die "burying of a
corpse". Volgens Encyclopedia of death and dying 23 is burial “a general term used to
describe a variety of means of removing dead bodies from the sight and daily life of society”.
Uit hierdie beskrywings blyk duidelik dat ’n begrafnis te doen het met die verwydering en
begrawe van ’n lyk. Die omskrywings van begrafnis is dus eng in dié sin dat dit die waarvraag
met betrekking tot begrafnisse net gedeeltelik beantwoord. By begrafnis word genoem
dat die oorledene in die grond begrawe moet word, maar daar word nie meer inligting gegee
oor die geografiese gebied nie. Die wie-vraag word egter glad nie in die letterlike betekenis
van "begrafnis” aangeraak nie. Daar word geen aanduiding gegee van wie die begrafnis moet
reël nie.
Wat die element regte in begrafnisregte betref: volgens een woordeboek is ’n reg ’n wetlike
of sedelike bevoegdheid, iets wat ’n persoon toekom of iets waarop aanspraak gemaak kan
word. 24 Die Engelse vertaling van reg is right, wat omskryf word as "justified or morally
good", of "entitlement to have or do something". 25 ’n Reg kan ook gesien word as ‘n "interest
or expectation" wat gewaarborg word deur die reg. 26 Die volgende betekenisse kan ook aan
’n right gekoppel word: “That which is proper under law, morality, or ethics ... [s]omething
that is due to a person by just claim, legal guarantee, or moral principle ... [a] power,
privilege, or immunity secured to a person by law ... [a] legally enforceable claim that
another will do or not do a given act.” 27
Dit is dus duidelik dat ’n reg aan ’n persoon die mag gee om aanspraak te maak op iets wat
hom toekom.
Uit die woordeboekdefinisies blyk dit ook dat hierdie aanspraak op iets (’n reg) uit ’n wetlike
of gemeenregtelike perspektief enersyds en/of ’n sedelike perspektief andersyds ontstaan.
Eerstens kan ’n persoon ’n reg verkry soos uiteengesit is in wetgewing of die gemenereg, wat
geskrewe reg is, en tweedens kan ’n morele reg ontstaan wat sy begronding in die
ongeskrewe beginsels van moraliteit en die goeie sedes het.
138