Klik hier om die volledige joernaal in PDF-formaat af te laai - LitNet

Burial wishes
LitNet Akademies Jaargang 9(2), Augustus 2012
It is my wish that my senior wife’s eldest son, John Moleme, should be in charge of
the arrangements regarding my burial. If he is unable to discharge this duty my senior
wife, Sophie Moleme, should be in charge.
It is my wish that I should be buried on the farm Jakkalsdraai in the district of
Johannesburg in the same burial site where my ascendants have been buried.
It is also recommended that the written permission of the relevant landowner be
obtained beforehand and that it be attached to the will. Such permission would
strengthen the family’s claim to be able to bury the deceased on the owner’s land.
Keywords: African customary law; burial rights; drafter of a will; will
1. Inleiding
Begrafnisreëlings in Suid-Afrika behels dikwels méér as verdriet vir die oorledene se
oorlewende familie en vriende. Godsdiens, kultuur en persoonlike voorkeure van familie en
vriende speel ’n belangrike rol in die hele proses van teraardebestelling. In ’n multikulturele
land soos Suid-Afrika is konflik in die konteks van begrafnisse soms die reël eerder as die
uitsondering. 1
Met begrafnisreëlings in die Afrika-gewoontereg, waar die voorvadergeeste ’n baie
belangrike rol in die sosiale sfeer van die tradisionele gemeenskappe speel, kan daar konflik
tussen erfgename en ander familielede ontstaan wanneer daar reëlings vir die begrafnis getref
moet word. 2 Die hele kwessie kan onder die begrip begrafnisregte tuisgebring word. 3 Hierdie
"regte" om ’n oorlede familielid te begrawe, is problematies en kan in twee onderafdelings
verdeel word. In die eerste plek het dit te doen met die vraag wie die oorledene mag begrawe,
en in die tweede plek met die vraag waar die oorledene begrawe mag word. Die waar-vraag
kan veral problematies wees wanneer die oorlewendes ’n oorledene op die grond van ’n ander
wil begrawe. Die Wet op die Uitbreiding van Sekerheid van Verblyfreg 62 van 1997 reguleer
die waar-aspek in hierdie geval. 4 Hierdie twee vrae gee aanleiding tot aansienlike verwarring
in die howe en tot op datum is daar nog geen eenstemmigheid oor die presiese beginsels wat
toegepas moet word nie. 5
Knoetze 6 voer aan dat begrafnisse nie gewoonlik aanleiding gee tot dispute in die howe nie.
In werklikheid word die howe egter toenemend geraadpleeg om hierdie twee kwessies op te
los. Die verskillende benaderings wat deur die howe toegepas word, veral by die wie-aspek
van begrafnisregte, word soms gebaseer op die gemenereg en die standpunt van Voet, terwyl
ander uitsprake op die Afrika-gewoontereg gebaseer is. 7 Soms pas die howe ’n kombinasie
van die beginsels van die gemenereg en die gewoontereg toe ten einde ’n billike gevolg te
bereik. 8 ’n Alternatiewe benadering wat die howe volg, is gebaseer op "public policy,
morality, custom and a sense of what is right". 9
136