Jaarverslag Aardbeien 2009 - Inagro

ONDERZOEKS- EN VOORLICHTINGSCENTRUM VOOR LAND- EN TUINBOUW 

AARDBEIEN 

I. MESTDAGH 

J. SIMOEN 

T. DE MAREZ 

M. DEMEULEMEESTER 

A. CALUS 

Directeur: Dr. ir. A. CALUS 

Ieperseweg 87 

8800 Rumbeke 

Overzicht van het onderzoek in 2009

Aardbei - 2009 2

Inhoud 

DEEL1: VOLLEGRONDSTEELT ....................................................................................... 7 

1 MOGELIJKHEDEN VERVROEGING CLERY IN VOLLE GROND .................................. 9 

1.1. Doelstelling van de proef .......................................................................... 9 

1.2. Materiaal en methoden ............................................................................. 9 

1.3 Resultaten & bespreking .......................................................................... 11 

1.4 Besluit .................................................................................................. 14 

Deel 2: SUBSTRAATTEELT .......................................................................................... 15 

2: TEELTTECHNIEK CLERY BIJ DOORTEELT .......................................................... 17 

2.1 Doelstelling van de proef ......................................................................... 17 

2.2 Materiaal en methoden ............................................................................ 17 


2.4 Besluit .................................................................................................. 23 

3 KOUDEBEHOEFTE CLERY BIJ DOORTEELT ......................................................... 23 




3.4 Besluit .................................................................................................. 28 

4 TIJDSTIP BLADKNIPPEN CLERY BIJ DOORTEELT ................................................ 28 




4.4 Besluit .................................................................................................. 33 

5 INVLOED VAN STEKDATUM EN VOEDING TIJDENS OPKWEEK TRAYPLANTEN CLERY 

OP PRODUCTIE IN VOORJAARSTEELT ..................................................................... 34 




5.4 Besluit .................................................................................................. 44 

6 TEELTTECHNIEK CLERY BIJ NAJAARSTEELT ...................................................... 45 




6.4 Besluit .................................................................................................. 50 

7 DOORDRAGENDE AARDBEIRASSEN - RASSENONDERZOEK ................................. 51 




7.4 Besluit .................................................................................................. 56 

8 TEELTTECHNIEK – DOORDRAGENDE AARDBEIRASSEN ....................................... 57 




8.4 Besluit .................................................................................................. 63 

9 BEPALEN KWALITEIT EN GESCHIKTHEID VAN FRIGOPLANTEN VOOR LANGE 

BEWARING. ....................................................................................................... 64 

9.1 Inleiding ............................................................................................... 64 

9.2 Doelstelling van het onderzoek ................................................................. 64 

9.3 Werkwijze ............................................................................................. 64 

9.4 Resultaten ............................................................................................. 65 

9.5 Besluit .................................................................................................. 68 

10 ONDERZOEK NAAR KWALITEIT VAN HET VEENSUBSTRAAT .............................. 69 

10.1 Inleiding ............................................................................................... 69 

10.2 Doelstelling van het onderzoek ................................................................. 69 

10.3 Methode ............................................................................................... 69 

10.4 Resultaten ............................................................................................. 70 

10.5 Besluit .................................................................................................. 72 

SAMENVATTING ........................................................................................................ 73 

SUMMARY ................................................................................................................ 76 



Woord vooraf 

Reeds meerdere jaren wordt de teelt van aardbeien door veel bedrijfsleiders in het teeltschema 

opgenomen om tot een betere efficiëntie te komen van de aanwezige arbeidskrachten, in de eerste 

plaats de gezinsleden. Op die manier is het mogelijk om, zonder grote investeringen op het bedrijf, 

een hoger arbeidsinkomen te verwerven. 

De laatste jaren zien we vooral een verschuiving van de openlucht teelt naar het telen van 

aardbeien onder bescherming, al of niet op substraat. De teler kan zich op die manier beter 

wapenen tegen de ongunstige weersomstandigheden en de soms lage prijzen die we nogal eens 

kennen tijdens de pluk van de vollegrondsaardbeien in de maand juni. Door het vervroegen speelt 

de prijs een gunstige rol om te telen onder bescherming. Een andere evolutie die zich voordoet is 

de omschakeling van grondteelt naar stellingteelt. 

Op vandaag wordt vanuit verschillende hoeken steeds meer aandacht geschonken aan de kwaliteit 

van onze producten en in dat opzicht is het geïntegreerd telen onder bescherming een belangrijke 

factor waar onze aandacht dient naar uit te gaan. Ook een gerichte gewasbescherming na het 

uitvoeren van waarnemingen kadert in deze optiek. 

Voldoende proper water, gezond plantmateriaal en goede substraatkwaliteit zijn eveneens items 

die binnen het onderzoek bijzondere aandacht vragen. 

We danken de provinciale overheid van West-Vlaanderen voor het ter beschikking stellen van de 

nodige financiële middelen evenals Veiling REO, alsook de Vlaamse overheid – afdeling Duurzame 

Landbouwontwikkeling (ADLO). 

Tot slot een gemeend woord van dank aan allen die door hun accurate werkwijze bijgedragen 

hebben tot de teeltverzorging, het verzamelen van de gegevens, de verwerking en de layout. 

Beitem, 15 februari 2010 



VOLLEGRONDSTEELT 



1 MOGELIJKHEDEN VERVROEGING CLERY IN VOLLE GROND 

1.1. Doelstelling van de proef 

Het nieuwe ras Clery krijgt sinds vorig jaar aandacht vanuit de praktijk omwille van zijn vroegheid 

en goede bloemkwaliteit. Het ras heeft minder koude nodig dan Elsanta en is daardoor 

gemakkelijker te forceren. 

Het doel van deze proefopzet is het effect nagaan van extra vervroeging van Clery in een 

plastiektunnel door gebruik van dubbele plastiek tov. enkele plastiek en dit zowel bij een 

najaarsteelt met doorteelt als bij een verse planting eind november. 

1.2. Materiaal en methoden 

1.2.1 De proefopzet 

Op een praktijkbedrijf te Zwevezele werd begin augustus 2008 een plastiektunnel opgeplant met 

A+ frigoplanten Clery. Bij dit teeltsysteem werd zowel een najaarsteelt (2008) als een doorteelt 

(2009) voorzien. 

In deze tunnel werd, na de oogst van de najaarsteelt een gedeelte voorzien van dubbele plastiek 

(begin januari 2009), zo geplaatst dat een deel van de frigoplanten Clery afgedekt werden met 

dubbele plastiek en een deel afgedekt met enkele plastiek. In een tweede tunnel werden eind 

december 2008 verse wachtbedplanten Clery geplant, bestemd voor een voorjaarsteelt. Ook deze 

tunnel werd deels afgedekt met dubbele plastiek, zodat ook in deze tunnel planten stonden zowel 

in het gedeelte met dubbele afdekking als in het gedeelte met enkele afdekking. 

De 4 teeltsystemen (najaarsteelt + doorteelt enkele afdekking; najaarsteelt + doorteelt dubbele 

afdekking; decemberplanting enkele afdekking en decemberplanting dubbele afdekking) werden 

opgevolgd naar vroegheid en opbrengst. 

Schematische voorstelling 

Clery 

A+ 

Clery A+ 

Clery 

WB 

Wacht- 

bed 

planten 

Clery 

Tunnel planting augustus Tunnel planting december 

(najaarsteelt + doorteelt) (voorjaarsteelt) 

Gedeelte dubbele afdekking 

Gedeelte enkele afdekking 


Proefplaats: Zwevezele 

Plantsysteem: op rug bedekt met zwarte PE folie, 2 rijen per rug 

Plantafstand: 40 cm in de rij en 30 cm tussen de 2 rijen/rug; ruggen op 1,4 m h.o.h. 

Plantdichtheid: 3,5 planten/m² 

De proefopzet was opgezet als demoproef zonder herhalingen; elk object bevatte 40 planten 

1.2.2 Methode 

Alle werkzaamheden gebeurden onder goede omstandigheden en volgens de “goede 

landbouwpraktijk”. 

Per rug werden 2 rijen aardbeiplanten geplant, op 40 cm in de rij en 30 cm tussen de rijen. 

1.2.3 Het bodemkundig kader van de proef 

Bouwvoor: zandgrond 

1.2.4 Het proefverloop 

Planten: 

* Tunnel met A+ planten: 12/08/2008 

* Tunnel met wachtbedplanten: 28/11/2008 

6 februari 2009: plaatsen binnenplastiek (binnentunnel) voor dubbele afdekking 

Tabel 1: Chemische bestrijding 

Datum Plaag Actieve stof Handelsproduct 

Naam 

Dosis 

20/12/08 botrytis fenhexamid Teldor 15 g/10 l 

20/12/08 botrytis cyprodinil + fludioxonil Switch 10 g/10 l 

20/12/08 luis thiacloprid Calypso 2,5 ml/10 l 

7/02/09 botrytis fenhexamid Teldor 15 g/10 l 


7/02/09 luis Lambda-cyhalothrin Karate 1 ml/10 l 

24/02/09 aardbeimijt abamectine Vertimec 12,5 ml/10 l 

24/02/09 spint clofentezin Apollo 4 ml/10 l 

24/02/09 witziekte quinoxyfen Fortress 2,5 ml/10 l 

De oogst begon op 16 april 2009 en eindigde op 10 juni 2009. Er waren in totaal 16 oogstbeurten. 


1.3 Resultaten & bespreking 

1.3.1 De proefresultaten 

Tabel 2: Opbrengst: De oogst begon op 16 april 2009 en eindigde op 10 juni 2009. Er waren in 

totaal 16 oogstbeurten 

Object Opbrengst Opbrengst/m² 

g/plant kg/m² % relatief 

tov gemiddelde 

A+ enkel afd 1254 4,38 145 

A+ dubbel afd 

(*) 

942 3,29 109 

WB enkel afd 618 2,16 72 

WB dubbel afd 639 2,23 74 

Gemiddeld 863 3,01 100% 

(*) In de plastiektunnel met A+ planten en dubbele afdekking waren een aantal planten aangetast door koprot, 

waardoor wat productieverlies is opgetreden. 

Tabel 3: Sortering 

Object KLASSE I 

(= 3A + 2A + A) 

kg/m² 

KLASSE II 

(= B +C) 

Uitval 

(= industrie + 

beschadigd + rot) 

% kg/m² % kg/m² % 

A+ enkel afd 4,12 94,2 0,11 2,6 0,15 3,2 

A+ dubbel afd 3,04 92,7 0,12 3,8 0,13 3,5 

WB enkel afd 2,01 93,4 0,09 4,3 0,06 2,3 

WB dubbel afd 2,07 92,9 0,11 5,2 0,05 1,9 

gemiddeld 2,81 93,3 0,10 3,9 0,09 2,7 


Opbrengst in kg/m² 

4,5 

4 

3,5 

3 

2,5 

2 

1,5 

1 

0,5 

0 

Tabel 4: Vroegheid 

A+ enkel A+ dubbel WB enkel WB dubbel 

Objecten 

Figuur 1: Opbrengst en sortering 

Object 

Middenoogst Aantal dagen vroeger of 

50 % pluk 

later 

A+ enkele afdekking 13/05 0 

A+ dubbele afdekking 6/05 - 7 

WB enkele afdekking 5/05 - 8 

WB dubbele afdekking 

2/05 - 11 

Aardbei - 2009 12 

Totaal 

Klasse I

% geoogst 

Opbrengst in gram/m²/week 

1600 

1400 

1200 

1000 

100 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

16/04/2009 

800 

600 

400 

200 

0 


week 13/4- 

19/4 



week 20/4- 

26/4 


week 27/4- 

3/5 




Data 



Figuur 2: Oogstverloop 

week 4/5- 

10/5 

week 11/5- 

17/5 




Week 

week 18/5- 

24/5 

Figuur 3: productieverloop 

week 25/5- 

31/5 



week 1/6-7/6 week 8/6- 

14/6 

Doorteelt enkel 

Doorteelt dubbel 

Voorjaar enkel 

Voorjaar dubbel 

A+ enkel 

A+ dubbel 

WB enkel 

WB dubbel

1.3.2 De validiteit van de proefresultaten 

Bij object 2 (A+ planten dubbele afdekking) werd koprot vastgesteld waardoor de planten iets 

minder goed groeiden. Dit resulteerde in een gering opbrengstverlies. 

1.3.3 Bespreking 

1.3.3.1 Opbrengst en sortering (Tabel 2 en 3; Figuur 1) 

De hoogste totale opbrengst (4,38 kg/m²) werd gemeten bij het object met doorteelt A+ planten 

met enkele afdekking, gevolgd door doorteelt A+ planten met dubbele afdekking (3,29 kg/m²). Bij 

dit object was de opbrengst beduidend lager dan bij de A+ planten met enkele afdekking. De reden 

hiervoor is dat er bij de dubbele afdekking over de A+ planten hier en daar koprot werd 

vastgesteld waardoor bij een aantal planten verlies aan bloemtakken optrad. 

Niettemin gaf de doorteelt met A+ planten een duidelijk hogere opbrengst dan de verse planting 

met wachtbedplanten, waar de opbrengst ongeveer 2,2 kg/m² bedroeg. 

Het percentage grote vruchten varieerde bij alle objecten tussen 92 en 95 %. Maar omdat de totale 

opbrengst bij de doorteelten hoger was, was ook het aandeel vruchten behorend tot 

kwaliteitsklasse I veel hoger bij de doorteelt met A+ planten. 

In de doorteelt werd ongeveer 1 % meer uitval gemeten ten opzichte van de planting met 

wachtbedplanten. 

1.3.3.2 Vroegheid (Tabel 4, Figuur 2 en 3) 

De dubbele afdekking gaf respectievelijk een vervroeging van 7 dagen (doorteelt met A+) en 3 

dagen (verse planting met wachtbedplanten). 

Een verse planting ten opzichte van een doorteelt gaf een vervroeging van 8 dagen bij enkele 

afdekking tot 4 dagen bij dubbele afdekking. 

1.4 Besluit 

Onder de gegeven omstandigheden werd bij deze tunnelteelt met Clery de hoogste opbrengst 

bekomen bij de doorteelt met A+ planten. Dit teeltsysteem gaf ook een beduidend hoger aandeel 

grote vruchten tov. een verse planting met wachtbedplanten. 

Een dubbele afdekking gaf een vervroeging van 3 tot 7 dagen, afhankelijk van het teeltsysteem. Er 

werd nog een extra vervroeging van 4 tot 8 dagen bekomen met een verse planting ten opzichte 

van een doorteelt. 


SUBSTRAATTEELT 



2 TEELTTECHNIEK CLERY BIJ DOORTEELT 

2.1 Doelstelling van de proef 

Elsanta is tot op heden nog steeds het belangrijkste ras voor de substraatteelt. Het ras bezit een 

grote commerciële waarde omdat het niet alleen een goede opbrengst geeft, maar ook omdat de 

smaak van deze aardbeien fris en sappig is. Anderzijds verdraagt deze aardbei vlot het transport. 

Niettemin is het echter noodzakelijk om nieuwe rassen te zoeken en te beproeven, die een 

aanvulling kunnen betekenen op de huidige Elsanta markt. Zo is het nu perfect mogelijk om van 

begin april tot begin januari aardbeien te telen maar vanaf half januari tot eind maart is er geen of 

een gering aanbod van inlandse aardbeien. Om deze en nog veel andere redenen (bv. smaak, 

vruchtgrootte, …) kunnen nieuwe rassen een aanvulling of vervanging van het huidig sortiment 

zijn. Daarbij, een ruimer rassensortiment verhoogt de teeltveiligheid. 

Een vrij nieuw ras is Clery. Dit ras is ontstaan uit een vermeerderingsprogramma van de CIV-groep 

(Italië). De productie van Clery is ongeveer 10 dagen vroeger tov. Elsanta. Vooral door zijn 

vroegheid kan dit ras misschien een aanvulling vormen op Elsanta bij de vroege stookteelten. 

In deze proef wordt nagegaan wat de mogelijkheden zijn van Clery in een doorteelt. Zowel naar 

plantdichtheid als naar voedingsschema wordt getracht om te komen tot optimalisatie. De 

doorteelt wordt vergeleken met een voorjaarsteelt met trayplanten geplant in januari. 

2.2 Materiaal en methoden 


Proefplaats: Proeftuin Beitem 

Substraattype: Meerleteeltbak wit; 50 cm x 23 cm x 9 cm; 10 l inhoud 

Substraat: veensubstraat (Herkomst: Westhoekveen) 

Gootafstand: 1,15 m 

Plantdatum: 

* Doorteelt : 19/08/2008 

* Voorjaarsteelt: 8/01/2009 

Aantal parallellen: 3 

Tabel 5: Volgende objecten werden in de proef opgenomen 

Object Planten/bak Plantdichtheid/m² Voedings- Extra Extra Planttype 

schema (*) calcium stikstof 

1 8 12,36 1 neen neen A+ 

2 8 12,36 2 neen neen A+ 

3 8 12,36 1 ja ja A+ 

4 7 10,82 1 neen neen A+ 

5 7 10,82 1 ja neen A+ 

6 6 9,27 1 ja neen tray 

(*) Voedingsschema 1 = normaal standaard voedingsschema voor Elsanta (zie hierna) 

Voedingsschema 2 = schema met lagere stikstofbemesting (zie hierna) 


Gebruikte voedingsschema’s: 

Tabel 6: Voedingsschema 1: standaard Elsanta 

Periode EC Hoofdelementen (eenheid: mmol/l) 

NH 4 K Ca Mg NO 3 H 2PO 4 SO 4 

Start + bloei 1,48 1,00 4,25 3,50 1,25 10,50 1,75 1,25 

Oogst 1,68 0,00 6,25 4,10 1,15 11,50 2,25 1,50 

Periode Eenheid Spoorelementen 

Fe Mn Zn B Cu Mo 

Start + bloei micromol/l 30,05 17,75 6,96 10,49 0,72 0,50 

Oogst micromol/l 22,54 17,75 6,96 10,49 0,72 0,50 

Tabel 7: Voedingsschema 2: lagere stikstofbemesting 

Periode EC Hoofdelementen (eenheid: mmol/l) 

NH 4 K Ca Mg NO 3 H 2PO 4 SO 4 

Start + bloei 1,48 1,00 4,25 3,50 1,25 9,25 2,00 1,75 

Oogst 1,68 0,00 6,25 4,10 1,15 9,75 3,00 2,00 

Periode Eenheid Spoorelementen 

Fe Mn Zn B Cu Mo 

Start + bloei micromol/l 30,05 17,75 6,96 10,49 0,72 0,50 

Oogst micromol/l 22,54 17,75 6,96 10,49 0,72 0,50 

Tabel 8: Bladbespuitingen met calcium en stikstof 

Object Meststof (*) Data bespuitingen 

3 Chelal Ca: 1 l/ha + 

Kappa G: 1 kg/ha 

5 Chelal Ca: 1 l/ha 

6 Chelal Ca: 1 l/ha 

27/1, 3/2, 12/2, 19/2, 27/2, 6/3, 11/3, 17/3, 24/3, 3/4, 10/4 

(*) Meststof: 

Chelal Ca = CaO gechelateerd: 6,78 % gechelateerd door DTPA (= 80g/100 l); arm aan chloor 

Kappa G = 8,5 % stikstof total (6,5 % nitraat N en 2 % ammonium N); 20 % P 2O 5 en 30 % K 2O; chloorarm 

De bladbespuitingen werden uitgevoerd met een rugsproeier aan 1 l of 1 kg/1000 liter water. 


2.2.2 Methode 

Alle werkzaamheden gebeurden volgens de “goede landbouwpraktijk”. 

2.2.3 Het proefterrein 

Proefplaats: 

West-Vlaamse Proeftuin voor Industriële Groenten 

Serre afdeling 10 

Ieperseweg 87 

8800 Rumbeke 

2.2.4 Het substraat en klimatologisch kader van de proef 


Het teeltsubstraat met herkomst Westhoekveen te Ingelmunster is samengesteld uit witte turf, 

perliet en meststoffen en bevat 20 % droge stof en 15 % organische stof en heeft een pH (water)zone 

tussen 5 en 6,5 en een EC van 0,25 mS/cm 

Kasconstructie: glasserre met kappen 4 m breed en 4,3 m zijhoogte, met computergestuurde 

klimaatsregeling 

De serre is voorzien van belichting en een CO 2-doseerinstallatie 

Voedingswijze: injectieunit - 2 druppelaars/bak 


Planten: 19 augustus 2008 

Oogst najaarsteelt: 2 kg/m²; geoogst tussen 2 oktober en 30 oktober 2008 (9 oogstbeurten) 

Bladknippen: 6 januari 2009 

Plaatsen bijenkorf: 28 januari 2009 

Gewasbescherming: In de serre was een zwavelverdamper voorzien die ’s nachts, gedurende drie 

maal 1,5 uur werd geactiveerd om een aantasting door witziekte te voorkomen. 

Volgende tabel geeft een overzicht van de toegepaste middelen: 



Naam 

Dosis 

15/01/09 koprot thiram Hermosan 25 g/10 l 

15/01/09 luis pirimicarb Pirimor 4 g/10 l 

27/01/09 spint tebufenpyrad Masaï 20 WP 5 g/10 l 

4/02/09 witziekte kresoxim-methyl Candit 3 g/10 l 





12/03/09 witziekte Boscalid + 

pyraclostrobin 

Signum 18 g/10 l 

De oogst begon op 19 maart en eindigde op 24 juni 2009. Er waren in totaal 28 oogstbeurten. 




Tabel 10: Opbrengst: De oogst begon op 19 maart en eindigde op 24 juni 2009. Er waren in totaal 

28 oogstbeurten 

Object opbrengst Opbrengst/m² 


1 467 5,77 a 104 

2 454 5,61 a 101 

3 485 6,00 a 108 

4 569 6,16 a 105 

5 540 5,84 a 106 

6 414 3,84 b 69 

Gemiddeld 488 5,53 100% 

KWV 5 % 0,51 

KWV 1 % 0,74 

VC in % 5,12 

Waarden gevolgd door eenzelfde letter zijn niet significant verschillend. 



(= 3A + 2A + A) 

kg/m² 

KLASSE II 

(= B +C) 

Uitval 



% kg/m² % kg/m² % 

1 3,56 61,7 a 1,86 32,4 0,35 5,9 

2 3,47 61,9 a 1,81 32,4 0,33 5,7 

3 3,64 60,8 a 2,13 35,5 0,23 3,7 

4 3,94 64,1 a 1,81 29,4 0,41 6,5 

5 3,81 65,3 a 1,73 29,7 0,30 5,0 

6 2,68 69,8 b 1,05 27,4 0,11 2,8 

gemiddeld 3,51 1,73 0,28 

KWV 5 % 0,46 

KWV 1 % 0,67 

VC in % 7,34 



Tabel 12: Sortering in % per klasse 


7 

6 

5 

4 

3 

2 

1 

0 

Object Procentuele verdeling per klasse 

4 A en 3 A 2 A en A B en C Misvormd Beschadigd 

1 14,0 47,6 32,4 4,7 1,2 

2 15,1 46,8 32,4 4,5 1,2 

3 12,8 48,0 35,5 2,5 1,2 

4 16,0 48,1 29,4 5,2 1,3 

5 15,4 49,9 29,7 4,1 0,9 

6 13,3 56,4 27,4 2,2 0,6 

1 2 3 4 5 6 

Objecten 



Totale opbrengst 

Klasse I

% geoogst 

100 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

19/03/2010 

26/03/2010 

2/04/2010 


9/04/2010 

16/04/2010 

23/04/2010 

30/04/2010 


7/05/2010 

Data 

Figuur 5: Plukverloop 

Er hebben zich gedurende het proefverloop geen ernstige problemen voorgedaan die de resultaten 

of de betrouwbaarheid van de bekomen gegevens konden in het gedrang brengen. 


2.3.3.1 Opbrengst en sortering (Tabel 10, 11 en 12, Figuur 4) 

Tussen objecten 1, 2 en 3 (de objecten met een plantdichtheid van 12,36 planten/m²) werd geen 

verschil in opbrengst vastgesteld. Ook naar aandeel vruchten behorend tot de kwaliteitsklasse I 

was geen verschil merkbaar. 

Bij de objecten 4 en 5 (plantdichtheid 10,82 planten/m²) valt op te merken dat de totale opbrengst 

per plant hoger was dan bij de plantdichtheid van 12,36 planten/m². De opbrengst/m² was iets 

hoger hoewel er geen significant verschil was. Het aandeel vruchten behorend tot de 

kwaliteitsklasse I was eveneens iets hoger bij de plantdichtheid van 10,82 planten/m². 

De planting van begin januari met trayplanten gaf een significant lagere opbrengst maar had een 

kleiner aandeel vruchten behorend tot de kwaliteitsklasse I. Significant hoger percentage vruchten 

behorend tot de kwaliteitskalsse I. 

De verschillende voedingsschema’s en de bladbemestingen hadden in deze proef geen invloed op 

de productie, noch op de sortering. 

2.3.3.2 Vroegheid (Figuur 5) 

De middenoogst van het object met de trayplanten viel een week vroeger dan bij de objecten met 

een plantdichtheid van 10,82 planten/m² (objecten 4 en 5). 

De oogst van de doorteelt liep tot 24 juni terwijl de oogst van de trayplanten, geplant op 8 januari, 

eindigde half mei. 

14/05/2010 

21/05/2010 

28/05/2010 

4/06/2010 

11/06/2010 

18/06/2010 

object 1 

object 2 

object 3 

object 4 

object 5 

object 6

2.4 Besluit 

Onder de gegeven omstandigheden werden de beste resultaten bekomen bij de objecten met 

standdichtheid van 10,8 planten/m². Hier werden iets hogere opbrengsten bekomen en een betere 

sortering en dit met een lager aantal planten/m². 

De planting begin januari met trayplanten viel tegen naar opbrengst maar had een hoger 

percentage grote vruchten. 

Wanneer de opbrengst na de eerste week van mei in rekening wordt gebracht, dan is er weinig 

verschil tussen de trayplanten en de doorteelt. Bij de doorteelt diende dan nog ongeveer 30 % 

geoogst te worden. 

3 KOUDEBEHOEFTE CLERY BIJ DOORTEELT 


Van Clery is bekend dat het een vroeg ras is. De middenoogst valt een week tot 10 dagen voor 

deze van Elsanta. 

Bij een doorteelt zou Clery ook een lagere koudebehoefte hebben dan Elsanta. Bij Elsanta is dit 

tussen 80 en 100 KE. 

In deze proef wordt nagegaan wat het effect is van veel of weinig koude op opbrengst en sortering 

bij een doorteelt van Clery. 







Plantdatum: 20/08/2008 

Planttype : A+ planten 

Plantdichtheid : 12,36 planten/m² 


Object Aantal koude eenheden 

(KE)* 

1 0 

2 77 

3 

177 

KE*: 1 KE = 1 etmaalgraad onder 8 °C. 

3.2.2 Methode 



Proefplaats: 



Ieperseweg 87 

8800 Rumbeke 









De serre is voorzien van belichting en een CO- 2 doseerinstallatie 





Bladknippen: 6 januari 2009 







Naam 

Dosis 





















0 KE 551 6,81 119 

77 KE 516 6,38 112 

177 KE 320 3,96 69 

Gemiddeld 462 5,71 100% 



(= 3A + 2A + A) 

kg/m² 

KLASSE II 

(= B +C) 

Uitval 



% kg/m² % kg/m² % 

0 KE 4,22 62 2,17 32 0,42 6 

77 KE 4,46 70 1,53 24 0,39 6 

177 KE 2,45 62 1,26 32 0,25 6 

Gemiddeld 3,71 1,65 0,35 




0 KE 13 49 32 5 1 

77 KE 18 52 24 5 1 

177 KE 13 49 32 5 1 




7 

6 

5 

4 

3 

2 

1 

0 

4,5 

4 

3,5 

3 

2,5 

2 

1,5 

1 

0,5 

0 

0 KE 77 KE 177 KE 

Objecten 


0 KE 77 KE 

Objecten 

177 KE 

Figuur 7: Relatie koude – opbrengst klasse I 


180 

160 

140 

120 

100 

80 

60 

40 

20 

0 

Aantal koude eenheden 

Opbrengst totaal 

Klasse I 

Opbrengst klasse I 

Aantal KE

% geoogst 

100 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 











Data 





3.3.3.1 Opbrengst en sortering (Tabel 15, 16 en 17, Figuur 6 en 7) 

De totale opbrengst was het hoogst bij de planten die geen koude kregen (6,81 kg/m²) en het 

laagst bij de planten die het meest koude kregen (3,96 kg/m²). 

Het grootste aandeel vruchten behorend tot de kwaliteitsklasse I werd bekomen bij het object met 

77 KE. De opbrengst bedroeg 4,46 kg/m². Bij dit object was het percentage grote vruchten 8 % 

hoger dan bij de andere objecten. 


De middenoogst van het object met 177 KE viel twee weken vroeger dan bij de objecten die geen 

koude of 77 KE kregen. 

De strekking was duidelijk minder goed bij het object waar geen koude werd gegeven. 

Bij de objecten met “0” KE en 77 KE was er slechts 55 % geoogst tegen eind april. Dit is namelijk 

de periode dat de oogst van Elsanta volop begint. De vruchten die vanaf begin mei nog geoogst 

moeten worden krijgen, naar prijsvorming, veel concurrentie van Elsanta die op dat ogenblik meer 

gegeerd is door de handel. 







77 KE 

0 KE 

177 KE

3.4 Besluit 

Onder de gegeven omstandigheden werden de beste resultaten bekomen bij de planten die 77 KE 

kregen. Geen koude geven gaf weliswaar de hoogste totale opbrengst, maar dan werd er 

ingeleverd op sortering en de strekking was minder goed. Een grote hoeveelheid koude eenheden 

resulteerde in een middenoogst die twee weken vroeger viel, maar de opbrengst daalde dan ook 

met 40 %. 

Een doorteelt met Clery geeft onder normale omstandigheden een goede opbrengst, maar de 

kleine helft van de totale productie dient geoogst te worden wanneer Elsanta reeds op de markt 

komt. Dit komt de prijsvorming van Clery meestal niet ten goede. 

4 TIJDSTIP BLADKNIPPEN CLERY BIJ DOORTEELT 


Van Clery is bekend dat het een vroeg ras is met een middenoogst die een week tot 10 dagen voor 

deze van Elsanta valt, terwijl een doorteelt met Clery ook een lagere koudebehoefte zou hebben 

dan Elsanta. 

In deze proef wordt nagegaan in hoeverre het tijdstip van bladknippen een invloed heeft op 

opbrengst en sortering bij een doorteelt van Clery. 








Planttype : A+ planten 

Plantdichtheid : 12,36 planten/m² 

Aantal KE : 77 (1 KE = 1 etmaalgraad onder 8 °C) 


Object Datum bladknippen Aantal dagen na einde Aantal KE op ogenblik 

oogst 

van bladknippen 

1 24/11/2008 25 dagen 5,8 

2 

4.2.2 Methode 

6/01/2009 68 dagen 39,1 



Proefplaats: 



Ieperseweg 87 

8800 Rumbeke 









De serre is voorzien van belichting en een CO 2-doseerinstallatie 











Naam 

Dosis 





















Bladknippen 24/11 266 3,29 68 

Bladknippen 7/01 516 6,38 132 

Gemiddeld 391 4,83 100% 



(= 3A + 2A + A) 

kg/m² 

KLASSE II 

(= B +C) 

Uitval 



% kg/m² % kg/m² % 

Bladknippen 24/11 2,23 68 0,95 29 0,11 3 

Bladknippen 7/01 4,46 70 1,53 24 0,39 6 

Gemiddeld 3,34 1,24 0,25 




Bladknippen 24/11 22 46 29 2 1 

Bladknippen 7/01 18 52 24 5 1 



7 

6 

5 

4 

3 

2 

1 

0 

Bladknippen 24/11 Bladknippen 7/01 

Tabel 23: Overzicht plantuitval na bladknippen 

Object Uitval in % 

Bladknippen 24/11 21,8 

Bladknippen 7/01 0 

Objecten 




Klasse I

% geoogst 

100 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 










Data 












4.3.3.1 Opbrengst en sortering (Tabel 20, 21 en 22, Figuur 9) 

De totale opbrengst was bijna dubbel zo hoog bij de planten waarvan het blad pas begin januari 

werd weggehaald (6,38 kg/m²) t.o.v. de planten waarvan het blad vroeg werd weggenomen (3,29 

kg/m²). 

Het grootste aandeel vruchten behorend tot de kwaliteitsklasse I was precies dubbel zo hoog bij de 

planten waarvan het blad laat werd weggenomen. De opbrengst aan grote vruchten bedroeg hier 

4,46 kg/m². 

4.3.3.2 Plantuitval (Tabel 23) 

Bij het object waar het blad vroeg werd weggehaald, was er veel plantuitval vanaf enkele weken na 

het wegnemen. De plantuitval liep uiteindelijk op tot 20,8 %. 

Wanneer het blad pas werd weggenomen begin januari werd geen plantuitval vastgesteld. 

Bladknippen vroeg 

Bladknippen laat


De middenoogst van het object waarvan het blad vroeg werd weggenomen viel twee weken 

vroeger dan wanneer het blad laat werd weggenomen. 

Bij het object waarvan het blad laat werd weggenomen was er slechts 55 % geoogst tegen eind 

april. Wanneer het blad vroeg werd weggehaald was er eind april 75 % geoogst. Dit is namelijk de 

periode dat de oogst van Elsanta volop begint en op dat ogenblik meer gegeerd is door de handel. 

4.4 Besluit 

Niettegenstaande Clery een vroeg ras is dat op meerdere manieren kan geforceerd worden, mag 

het blad voor de doorteelt pas weggenomen worden wanneer er een zekere afrijping 

(geelverkleuring) is gebeurd. Het blad wegnemen kort na de oogst, wanneer de planten nog in 

volle groei zijn veroorzaakte veel plantuitval en had bijgevolg negatieve gevolgen naar gewasgroei 

en opbrengst. 


5 INVLOED VAN STEKDATUM EN VOEDING TIJDENS OPKWEEK 

TRAYPLANTEN CLERY OP PRODUCTIE IN VOORJAARSTEELT 




smaak van deze aardbeien fris en sappig is. Anderzijds verdraagt deze aardbei vlot het transport. 


aanvulling kunnen betekenen op de huidige Elsanta markt. 


(Italië). De productie van Clery is ongeveer 10 dagen vroeger tov. Elsanta. Eerder onderzoek laat 

vermoeden dat Clery minder koude nodig heeft voor een goede strekking en gewasontwikkeling. 

Vooral door zijn vroegheid kan dit ras misschien een aanvulling vormen op Elsanta bij de vroege 

stookteelten. 

In deze proef wordt nagegaan wat de invloed is van de stekdatum en de voeding tijdens de 

opkweek van de trayplanten in het najaar op de productie en kwaliteit bij een voorjaarsteelt. 







Oppervlakte/veldje: 2,8 m x 1,15 m = 3,22 m² 

Rooidatum trayplanten: 17/11/08 en direct in frigo 


Plantdichtheid: 9,31 planten/m² (6 trayplanten/bak) 



Object 

Bedrijf Plaats 

opkweek 

tray 

Stekdata EN/ha 

toegediend 

tijdens 

opkweek 

trays 

Osmocote in 

stekgrond 

aanwezig 

1 1 West-Vl. 18 juli 99 3 kg/m³ 









10 4 Italië 15 juli * 3 kg/m³ 

(*) Van de herkomst Italië werden geen exacte gegevens doorgegeven 


Tabel 25: overzicht N-bemesting/week 

Datum Week Bedrijf 1 

West-Vl. 

Bedrijf 2 

West-Vl. 

Bedrijf 3 

West-Vl. 

11/8 – 17/8 33 5 5 5 

18/8 – 24/8 34 5 5 5 

25/8 – 31/8 35 5 5 5 

1/9 – 7/9 36 8 10 5 

8/9 – 14/9 37 8 10 20 

15/9 – 21/9 38 10 15 20 

22/9 – 28/9 39 10 15 20 

29/9 – 5/10 40 12 15 20 

6/10 – 12/10 41 12 15 20 

13/10 – 19/10 42 12 15 12 

20/10 – 26/10 43 12 

15 8 

Totaal 99 125 140 


Cumulatief aantal eenheden stikstof/ha 

150 

140 

130 

120 

110 

100 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

Bedrijf 4 

Italië 

(*) 

week 33 week 34 week 35 week 36 week 37 week 38 

Week 

week 39 week 40 week 41 week 42 week 43 

Figuur 11: schematische voorstelling voeding per bedrijf 

Week 33 = week van 11/08; week 43 = week van 20/10 


Bedrijf 1 

Bedrijf 2 

Bedrijf 3

5.2.2 Methode 



Proefplaats: 



Ieperseweg 87 

8800 Rumbeke 








De serre is voorzien van belichting en een CO 2 -doseerinstallatie 



Planten: 7 januari 2009 







Naam 

Dosis 












De oogst begon op 19 maart en eindigde op 5 mei 2009. Er waren in totaal 14 oogstbeurten. 




Tabel 27: Overzicht aanwezigheid winterbloemen 

Object 


opkweek 

tray 


toegediend 

tijdens 

opkweek 

trays 

% planten 

met min. 1 

winterbloem 

op 23/01/09 

1 1 West-Vl. 18 juli 99 1,1 

2 1 West-Vl. 25 juli 99 5,5 

3 1 West-Vl. 31 juli 99 16,6 

4 2 West-Vl. 18 juli 125 4,4 

5 2 West-Vl. 25 juli 125 7,7 

6 2 West-Vl. 31 juli 125 3,3 

7 3 West-Vl. 18 juli 140 8,8 

8 3 West-Vl. 25 juli 140 12,2 

9 3 West-Vl. 31 juli 140 8,8 

10 4 Italië 15 juli * 2,2 


Tabel 28: Overzicht winterbloem per bedrijf 

Bedrijf 

% winterbloemen 

Bedrijf 1: 99 EN/ha tijdens opkweek 7,7 



Bedrijf Italië 2,2 

Tabel 29: Overzicht winterbloem per stekdatum 

Stekdatum 

% winterbloemen 

18/07 4,76 

25/07 8,46 

31/07 9,56 



Tabel 30: Overzicht gewashoogte 

Object 


opkweek 

tray 


toegediend 

tijdens 

opkweek 

trays 

Gewashoogte in 

cm op 11/02/09 

Gewashoogte in 

cm op 23/02/09 

1 1 West-Vl. 18 juli 99 17,6 29,3 

2 1 West-Vl. 25 juli 99 17,0 28,0 

3 1 West-Vl. 31 juli 99 16,3 27,3 

4 2 West-Vl. 18 juli 125 21,6 33,6 

5 2 West-Vl. 25 juli 125 20,3 32,3 

6 2 West-Vl. 31 juli 125 19,6 30,0 

7 3 West-Vl. 18 juli 140 20,3 32,6 

8 3 West-Vl. 25 juli 140 19,6 31,6 

9 3 West-Vl. 31 juli 140 19,3 33,3 

10 4 Italië 15 juli * 18,0 29,6 


Tabel 31: Overzicht gewashoogte per bedrijf 

Bedrijf 

Gewashoogte in cm Gewashoogte in cm 

11/02/09 

23/02/09 

Bedrijf 1: 99 EN/ha tijdens opkweek 16,9 28,2 



Bedrijf Italië 18,0 29,6 

Tabel 32: Overzicht gewashoogte per stekdatum 

Stekdatum 

Gewashoogte in cm Gewashoogte in cm 

11/02/09 

23/02/09 

18/07 19,8 31,8 

25/07 18,9 30,6 

31/07 18,4 30,2 



Tabel 33: Overzicht aantal bloemtrossen 

Object 


opkweek 

tray 


toegediend 

tijdens 

opkweek 

trays 

Aantal 

bloemtrossen per 

plant op 

23/02/09 

Aantal 

bloemtrossen per 

plant op 4/03/09 

1 1 West-Vl. 18 juli 99 2,85 3,06 

2 1 West-Vl. 25 juli 99 2,57 3,13 

3 1 West-Vl. 31 juli 99 2,71 3,36 

4 2 West-Vl. 18 juli 125 3,00 3,13 

5 2 West-Vl. 25 juli 125 3,28 2,93 

6 2 West-Vl. 31 juli 125 2,52 2,86 

7 3 West-Vl. 18 juli 140 2,85 3,60 

8 3 West-Vl. 25 juli 140 3,38 3,86 

9 3 West-Vl. 31 juli 140 3,57 3,96 

10 4 Italië 15 juli * 3,42 3,76 


Tabel 34: Overzicht bloemtrossen per bedrijf 

Bedrijf 

Bloemtrossen/plant Bloemtrossen/plant 

Op 23/02/09 

Op 4/03/09 





Tabel 35: Overzicht bloemtrossen per stekdatum 

Stekdatum 

Bloemtrossen/plant Bloemtrossen/plant 

Op 23/02/09 

4/03/09 

18/07 2,90 3,26 

25/07 3,07 3,30 

31/07 2,93 3,39 



Totale bemesting in EN/ha 

160 

140 

120 

100 

80 

60 

40 

20 

0 

Bedrijf 1 Bedrijf 2 Bedrijf 3 

Bedrijven 

Figuur 12: Overzicht aantal bloemtakken op 23/02 in relatie tot voeding tijdens opkweek 

Tabel 36: Overzicht aantal planten met open bloem op 11/02/09 

Object 


opkweek 

tray 


toegediend 

tijdens 

opkweek 

trays 

Planten met open 

bloem in % op 

11/02 

1 1 West-Vl. 18 juli 99 91,1 

2 1 West-Vl. 25 juli 99 90,0 

3 1 West-Vl. 31 juli 99 84,4 

4 2 West-Vl. 18 juli 125 90,0 

5 2 West-Vl. 25 juli 125 84,4 

6 2 West-Vl. 31 juli 125 58,8 

7 3 West-Vl. 18 juli 140 75,5 

8 3 West-Vl. 25 juli 140 64,4 

9 3 West-Vl. 31 juli 140 32,2 

10 4 Italië 15 juli * 74,4 



3,5 

3 

2,5 

2 

1,5 

1 

0,5 

0 

Gemiddeld aantal bloemtrossen/plant 

N totaal 

bloemtrossen

Tabel 37: Overzicht aantal planten met open bloem per bedrijf 

Bedrijf 


bloem in % op 11/02 





Tabel 38: Overzicht aantal planten met open bloem per stekdatum 

Stekdatum 


bloem in % op 11/02 

18/07 85,5 

25/07 79,6 

31/07 58,4 


Tabel 39: Opbrengst: De oogst begon op 19 maart (71 dagen na planten) en eindigde op 5 mei 

2009. Er waren in totaal 14 oogstbeurten 



1 388 3,61 a 103 

2 360 3,35 bc 95 

3 347 3,23 cd 92 

4 385 3,58 ab 102 

5 358 3,33 bc 95 

6 325 3,03 d 86 

7 405 3,77 a 107 

8 404 3,76 a 107 

9 412 3,84 a 109 

10 406 3,78 a 107 

Gemiddeld 379 3,52 100% 

KWV 5 % 0,24 

KWV 1 % 0,33 

VC in % 3,99 





(= 3A + 2A + A) 

kg/m² 

KLASSE II 

(= B +C) 

Uitval 



% kg/m² % kg/m² % 

1 2,72 abc 75,4 0,69 19,3 0,20 5,3 

2 2,49 cd 74,4 0,66 19,8 0,20 5,8 

3 2,36 d 73,3 0,68 21,2 0,19 5,5 

4 2,67 abc 74,6 0,74 20,8 0,17 4,6 

5 2,45 cd 73,8 0,70 21,1 0,18 5,1 

6 2,36 d 78,1 0,54 18,1 0,13 3,8 

7 2,91 a 77,3 0,69 18,4 0,17 4,3 

8 2,76 ab 73,5 0,84 22,6 0,16 3,9 

9 2,80 ab 73,1 0,93 24,3 0,11 2,6 

10 2,50 bcd 67,2 1,10 29,2 0,18 3,6 

gemiddeld 2,60 74,0 0,75 21,4 0,16 4,6 

KWV 5 % 0,24 

KWV 1 % 0,34 

VC in % 5,55 





1 21,3 54,1 19,3 5,0 0,2 

2 22,2 52,2 19,8 5,6 0,2 

3 20,6 52,7 21,2 5,0 0,5 

4 19,2 55,4 20,8 4,6 0 

5 17,3 56,5 21,1 5,2 0 

6 18,2 59,9 18,1 3,4 0,3 

7 20,8 56,5 18,4 4,3 0 

8 17,2 56,3 22,6 3,9 0 

9 14,0 59,1 24,3 2,4 0,3 

10 11,7 55,5 29,2 3,6 0 


% geoogst 

100 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

19/03/09 

22/03/09 

25/03/09 

28/03/09 

31/03/09 

3/04/09 

6/04/09 

9/04/09 


12/04/09 


Data 

15/04/09 





5.3.3.1 Winterbloemen (Tabel 27, 28 en 29) 

Er kon geen duidelijk verband worden gelegd tussen de diverse stekdata en het aantal 

winterbloemen. Ook de bemesting had in deze proef geen invloed op de hoeveelheid 

winterbloemen. 

5.3.3.2 Gewasgroei (Tabel 30, 31 en 32) 

Vroeger stekken resulteerde in een snellere gewasgroei. De planten gestekt op 18 juli hadden een 

langere bladsteel dan de planten gestekt op 25 juli, terwijl deze op hun beurt weer een langere 

bladsteel hadden dan de planten gestekt op 31 juli. 

Ook het toedienen van meer stikstof gedurende de planten opkweek deed het gewas in het 

voorjaar sterker groeien. 

5.3.3.3 Bloemtrossen (Tabel 33, 34 en 35; Figuur 12) 

Tot op een gegeven ogenblik resulteerde een hogere stikstofgift in een hoger aantal bloemtrossen 

(fig. 2). Dit was zo bij de meting van 23 februari. De bloemtrossen die op dat ogenblik zichtbaar 

waren konden nog vruchten produceren voor half mei, het ogenblik dat Clery in de handel 

verdrongen wordt door Elsanta. Daar Clery deels remonterend is, kwamen na 23 februari nog hier 

en daar bloemtrossen bij, maar deze komen eigenlijk te laat. 

18/04/09 

21/04/09 

24/04/09 

27/04/09 

30/04/09 

3/05/09 

Object 1 

Object 2 

Object 3 

Object 4 

Object 5 

Object 6 

Object 7 

Object 8 

Object 9 

Object 10


Tussen de Belgische herkomsten kon geen duidelijke lijn getrokken worden in vroegheid noch naar 

stekdatum, noch naar voeding tijdens de opkweek van de trayplanten. 

De trayplanten welke in Italië werden opgekweekt, kenden de minst vroege middenoogst. In een 

proef in het Proefcentrum Hoogstraten (PCH) waar eveneens trayplanten uit Italië en België waren 

geplant, werd precies hetzelfde vastgesteld. 

5.3.3.5 Opbrengst en sortering (Tabel 39, 40 en 41) 

De hoogste opbrengst werd bekomen bij de trayplanten waaraan tijdens de opkweek het meest 

stikstof werd toegediend. De opbrengst varieerde hier tussen 3,75 kg/m² en 3,85 kg/m². Het 

tijdstip van stekken had op dit bedrijf geen invloed op de opbrengst. Dit komt waarschijnlijk door 

het feit dat de voeding op dit bedrijf voldoende hoog was. 

Op de andere bedrijven waar de totale stikstof tijdens de opkweek van de planten lager was, bleek 

de stekdatum wel een invloed te hebben op de opbrengst. De opbrengst daalde hier naarmate later 

werd gestekt. 

De opbrengst aan klasse I vruchten daalde ook naarmate er later werd gestekt. 

De planten opgekweekt in Italië gaven een goede opbrengst, maar een vrij laag percentage grote 

vruchten. 

Van deze planten zijn evenwel geen gegevens beschikbaar over stekdatum en voeding tijdens de 

opkweek. 

5.4 Besluit 

De gewasgroei werd gunstig beïnvloed door een hogere dosis stikstof tijdens de planten opkweek 

en een vroegere stekdatum. 

De stekdatum, alsook de voeding tijdens de opkweek van de planten had uiteindelijk geen invloed 

op het percentage winterbloemen als op het aantal bloemtrossen. 

Later stekken gaf aanleiding tot een lagere productie en een kleinere vruchtsortering. De 

stekdatum was het meest van belang bij de objecten waarbij tijdens het najaar niet voldoende 

stikstof werd gegeven. 


6 TEELTTECHNIEK CLERY BIJ NAJAARSTEELT 




smaak van deze aardbeien behoorlijk is. Anderzijds verdraagt deze aardbei vlot het transport. 


aanvulling kunnen betekenen op de huidige Elsanta markt. Zo is het nu met Elsanta perfect 

mogelijk om van begin april tot begin januari aardbeien te telen maar vanaf half januari tot eind 

maart is er geen of een gering aanbod van inlandse aardbeien. Om deze en nog veel andere 

redenen (bv. smaak, vruchtkwaliteit, …) kunnen nieuwe rassen een aanvulling of vervanging van 

het huidig sortiment zijn. Daarbij, een ruimer rassensortiment verhoogt de teeltveiligheid. 


(Italië). De productie van Clery is ongeveer 10 dagen vroeger tov. Elsanta. Vooral door zijn 

vroegheid kan dit ras misschien een aanvulling vormen op Elsanta bij de vroege stookteelten. 

In deze proef wordt nagegaan wat de mogelijkheden zijn van Clery in een najaarsteelt, gevolgd 

door een doorteelt. Zowel naar plantdichtheid als naar planttype wordt getracht om te komen tot 

optimalisatie. 

Bedoeling is om na deze najaarsteelt de planten door te telen in het voorjaar van 2010. 







Oppervlakte/veldje: 4,5 m x 1,15 m = 5,17 m² 

Plantdatum: 20/08 (A+ planten) en 24/08/2009 (FWB) 



Object Planten/bak Plantdichtheid/m² Planttype 

(*) 

1 7 10,82 A+ 

2 8 12,36 A+ 

3 6 9,27 FWB 

4 7 10,82 FWB 

(*) Planttypes: A+: rhizoomdiameter > 16 mm (A: rhizoomdiameter 14 - 16 mm, B: rhizoomdiameter 10 - 14 

mm) 

Voor voldoende opbrengst in een najaarsteelt is een A+ planttype minimaal vereist. 

6.2.2 Methode 



Proefplaats: 



Ieperseweg 87 

8800 Rumbeke 









De serre is voorzien van belichting en een CO 2 -doseerinstallatie 



Planten: 20 en 24 augustus 2009 

Plaatsen bijenkorf: 7 september 2009 






Naam 

Dosis 

31/08/09 koprot thiram Hermosan 20 

WG 

25 g/10 l 



15/09/09 luis thiacloprid Calypso 2,5 ml/10 l 




1/10/09 spint bifenazaat Floramite 4 ml/10 l 




De oogst begon op 29 september en eindigde op 24 november 2009. Er waren in totaal 14 

oogstbeurten. 




Tabel 44: Opbrengst: De oogst begon op 29 september (40 dagen na planten) en eindigde op 24 

november 2009. Er waren in totaal 14 oogstbeurten 




1 182 1,96 c 81 

2 175 2,15 b 89 

3 294 2,73 a 113 

4 262 2,83 a 117 

Gemiddeld 228 2,41 100% 

KWV 5 % 0,17 

KWV 1 % 0,26 

VC in % 3,6 

Waarden gevolgd door eenzelfde letter zijn niet significant verschillend. (Duncan P = 0,05) 



(= 3A + 2A + A) 

kg/m² 

KLASSE II 

(= B +C) 

Uitval 



% kg/m² % kg/m² % 

1 0,69 35,1 c 1,17 59,7 0,10 5,2 

2 0,79 36,7 bc 1,23 57,2 0,13 6,1 

3 1,02 37,7 a 1,49 54,6 0,22 7,7 

4 0,87 30,7 ab 1,75 61,8 0,21 7,5 

gemiddeld 0,84 35,0 1,41 58,3 0,16 6,6 

KWV 5 % 0,16 

KWV 1 % 0,24 

VC in % 9,69 

Waarden gevolgd door eenzelfde letter zijn niet significant verschillend. (Duncan P = 0,05) 




1 1,4 33,7 59,7 5,0 0,2 

2 0,7 36,0 57,2 6,0 0,2 

3 1,1 36,6 54,6 7,0 0,8 

4 1,1 29,6 61,8 7,2 0,4 



Opbrengst in gram/plant 

3 

2,5 

2 

1,5 

1 

0,5 

0 

350 

300 

250 

200 

150 

100 

50 

0 

A+ 7 pl/MB A+ 8 pl/MB FWB 6 pl/MB FWB 7 pl/MB 

Objecten 


A+ 7 pl/MB A+ 8 pl/MB FWB 6 pl/MB FWB 7 pl/MB 

Objecten 

Totale opbrengst 

Klasse I 


14 

12 

10 

8 

6 

4 

2 

0 

Aantal planten/m² 

Opbrengst/plant 

Planten/m²

% geoogst 

Oogst in kg/m²/week 

0,8 

0,7 

0,6 

0,5 

0,4 

0,3 

0,2 

0,1 

100 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

29/09/09 

0 

3/10/09 

28/9 - 

4/10 

7/10/09 

Figuur 15: Invloed plantdichtheid op opbrengst/plant 

5/10 - 

11/10 

11/10/09 

15/10/09 

12/10 - 

18/10 

19/10/09 

23/10/09 

27/10/09 

Data 


31/10/09 

4/11/09 


19/10 - 

25/10 

26/10 - 

1/11 

Data 

2/11 - 

8/11 

Figuur 17: productieverloop 

8/11/09 

12/11/09 

9/11 - 

15/11 

16/11/09 

16/11 - 

22/11 

20/11/09 

24/11/09 

23/11 - 

29/11 

A+ 7 pl/MB 

A+ 8 pl/MB 

FWB 6 pl/MB 

FWB 7 pl/MB 

A+ 7 pl/MB 

A+ 8 pl/MB 

FWB 6 pl/MB 

FWB 7 pl/MB





6.3.3.1 Opbrengst en sortering (Tabel 44, 45 en 46, Figuur 14 en 15) 

Een hogere standdichtheid gaf zowel bij de A+ planten als bij de frigo wachtbed planten een 

hogere productie/m² maar een lagere productie per plant. 

De hoogste totale opbrengst (2,83 kg/m²) werd gemeten bij het object met frigo wachtbed planten 

aan 10,82 planten/m², gevolgd door de frigo wachtbed planten aan 9,27 planten/m². 

De laagste totale opbrengst (1,96 kg/m²) werd bekomen bij de A+ planten aan 10,82 planten/m². 

De opbrengst lag hier 36 % lager dan bij de frigo wachtbed planten aan eenzelfde plantdichtheid. 

Het grootste aandeel vruchten behorend tot de kwaliteitsklasse I werd bekomen bij het object met 

frigo wachtbed planten met plantdichtheid van 9,27 planten/m². Bij dit object was het aandeel 

grote vruchten 17 % hoger dan bij het andere object met frigo wachtbed planten met hogere 

standdichtheid, terwijl de totale opbrengst slechts 4 % lager was bij de laagste plantdichtheid. 

6.3.3.2 Vroegheid (Figuur 16 en 17) 

De objecten met A+ planten hadden een middenoogst die ongeveer 5 dagen vroeger was dan bij 

de frigo wachtbed planten. De frigo wachtbed planten werden echter wel 4 dagen later geplant dan 

de A+ planten. 

Het verschil in vroegheid is eveneens te zien in de grafiek met het productieverloop waar de 

oogstpiek voor de A+ planten in de 3 de oogstweek valt, terwijl de oogstpiek voor de frigo wachtbed 

planten een week later valt. 

6.4 Besluit 

Onder de gegeven omstandigheden werd er bij deze najaarsteelt met Clery een hogere opbrengst 

bekomen bij de frigo wachtbed planten. 


hogere productie/m². 

De hogere productie bij een hogere standdichtheid bij de frigo wachtbed planten weegt echter niet 

op tegen het duidelijk hoger aandeel grote vruchten bij een lagere plantdichtheid van de frigo 

wachtbed planten. 

Het beste financieel rendement zal in deze proef bekomen worden bij een plantdichtheid van 9,27 

frigo wachtbed planten/m². 

De middenoogst van de frigo wachtbed planten viel, onder de gegeven omstandigheden, ongeveer 

5 dagen later dan bij de frigoplanten. 

Om een volledige conclusie te kunnen maken dienen eerst de resultaten van de doorteelt 

afgewacht te worden. 


7 DOORDRAGENDE AARDBEIRASSEN - RASSENONDERZOEK 


In volgende proef werden een aantal rassen gescreend naar opbrengst, vruchtkwaliteit en 

vroegheid. 

Volgende rassen werden in de proef opgenomen: Charlotte, Florin, Malling Pearl en San Andreas. 



Proefplaats: Proeftuin Beitem – koud glas (kleine serre) 


Substraattype: Meerleteeltbak wit; 0,5 m x 23 cm x 9 cm; 10 l inhoud 

Planttype: A+ planten 


Object 

Rassen Plantdata Herkomst Planten/bak Planten/m Pl./m² 

1 Charlotte 20/3/09 Frankrijk 3 6 5,21 

2 Florin 12/3/09 Nederland 3 6 5,21 

3 Malling Pearl 16/3/09 Verenigd 

Koninkrijk 

3 6 5,21 

4 San Andreas 16/3/09 Californië 3 6 5,21 

7.2.2 Methode 



Proefplaats: 


Kleine serre – koud glas 

Ieperseweg 87 

8800 Rumbeke 




perliet en meststoffen en bevat 20 % droge stof en 15 % organische stof en bezit een pH (water)zone 

tussen 5 en 6,5. 

Kasconstructie: glasserre met kappen 3,4 m breed en 3,2 m zijhoogte, met automatische 

raaminstelling en verwarming. 

De serre is voorzien van belichting, maar er is geen CO 2 - doseerinstallatie aanwezig. 

Voedingswijze: A- en B- bak; 2 druppelaars/bak 



Planten: 12/03, 16/03 en 20/03/2009 (zie hierboven) 

Plaatsen bijenkorf: 18 april 2009 






Naam 

Dosis/are 

8/05/09 spint tebufenpyrad Masaï 20 WP 5 g 

8/05/09 bladluis thiacloprid Calypso 2,5 ml 

8/05/09 witziekte/botrytis Boscalid + 


Signum 18 g 

29/05/09 spint bifenazaat Floramite 4 ml 

29/05/09 witziekte myclobutanil Systhane 2,5 ml 




Signum 18 g 


31/07/09 spint clofentezin Apollo 4 ml 

31/07/09 witziekte 

myclobutanil Systhane 2,5 ml 

De oogst begon op 7 mei en eindigde op 1 oktober 2010. Er waren in totaal 43 oogstbeurten. 



Tabel 49: Opbrengst: De oogst begon op 7 mei en eindigde op 1 oktober 2009. Er waren in totaal 


Ras Opbrengst 

g/plant Kg/m² % relatief 

t.o.v. 

gemiddelde 

Charlotte 1153 5,99 87 

Florin 1419 7,37 107 

Malling Pearl 1491 7,75 112 

San Andreas 1269 6,60 95 

Gemiddeld 1333 

6,92 100% 


Tabel 50: Sortering per m² per gewichtsaandeel 

Ras KLASSE I 

(= 3A + 2A + A) 

% 

KLASSE II 

(= B +C) 

Uitval 



Kg/m² % Kg/m² % Kg/m² 

Charlotte 64 3,83 28 1,67 8 0,49 

Florin 58 4,27 35 2,57 7 0,53 

Malling Pearl 77 5,96 19 1,47 4 0,32 

San Andreas 74 4,88 19 1,25 7 0,47 

gemiddeld 68 4,73 25 1,74 7 0,45 


8 

7 

6 

5 

4 

3 

2 

1 

0 

Charlotte Florin Malling Pearl San Andreas 

Rassen 

Figuur 18: opbrengst en sortering 



Klasse I


Rassen Procentuele verdeling per klasse 


Charlotte 11 53 28 4 4 

Florin 12 46 35 4 3 

Malling Pearl 22 55 19 2 2 

San Andreas 24 50 

% geoogst 

100 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

7/05/10 

15/05/10 

23/05/10 

31/05/10 

8/06/10 

16/06/10 

24/06/10 

2/07/10 

Tabel 52: Vroegheid (op basis van figuur 19) 

Ras Tijdstip 50 % pluk 

(= middenpluk) 

10/07/10 

18/07/10 

19 3 4 


Data 

26/07/10 

3/08/10 

Figuur 19: plukverloop 

11/08/10 

19/08/10 

27/08/10 

Aantal dagen + of – tov. 

Charlotte 

Charlotte 22/07 0 

Florin 26/07 + 4 

Malling Pearl 18/07 - 4 

San Andreas 23/07 + 1 

4/09/10 

12/09/10 

20/09/10 

Charlotte 

Florin 

Malling Pearl 

San Andreas


Bij Charlotte werd er wat plantuitval vastgesteld. 

Naar het einde van de teelt was er veel spint aanwezig op het gewas. 

Er hebben zich verder geen noemenswaardige problemen voorgedaan die de proefgegevens in het 

gedrang konden brengen. 


7.3.3.1 Opbrengst en sortering (Tabellen 49, 50 en 51; Figuur 18) 

Algemeen werd de hoogste opbrengst bekomen bij Malling Pearl, gevolgd door Florin en San 

Andreas. Charlotte had de laagste opbrengst. 

Het hoogste aandeel vruchten behorend tot de kwaliteitsklasse I werd bekomen bij Malling Pearl, 

gevolgd door San Andreas. 

Florin gaf het grootste aandeel kleine vruchten. 

7.3.3.2 Vroegheid (Tabel 52; Figuur 19) 

Malling Pearl was het vroegste ras. De middenoogst viel op 18 juli. 

De oogst van Florin kwam aanvankelijk vlugger op gang dan bij Charlotte, Malling Pearl en San 

Andreas maar daar waar de oogstcurve geleidelijk verder steeg bij Charlotte en Malling Pearl, was 

er bij Florin na ongeveer 1/5 van de oogst (begin juni) een tijdelijke stagnatie die toch bijna 1 

maand duurde. Daarna kende het oogstverloop een vergelijkbare curve als bij Charlotte en Malling 

Pearl. 

Ook San Andreas kende deze oogst stagnatie na ongeveer 10 % van de totale oogst. Deze 

stagnatie duurde ongeveer 3 weken, waarna de oogstcurve ongeveer dezelfde lijn volgde als bij de 

andere rassen 

7.3.3.3 Beknopte bespreking rassen 

Charlotte 

Is een Frans ras van Marionnet. 

Charlotte heeft een uitgesproken geur en aroma. 

Het ras bleek in deze proef gevoelig voor plantuitval. 

De productie en sortering waren middelmatig. Er werden ongeveer 65 % grote vruchten geoogst. 

De vruchten kleurden snel door naar donkerrood. 

Het ras leek minder gevoelig voor aantasting door spint en witziekte. 

Florin 

Nederlands ras. 

Gaf een hogere opbrengst dan Charlotte. De sortering viel, met bijna 60 % grote vruchten, tegen. 

Het ras is vrij vegetatief en bloeit lang door, maar kende een vrij lange productie stagnatie na 

ongeveer 1/5 van de totale oogst. Daardoor was de middenpluk ongeveer 4 dagen later dan bij 

Charlotte. 

Florin bleek gevoelig voor aantasting door spint en witziekte. 

Malling Pearl 

Naar productie was dit het beste ras. De opbrengst/m² bedroeg bijna 8 kg. Het percentage grote 

vruchten bedroeg meer dan 75 %. 

Het ras heeft een zeer overzichtelijke gewasstand, in tegenstelling tot vb. Florin dat zeer vegetatief 

is. 

Malling Pearl bleek iets gevoeliger te zijn voor spintaantasting. 

Hoewel het ras bekend staat om uitval door Phytophthora, werd in deze proef geen uitval 

waargenomen. 


San Andreas 

San Andreas is een Californisch ras (kruising met Albion). 

Naar productie scoorde dit ras met 6,6 kg/m² middelmatig, maar het percentage grote vruchten 

lag in de buurt van het percentage grote vruchten gemeten bij Malling Pearl. 

De vruchten zijn vrij hard. 

San Andreas kende eveneens een productie stagnatie na ongeveer 10 % van de totale oogst. 

Het ras heeft een vrij overzichtelijke gewasstand, vergelijkbaar met Malling Pearl. 

7.4 Besluit 

In de gegeven omstandigheden was Malling Pearl het beste ras met een goede opbrengst en het 

grootste aandeel vruchten behorende tot de kwaliteitsklasse I. 

Ook San Andreas produceerde grote, stevige vruchten, maar de opbrengst lag bijna 20 % lager 

dan bij Malling Pearl. 

Bij Charlotte werd plantuitval vastgesteld. De smaak werd niet altijd als goed ervaren omwille van 

het uitgesproken aroma. 

Florin gaf een zeer weelderig gewas, terwijl de sortering tegenviel. Het ras bleek ook gevoelig voor 

spint en witziekte. 


8 TEELTTECHNIEK – DOORDRAGENDE AARDBEIRASSEN 


Uit onderzoek naar de teelt van doordragers onder glas is gebleken dat deze teelt in potentie een 

hogere productie per plant kan realiseren in vergelijking met een traditionele doorteelt van 

junidragers. Gebleken is dat met sommige rassen een productie tot 2,5 kg per plant realiseerbaar 

is. 

Echter, een hogere productie per plant is noodzakelijk om voldoende productie/m² te kunnen 

realiseren aangezien de doordragerteelt een lagere plantdichtheid heeft. Deze lagere plantdichtheid 

is nodig omdat een doordragerteelt meestal een veel zwaarder gewas vormt in vergelijking met 

een klassieke teelt met junidragers. 

In volgende proef werden een aantal rassen gescreend naar opbrengst en vruchtkwaliteit. Het 

effect op de productie van de plantdichtheid en het al of niet weg nemen van winterbloemen werd 

eveneens opgevolgd. 

Volgende rassen werden in de proef opgenomen: Charlotte, Florin en Malling Pearl. 



Proefplaats: Proeftuin Beitem – koud glas (kleine serre) 



Planttype: A+ planten 



Object 

Rassen Plantdata Herkomst Planten/bak Planten/m Pl./m² Eerste 

winterbloemen 

wegnemen 

1 Charlotte 20/3/09 Frankrijk 3 6 5,21 Nee 

2 Charlotte 20/3/09 Frankrijk 4 8 6,95 Nee 

3 Charlotte 20/3/09 Frankrijk 3 6 5,21 Ja 

4 Florin 12/3/09 Nederland 3 6 5,21 Nee 

5 Florin 12/3/09 Nederland 4 8 6,95 Nee 

6 Florin 12/3/09 Nederland 3 6 5,21 Ja 


Koninkrijk 


Koninkrijk 


Koninkrijk 

3 6 5,21 Nee 

4 8 6,95 Nee 

3 6 5,21 Ja 

Planttypes: A+: rhizoomdiameter > 16 mm, A: rhizoomdiameter 14 - 16 mm, B: rhizoomdiameter 10 - 14 mm. 

Voor voldoende opbrengst in een najaarsteelt is een A+ planttype minimaal vereist. 


8.2.2 Methode 



Proefplaats: 


Kleine serre – koud glas 

Ieperseweg 87 

8800 Rumbeke 




perliet en meststoffen en bevat 20 % droge stof en 15 % organische stof en bezit een pH (water)zone 

tussen 5 en 6,5. 

Kasconstructie: glasserre met kappen 3,4 m breed en 3,2 m zijhoogte, met automatische 

raaminstelling en verwarming. 

De serre is voorzien van belichting, maar er is geen CO 2 -doseerinstallatie aanwezig. 

Voedingswijze: A- en B- bak; 2 druppelaars/bak 


Planten: 12/03, 16/03 en 20/03/2009 (zie hierboven) 

Eerste winterbloemen wegnemen: 10 april 2009 

Plaatsen bijenkorf: 18 april 2009 






Naam 

Dosis/are 

8/05/09 spint tebufenpyrad Masaï 20 WP 5 g 




Signum 18 g 

29/05/09 spint bifenazaat Floramite 4 ml 





Signum 18 g 


31/07/09 spint clofentezin Apollo 4 ml 

31/07/09 witziekte 

myclobutanil Systhane 2,5 ml 

De oogst begon op 7 mei en eindigde op 1 oktober 2010. Er waren in totaal 43 oogstbeurten. 




Tabel 55: Opbrengst: De oogst begon op 7 mei en eindigde op 1 oktober 2009. Er waren in totaal 


Object Winterbloem Opbrengst 

weg g/plant kg/m² % relatief 

t.o.v. 

gemiddelde 

Charlotte 5,2 pl/m² Nee 1153 5,99 83 

Charlotte 6,9 pl/m² Nee 1060 7,31 101 

Charlotte 5,2 pl/m² Ja 1099 5,71 79 

Florin 5,2 pl/m² Nee 1419 7,37 102 

Florin 6,9 pl/m² (*) Nee 973 (*) 6,71 (*) 93 

Florin 5,2 pl/m² Ja 1525 7,93 110 

Malling Pearl 5,2 pl/m² Nee 1491 7,75 107 

Malling Pearl 6,9 pl/m² Nee 1271 8,76 121 

Malling Pearl 5,2 pl/m² Ja 1455 7,56 105 

Gemiddeld 1272 

7,23 100% 

(*) Bij dit object was er tijdelijk een probleem met watergift waardoor het gewas in stress toestand kwam en er 

opbrengstverlies mag verwacht worden. 

Tabel 56: Sortering per m² per gewichtsaandeel 


(= 3A + 2A + A) 

% 

KLASSE II 

(= B +C) 

Uitval 



Kg/m² % Kg/m² % Kg/m² 

1. Charlotte 5,2 pl/m² 64 3,83 28 1,67 8 0,49 

2. Charlotte 6,9 pl/m² 66 4,82 26 1,90 8 0,59 

3. Charlotte 5,2 pl/m² 69 3,93 26 1,48 5 0,30 

4. Florin 5,2 pl/m² 58 4,27 35 2,57 7 0,53 

5. Florin 6,9 pl/m² (*) 55 3,69 37 2,48 8 0,54 

6. Florin 5,2 pl/m² 60 4,75 33 2,61 7 0,57 

7. Malling Pearl 5,2 pl/m² 77 5,96 19 1,47 4 0,32 



gemiddeld 4,88 1,89 

0,44 



9 

8 

7 

6 

5 

4 

3 

2 

1 

0 

Charlotte 

5,2/m² 

Charlotte 

6,9/m² 

Charlotte 

5,2/m² WB 

weg 


Florin 5,2/m² Florin 6,9/m² Florin 5,2/m² 

WB weg 

Objecten 

Figuur 20: opbrengst en sortering 

M Pearl 

5,2/m² 

Objecten Procentuele verdeling per klasse 

M Pearl 

6,9/m² 

M Pearl 

5,2/m² WB 

weg 


1. Charlotte 5,2 pl/m² 11 53 28 4 4 

2. Charlotte 6,9 pl/m² 10 56 26 4 4 

3. Charlotte 5,2 pl/m² 10 59 26 3 2 

4. Florin 5,2 pl/m² 12 46 35 4 3 

5. Florin 6,9 pl/m² (*) 12 43 37 5 3 

6. Florin 5,2 pl/m² 15 45 33 4 3 

7. Malling Pearl 5,2 pl/m² 22 55 19 2 2 

8. Malling Pearl 6,9 pl/m² 23 55 17 3 2 

9. Malling Pearl 5,2 pl/m² 21 57 

19 2 1 


Opbrengst tot 

Klasse I

% geoogst 

100 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

7/05/2010 

14/05/2010 

21/05/2010 

28/05/2010 

4/06/2010 

11/06/2010 

18/06/2010 

25/06/2010 

2/07/2010 

9/07/2010 

Tabel 58: Vroegheid (op basis van figuur 2) 

Ras Tijdstip 50 % pluk 

(= middenpluk) 

16/07/2010 

23/07/2010 

Oogstdata 


30/07/2010 

6/08/2010 

Figuur 21: plukverloop 

13/08/2010 

20/08/2010 

27/08/2010 

3/09/2010 

Aantal dagen + of – tov. 

Charlotte 

Charlotte 22/07 0 

Florin 26/07 + 4 

Malling Pearl 20/07 - 2 


10/09/2010 

17/09/2010 

24/09/2010 

Charlotte 5,2/m² 

Charlotte 6,9/m² 

Charlotte 5,2/m² WB weg 

Florin 5,2/m² 

Florin 6,9/m² 

Florin 5,2/m² WB weg 

M Pearl 5,2/m² 

M Pearl 6,9/m² 

Door tijdelijke problemen met watertoevoer bij het object met Florin 6,9 planten/m² liggen de 

opbrengstgegevens lager dan de objecten met Florin aan 5,2 planten/m². 

Er mag hier zeker van uit gegaan worden dat de opbrengst van Florin aan 6,9 planten/m² onder 

normale omstandigheden hoger zal zijn dan de plantingen aan 5,2 planten/m², net zoals dit ook 

het geval is bij Charlotte en Malling Pearl. 

Bij Charlotte werd er wat plantuitval vastgesteld. 

Naar het einde van de teelt was er veel spint aanwezig op het gewas. 

M Pearl 5,2/m² WB weg


8.3.3.1 Opbrengst en sortering (Tabellen 55, 56 en 57 en Figuur 20) 

Algemeen werd de hoogste opbrengst bekomen bij Malling Pearl, gevolgd door Florin. Charlotte had 

de laagste opbrengst. 

Het hoogste aandeel vruchten behorend tot de kwaliteitsklasse I werd bekomen bij Malling Pearl, 

gevolgd door Charlotte. 

Een hogere plantdichtheid resulteerde enerzijds in een lagere opbrengst/plant maar anderzijds in 

een hogere opbrengst/m². 

Er was geen duidelijk verschil tussen het al of niet wegnemen van de winterbloemen. Wellicht zou 

hier misschien wel verschil optreden wanneer effectief de eerste tros wordt weggenomen. 

8.3.3.2 Vroegheid (Tabel 58; Figuren 21) 

Malling Pearl was het vroegste ras. De middenpluk viel bijna 1 week vroeger dan bij Florin. 

De oogst van Florin kwam aanvankelijk vlugger op gang dan bij Charlotte en Malling Pearl, maar 

daar waar de oogstcurve geleidelijk verder steeg bij deze laatste rassen, was er bij Florin na 

ongeveer ¼ van de oogst (begin juni) een tijdelijke stagnatie die toch bijna 1 maand duurde. 

Daarna kende het oogstverloop een vergelijkbare curve als bij Charlotte en Malling Pearl. 

8.3.3.3 Beknopte bespreking rassen 

Charlotte 

Is een Frans ras van Marionnet. 

Charlotte heeft een uitgesproken geur en aroma. 

Het ras bleek in deze proef gevoelig voor plantuitval. 

De productie en sortering waren middelmatig. Er werden tussen 65 en 70 % grote vruchten 

geoogst. De vruchten kleurden snel door naar donkerrood. 

Het ras leek minder gevoelig voor aantasting door spint en witziekte. 

Florin 

Nederlands ras. 

Gaf een hogere opbrengst dan Charlotte. De sortering viel, met 55 % tot 60 % grote vruchten, 

tegen. 

Het ras is vrij vegetatief en bloeit lang door, maar kende een vrij lange productie stagnatie na 

ongeveer ¼ van de totale oogst. Daardoor was de middenpluk ongeveer 4 dagen later dan bij 

Charlotte. 

Florin bleek gevoelig voor aantasting door spint en witziekte. 

Malling Pearl 

Naar productie was dit het beste ras. De opbrengst/m² varieerde tussen 7,5 kg en bijna 9 kg. Het 

percentage grote vruchten bedroeg meer dan 75 %. 

De middenoogst viel iets vroeger dan bij Charlotte. 

Het ras heeft een zeer overzichtelijke gewasstand, in tegenstelling tot vb. Florin dat zeer vegetatief 

is. 

Malling Pearl bleek iets gevoeliger te zijn voor spintaantasting. 

Hoewel het ras bekend staat om uitval door Phytophthora, werd in deze proef geen uitval 

waargenomen. 


8.4 Besluit 

In de gegeven omstandigheden onder deze proefomstandigheden was Malling Pearl het beste ras 

met een goede opbrengst en het grootste aandeel vruchten behorende tot de kwaliteitsklasse I. 










9 Bepalen kwaliteit en geschiktheid van frigoplanten voor lange 

bewaring. 

(Onderzoek kadert binnen het GMO programma met de financiële steun van Veiling REO) 

9.1 Inleiding 

Het is van groot belang dat wachtbedplanten, trayplanten en A+ planten, bestemd voor een lange 

bewaring (minstens tot half juli), voldoende zijn afgerijpt, voldoende suikers hebben opgebouwd en 

voldoende koude-uren hebben gekregen vooraleer ze de frigo in gaan. 

Omdat het weer tijdens het najaar van jaar tot jaar sterk kan verschillen, is het onmogelijk om het 

tijdstip van rooien van aardbeiplanten en de daarmee verbonden geschiktheid voor lange bewaring 

volgens “de kalender” te bepalen. 

Degelijk onderzoek en analyses zijn hier zeker nodig. 

9.2 Doelstelling van het onderzoek 

Het doel van dit onderzoek is om, via bepaling van het suikergehalte in het rhizoom en de wortels, 

te komen tot een advies voor frigobewaring van een partij planten. Een optimaal suikergehalte in 

de wortels (dat tussen de 100 en 120 mg/g DS zou liggen) is vereist om zonder kwaliteitsverlies 

frigoplanten lang te kunnen bewaren tot de planting in augustus (najaarsteelt). 

Daarnaast wordt ook nagegaan wat de invloed is van het totale stikstofgehalte in het 

wortelgedeelte. Al deze resultaten worden dan gekoppeld aan de hoeveelheid koude die de planten 

kregen gedurende de opkweek. 

9.3 Werkwijze 

De stalen dienen vooraf zo veel mogelijk gebundeld te worden zodat het labo weet wat er binnen 

zal komen en zo meerdere analyses ineens kan doen. 

De stalen (planten) worden opgehaald door het POVLT. Om voldoende analysemateriaal te hebben, 

bevat elk staal minimum 15 planten. 

Het labo van het POVLT analyseert het wortelgedeelte en bepaalt het suikergehalte en de totale 

stikstof in zowel het rhizoom als de vezelwortels. 

Zowel het wortelgedeelte (vezelwortels) als het rhizoom worden gedroogd en gemalen. Het gehalte 

aan oplosbare suikers wordt bepaald via de HPLC methode, met aparte analyse van glucose, 

fructose en sucrose. Deze 3 suikers vormen samen de oplosbare fractie suikers. De fractie 

onoplosbare suikers in de wortel is zetmeel. 

Per staal (met een gekend aantal koude-uren en hoeveelheid suiker in rhizoom en/of wortels) 

worden van elke specifieke partij een hoeveelheid planten bewaard om deels in het voorjaar en 

deels in augustus op te planten in het POVLT. Van deze planten wordt het suikergehalte en de 

totale stikstof terug bepaald wanneer ze uit de frigo komen. De planten worden in de serre geplant 

en de productie, sortering en aantal bloemtrossen worden opgevolgd. 

Binnen het onderzoek worden op 5 verschillende bedrijven planten opgevolgd. Bij 3 bedrijven 

worden trayplanten opgenomen en bij de 2 andere bedrijven worden wachtbedplanten opgevolgd. 

De trayplanten worden vanaf begin september, en dit ongeveer om de 3 weken tot aan de rooi 

begin december, opgevolgd naar suikers en totale stikstof in het wortelgedeelte. 

De wachtbedplanten worden gevolgd van begin frigobewaring en dit tot eind juli. 

De stalen worden op de bedrijven zelf genomen. Tijdens de eerste week van december (rooidatum) 

wordt op de 3 bedrijven met trayplanten nog een staal bestaande uit 15 planten genomen voor 

suikeranalyse en totale stikstof. In het labo van het POVLT worden, per staal, zowel de 

vezelwortels als het rhizoom afzonderlijk ontleed. 

Bij het rooien worden per bedrijf 120 planten ad random genomen en in EPS veilingkisten gelegd in 

8 pakketjes van 15 planten en 2 pakketten van 20 planten. Deze planten worden ingekoeld en 

bewaard in de frigo van het POVLT bij – 2 °C. 


De planten worden bij het inpakken voor frigobewaring reeds verdeeld per maand. Op deze manier 

worden per bedrijf 8 kisten met telkens 15 planten voorzien voor de 8 analysemomenten en 2 

kisten met telkens 20 planten/bedrijf voor de planting in februari en augustus in de serre. 

Van deze planten in de frigo wordt vanaf eind december telkens op het einde van de maand, en dit 

gedurende 8 maanden, een staal van 15 planten in het labo van het POVLT ontleed naar 

suikergehalte en totale stikstof. 

De pakketten van 2 x 20 planten met planting eind februari en half augustus in de serre op 

substraat dienen voor opvolging van groei en bloemtrosontwikkeling, zowel na een relatief korte 

als een zeer lange frigobewaring. 

Tabel 59: In totaal zijn per bedrijf 230 trayplanten of 160 frigowachtbedplanten nodig voor het 

onderzoek 

Tray 1 Tray 2 Tray 3 Wachtbed 1 Wachtbed 2 

08/09 10 10 10 0 0 

29/09 15 15 15 0 0 

28/10 15 15 15 0 0 

12/11 15 15 15 0 0 

04/12 15 15 15 0 0 

02/01 15 15 15 15 15 

28/01 15 15 15 15 15 

25/02 15 15 15 15 15 

26/03 15 15 15 15 15 

28/04 15 15 15 15 15 

28/05 15 15 15 15 15 

24/06 15 15 15 15 15 

27/07 15 15 15 15 15 

Planting Febr 09 20 20 20 20 20 

serre Aug 09 20 20 20 20 20 

Totaal 230 230 230 160 160 

Een staal bestaat uit 15 volledige planten (uitz. 1 ste staal trayplanten), hetzij 15 wachtbedplanten, hetzij 15 

trayplanten. 

De stalen kunnen bestaan uit verse planten of uit planten die bewaard worden in de frigo te Beitem. 

Stalen verse 

planten 

Stalen planten na 

frigobewaring 

9.4 Resultaten 

Het najaar van 2008 was, op gebied van temperatuur, vergelijkbaar met dat van 2007. Vanaf 

begin december werd het echter wat kouder dan op hetzelfde tijdstip in 2007. De kaap van 800 

koude uren (= aantal uren onder 7 °C) werd op 10 december 2008 bereikt, terwijl dit in 2007 een 

week later het geval was. 

Tabel 60: Overzicht koude uren en koude eenheden in 2008, in vergelijking met hetzelfde tijdstip 

in 2007 

Datum Aantal uren < 7 °C Aantal KE (*) 

2008 

2007 2008 2007 

12/11/2007 284 236 12,9 16,4 

19/11/2007 335 397 15,0 55,7 

26/11/2007 473 501 46,4 70,8 

3/12/2007 647 606 74,6 84,7 

10/12/2007 819 663 106,4 90,0 

17/12/2007 994 822 

153,7 132,7 


(*) 1 KE = 1 °C onder de gemiddelde etmaaltemperatuur van 8 °C. Vb. gemiddelde etmaaltemperatuur = 5 °C. 

In dit geval zijn er 3 KE. 

Om de evolutie van de suikerinhoud van het wortelgestel tijdens het najaar beter te kunnen 

inschatten werden de 3 bedrijven met opkweek trayplanten opgevolgd vanaf begin september. Op 

8 september werd een eerste staal genomen van 10 planten uit het trayveld. Omdat ook de totale 

stikstof in het wortelgedeelte werd bepaald, bleek dat 10 planten/staal te weinig was. Vanaf het 2 de 

staal werden er telkens 15 planten genomen. Het wortelgedeelte van deze planten werd in het labo 

van het POVLT ontleed op suikers en totale stikstof. Daartoe werden het rhizoom en het gedeelte 

met vezelwortels afzonderlijk geanalyseerd. De totale stikstof, de droge stof, fructose, glucose, 

sucrose en inuline werden telkens bepaald per staal (vezelwortels/rhizoom). Van september tot 

december 2008 werden 5 stalen genomen. 

Tabel 61: overzicht evolutie suikers in de totale wortel 

Data staalnames 

Tray 1 

mg/g DS 

Tray 2 

mg/g DS 

Tray 3 

mg/g DS 

8/09/08 60,8 58,0 66,5 

29/09/08 64,1 47,2 66,1 

28/10/08 52,4 49,8 41,5 

12/11/08 71,6 60,1 59,7 

5/12/08 91,3 73,1 91,1 

Tabel 62: overzicht evolutie stikstof in de totale wortel 


Tray 1 

mg/g DS 

Tray 2 

mg/g DS 

Tray 3 

mg/g DS 

8/09/08 9,3 11,8 8,4 

29/09/08 9,4 16,4 13,4 

28/10/08 17,4 23,1 16,1 

12/11/08 17,8 20,0 18,2 

5/12/08 14,2 24,5 20,9 

(*): ontbrekende waarde door te klein staal 

Tabel 63: Overzicht inhoud suikers in bij het rooien 

Bedrijf Planttype 

Rooidatum 

(frigo) 

Rhizoom 

mg/g DS 

suiker * 

Vezelwortels 

mg/g DS 

suiker * 

Totale wortel 

mg/g DS 

suiker * 

WB1 Wachtbedplanten 23/12 (1040 KU) 98,6 180,9 163,0 

WB2 Wachtbedplanten 9/12 (794 KU) 68,9 138,9 118,5 

Tray1 Trayplanten 4/12 (672 KU) 52,7 99,0 91,3 



* Staalname op 5/12/08 voor de trayplanten en op 2/01/09 voor de wachtbedplanten 

Verder werd vanaf begin januari tot en met eind juli, per bedrijf, maandelijks een staal van 15 

planten binnengebracht in het labo van het POVLT voor suikeronderzoek. Vanaf dan werden er dus 

ook stalen genomen worden van de 2 bedrijven met wachtbedplanten. 

Deze stalen werden bewaard in de frigo van het POVLT. 


Tabel 64: overzicht evolutie suikers in de totale wortel 


Tray 1 

mg/g DS 

Tray 2 

mg/g DS 

Tray 3 

mg/g DS 

Wachtbed 1 

mg/g DS 

Wachtbed 2 

mg/g DS 

02/01 159,7 130,0 131,3 163,0 118,5 

28/01 155,9 127,2 127,1 137,1 109,4 

25/02 141,2 128,4 109,6 136,2 101,4 

26/03 145,7 121,5 134,6 132,1 105,0 

28/04 140,5 136,2 148,7 143,6 109,4 

28/05 128,8 124,5 139,6 142,0 94,6 

24/06 117,6 107,4 115,5 120,1 104,2 

27/07 99,7 93,0 93,1 113,6 92,7 

Tabel 65: overzicht evolutie stikstof in de totale wortel 


Tray 1 

mg/g DS 

Tray 2 

mg/g DS 

Tray 3 

mg/g DS 

Wachtbed 1 

mg/g DS 

Wachtbed 2 

mg/g DS 

02/01 21,8 23,3 22,5 10,9 28,6 

28/01 22,3 24,2 22,5 12,9 28,5 

25/02 22,0 24,8 21,2 12,3 28,0 

26/03 21,6 24,5 22,8 13,2 29,6 

28/04 22,1 23,9 22,4 12,6 29,5 

28/05 22,2 26,6 23,8 12,8 29,3 

24/06 20,2 24,4 21,2 12,0 28,8 

27/07 24,1 26,9 22,5 12,0 30,5 

Daarnaast werden ook per bedrijf, zowel in februari als in augustus, telkens 18 planten geplant in 

de serre. Deze planten werden opgevolgd naar groei, bloemtrosontwikkeling en opbrengst. 

Tabel 66: Aantal bloemtrossen per plant 

Bedrijf Aantal bloemtrossen 

Tray 1 4,7 

Tray 2 4,6 

Tray 3 3,5 

Wachtbed 1 1,6 

Wachtbed 2 6,9 


Tabel 67: Opbrengst 

Object Opbrengst voorjaar 2009 Opbrengst najaar 2009 Najaar t.o.v. 

voorjaar (%) 

kg/m² g/plant % klasse I kg/m² g/plant % klasse I 

WB1 3,15 303 77 1,97 198 70 63 

WB2 6,94 667 47 4,23 426 45 61 

Tray1 5,99 576 70 4,09 412 60 68 

Tray2 6,15 592 65 4,28 431 61 69 

Tray3 5,83 560 66 4,54 457 63 78 

9.5 Besluit 

De analyses op het suikergehalte worden al 3 jaar uitgevoerd op wachtbed- en trayplanten van 

verschillende bedrijven. De suikerinhoud stijgt mee met het aantal koude-uren of -eenheden. 

Vooral het sucrosegehalte blijkt positief gecorreleerd met het aantal uren onder de 7°C. We zien 

wel dat de waarden voor de beschikbare suikers begin december, dit is bij rooi, rond 80 à 90 mg 

suiker/g DS zitten bij trayplanten. Vanaf de frigobewaring worden de reservesuikers omgezet tot 

vrije suikers (glucose, sucrose, fructose) en zien we dus een stijging van de waarden tot januari 

waarna ze min of meer stabiel blijven tot eind april. De plant gaat in deze periode in rust. Daarna 

daalt het gehalte aan vrije suikers. Dit kan erop wijzen dat de aardbeiplanten terug beginnen te 

ademen en dat ze een deel van hun opgeslagen energie aan het verbruiken zijn. Na eind april 

zullen de aardbeiplanten met minder energie aan hun productie beginnen wat zich ook vertaalt in 

de opbrengst. 

Bij wachtbedplanten zijn de waarden wel boven 100 mg suiker/g DS maar deze worden zo’n 2 à 3 

weken later gerooid dan de trayplanten. Deze planten gaan met een hogere waarde de frigo in, 

maar volgen dan verder in de frigo ongeveer hetzelfde traject als bij de trayplanten. Verder zien we 

nog dat de grootste hoeveelheid beschikbare suikers zich bevinden in de vezelwortels en dat het 

totaal gehalte aan vrije, beschikbare suikers voornamelijk wordt bepaald door het gehalte aan 

sucrose. De suikerinhoud in het rhizoom is in mg/g DS wel redelijk groot, maar het rhizoom 

vertegenwoordigt slechts 15 à 20% van de droge stof van de totale wortel, dus slechts 10 à15% 

van de suikers. 

Uit de opbrengstgegevens stellen we vast dat wachtbedplanten wellicht meer productie moeten 

inboeten na lange frigobewaring dan trayplanten. Bij de wachtbedplanten was er 38 en 39 % 

minder opbrengst tijdens het najaar dan tijdens het voorjaar. Bij de trayplanten lagen de 

minopbrengsten tussen 22 en 32 %. Trayplanten zouden op basis van deze resultaten dus beter 

geschikt zijn voor een lange bewaring in vergelijking met wachtbedplanten. 

Ook het stikstofgehalte stijgt in het najaar. Tegen het einde van de frigobewaring blijft het 

stikstofgehalte min of meer gelijk. Bij één bedrijf (Wachtbed 1) was de stikstofinhoud van de 

wortels opmerkelijk lager dan bij de andere bedrijven. Bij dit bedrijf lag ook de opbrengst heel wat 

lager. Er zou dus een verband kunnen zijn tussen de stikstofinhoud en de opbrengst maar dit moet 

verder onderzocht worden. 

Duidelijke besluiten konden er zelfs na jaren onderzoek niet worden gemaakt. Wellicht bepalen nog 

andere parameters mee het ideale rooitijdstip. Er zijn indicaties dat een lagere stikstofinhoud bij de 

rooi een mindere opbrengst geeft. Ook de relatie suikerinhoud en opbrengst dient nog verder te 

worden onderzocht. De vele vragen die dit onderzoek oplevert, worden in de komende jaren verder 

behandeld. 


10 ONDERZOEK NAAR KWALITEIT VAN HET VEENSUBSTRAAT 

(Onderzoek kadert binnen het GMO programma met de financiële steun van Veiling REO) 

10.1 Inleiding 

In het verleden is reeds gebleken dat problemen tijdens de groei van de aardbeien kunnen 

veroorzaakt worden door een mindere kwaliteit van het substraat. 

Het veen (witveen en zwartveen) dat in de substraatteelt van aardbeien wordt gebruikt, is vooral 

afkomstig van gebieden in Oost-Europa. Om deze veenvelden proper te houden worden daartoe 

herbiciden aangewend om het onkruid te bestrijden. Resten van deze herbiciden, opgeslagen in het 

afgestorven organisch materiaal, hebben in het verleden reeds aanleiding gegeven tot problemen 

in de substraatteelt. De aardbeiplanten groeiden minder goed na het planten, vertoonden 

kleurafwijkingen of groeimisvormingen van het hartblad. In het ergste geval trad zelfs plantuitval 

op. 

Omdat een goede kwaliteit van het substraat belangrijk is, werd door de telers gevraagd om, het 

op hun bedrijf geleverde substraat, op te volgen naar kwaliteit en de aanwezigheid van 

herbicideresten na te gaan. 

Hiertoe kunnen ze zich via de Veiling REO aanmelden voor een staalname. Het POVLT zorgt voor 

de controle van het substraatstaal. 

10.2 Doelstelling van het onderzoek 

Doel van dit onderzoek is om aan de hand van een snelle test een methodiek vast te leggen om de 

kwaliteit van het substraat te evalueren. 

Bedoeling is dat de teler, wanneer hij aardbeien plant in het veensubstraat, de zekerheid heeft dat 

de kwaliteit van het substraat goed is en er zeker geen resten van herbiciden aanwezig zijn in die 

mate dat er schade kan optreden. 

Er dient bijgevolg zeer flexibel gehandeld te worden om, bij aanvraag tot onderzoek, de teler zo 

vlug mogelijk een antwoord te kunnen bieden. 

Aan de hand van de reeds vroeger uitgewerkte snelle biotoets, waarbij graan in het veensubstraat 

wordt gezaaid, wordt nagegaan of er in het veensubstraat resten van herbiciden aanwezig zijn, in 

die mate dat er verkleuring van het graangewas optreedt. 

Hiertoe wordt, een paar weken na het zaaien en wanneer er voldoende bladmassa van het graan 

aanwezig is, met behulp van een kleurmeter nagegaan of er verkleuring van het graan kan worden 

vastgesteld. 

10.3 Methode 

De veensubstraat stalen worden op het aardbeibedrijf genomen door een medewerker van het 

POVLT of de Veiling (tussen april en half juni voor de zomerteelt, enkele weken in juli voor de 

trayplanten en in juli en augustus voor de najaarsteelt). Er is per staal 1 grote zak veensubstraat 

nodig van ongeveer 30 – 40 liter inhoud. 

De biotoets is gebaseerd op de kleurveranderingen van een tarweblad. 

Daartoe worden, per opgehaald staal, 3 potten gevuld met het desbetreffende substraat waarin per 

pot 20 tarwezaden worden gezaaid. Daarnaast wordt ook een gedeelte van het substraat bewaard 

in plastiekzakken bij omgevingstemperatuur als tegenstaal bij eventuele problemen. 

De potten gezaaid met tarwe krijgen dezelfde voedingsoplossing als de aardbeien in de serre. 


Wanneer de tarwe voldoende bladontwikkeling heeft, dit is na ongeveer 2 (in de zomer) tot 3 

weken (voorjaar en najaar), wordt gestart met een eerste kleurmeting. Ongeveer 1 week na de 

eerste meting volgt nog een tweede meting. Hiervoor wordt een kleurmeter gebruikt van het type 

Minolta CR 300. 

Bij elke meting worden per staal telkens 10 tarwebladeren gemeten, waarbij het resultaat het 

gemiddelde is van deze 10 metingen. 

Er wordt per meting direct een rapport opgemaakt en overgemaakt aan de betrokken teler. 

a 

helderheid wit b 

L + geel 

+ 

- groen + rood 

- blauw 

Figuur 22: schematische voorstelling kleurmeting 

De gegevens worden uitgezet volgens de 

3 assen, namelijk a, b en L 

Uit de metingen blijkt dat alle waarden in de geel- 

groene zone liggen (negatieve waarden voor as a 

= groen en positieve waarden voor as b = geel) 

10.4 Resultaten 

In 2009 waren er in totaal 15 aanvragen voor een test van het veensubstraat. Deze aanvragen 

werden gespreid over 6 maanden en waren afkomstig van 6 verschillende telers. 

Tabel 68: Overzicht spreiding staalnames 

Teelttype 

Maand staalname Aantal stalen/maand 

Zomerteelten April 2 

Zomerteelten Mei 1 

Zomerteelten Juni 1 

Tray stekken + najaarsteelt Juli 5 

Najaarsteelt Augustus 5 

Najaarsteelt September 1 

De aanvragen voor staalname in april en juni waren bestemd voor zomerteelten. De stalen in juli 

bestonden uit substraat bestemd voor het stekken van trayplanten en voor najaarsteelten. De 

stalen in augustus en september waren bestemd voor najaarsteelten. 


De stalen met veensubstraat waren afkomstig van 4 verschillende leveranciers. 9 stalen of 60 % 

was substraat van de firma Westhoekveen. Deze stalen werden opgehaald bij 3 verschillende 

telers. 

Van leverancier Bas van Buren werden 4 stalen of 27 % van het totaal aantal stalen opgehaald bij 

3 verschillende telers. 

Van Peltracom en Braecke werd 1 staal (= 7 %) opgehaald. 

Figuur 23: Evolutie aantal staalnames, aantal telers en aantal verschillende substraatleveranciers 


Figuur 24: Overzicht verdeling stalen per leverancier 

10.5 Besluit 

Ten opzichte van 2008 (11 aanvragen) was er in 2009 opnieuw een toename van het aantal 

aanvragen (15 aanvragen) voor staalnames. In 2007 waren er 23 aanvragen. Het eerste jaar van 

de staalnames in 2006 werden 9 aanvragen genoteerd. Alle stalen waren negatief en er werden 

ook in de praktijk geen problemen vastgesteld. 

Precies dit gegeven is waarschijnlijk de reden waarom er minder aanvragen tot staalnames 

gebeurden in 2008 en 2009. 

Toch moet worden gesteld dat de controles nuttig blijven omdat op deze manier een zekere druk 

op de substraatleveranciers blijft met een levering van kwaliteitsubstraat, vrij van herbicide resten, 

als gevolg. 


Samenvatting 

1 MOGELIJKHEDEN VERVROEGING CLERY IN VOLLE GROND 

Bij deze tunnelteelt met Clery werd de hoogste opbrengst bekomen bij de doorteelt met A+ 

planten. Dit teeltsysteem gaf ook een beduidend hoger aandeel grote vruchten tov. een verse 

planting met wachtbedplanten. 

Een dubbele afdekking gaf een vervroeging van 3 tot 7 dagen, afhankelijk van het teeltsysteem. Er 

werd nog een extra vervroeging van 4 tot 8 dagen bekomen met een verse planting ten opzichte 

van een doorteelt. 

2 TEELTTECHNIEK CLERY BIJ DOORTEELT 

De beste resultaten werden bekomen bij de objecten met standdichtheid van 10,8 planten/m². Hier 

werden iets hogere opbrengsten bekomen en een betere sortering en dit met een lager aantal 

planten/m². 

De planting begin januari met trayplanten viel tegen naar opbrengst en aandeel grote vruchten. 

Wanneer de opbrengst na de eerste week van mei in rekening wordt gebracht, dan is er weinig 

verschil tussen de trayplanten en de doorteelt. Bij de doorteelt diende dan nog ongeveer 30 % 

geoogst te worden. 

3 KOUDEBEHOEFTE CLERY BIJ DOORTEELT 

De beste resultaten werden bekomen bij de planten die 77 KE kregen. Geen koude geven gaf 

weliswaar de hoogste totale opbrengst, maar dan werd er ingeleverd op sortering en de strekking 

was minder goed. Een grote hoeveelheid koude eenheden resulteerde in een middenoogst die twee 

weken vroeger viel, maar de opbrengst daalde dan ook met 40 %. 

Een doorteelt met Clery geeft onder normale omstandigheden een goede opbrengst, maar de 

kleine helft van de totale productie dient geoogst te worden wanneer Elsanta reeds op de markt 

komt. Dit komt de prijsvorming van Clery meestal niet ten goede. 

4 TIJDSTIP BLADKNIPPEN CLERY BIJ DOORTEELT 

Niettegenstaande Clery een vroeg ras is dat op meerdere manieren kan geforceerd worden, mag 

het blad voor de doorteelt pas weggenomen worden wanneer er een zekere afrijping 

(geelverkleuring) is gebeurd. Het blad wegnemen kort na de oogst, wanneer de planten nog in 

volle groei zijn veroorzaakte veel plantuitval en had bijgevolg negatieve gevolgen naar gewasgroei 

en opbrengst. 

5 INVLOED VAN STEKDATUM EN VOEDING TIJDENS OPKWEEK 

TRAYPLANTEN CLERY OP PRODUCTIE IN VOORJAARSTEELT 

De gewasgroei werd gunstig beïnvloed door een hogere dosis stikstof tijdens de planten opkweek 

en een vroegere stekdatum. 

De stekdatum, alsook de voeding tijdens de opkweek van de planten had uiteindelijk geen invloed 

op het percentage winterbloemen als op het aantal bloemtrossen. 

Later stekken gaf aanleiding tot een lagere productie en een kleinere vruchtsortering. De 

stekdatum was het meest van belang bij de objecten waarbij tijdens het najaar niet voldoende 

stikstof werd gegeven. 


6 TEELTTECHNIEK CLERY BIJ NAJAARSTEELT 

Bij deze najaarsteelt met Clery werd een hogere opbrengst bekomen bij de frigo wachtbed planten. 


hogere productie/m². 

De hogere productie bij een hogere standdichtheid bij de frigo wachtbed planten weegt echter niet 

op tegen het duidelijk hoger aandeel grote vruchten bij een lagere plantdichtheid van de frigo 

wachtbed planten. 

Het beste financieel rendement zal in deze proef bekomen worden bij een plantdichtheid van 9,27 

frigo wachtbed planten/m². 

De middenoogst van de frigo wachtbed planten viel, onder de gegeven omstandigheden, ongeveer 

5 dagen later dan bij de frigoplanten. 

Om een volledige conclusie te kunnen maken dienen eerst de resultaten van de doorteelt 

afgewacht te worden. 

7 DOORDRAGENDE AARDBEIRASSEN - RASSENONDERZOEK 

Malling Pearl was het beste ras met een goede opbrengst en het grootste aandeel vruchten 

behorende tot de kwaliteitsklasse I. 

Ook San Andreas produceerde grote, stevige vruchten, maar de opbrengst lag bijna 20 % lager 

dan bij Malling Pearl. 





8 TEELTTECHNIEK – DOORDRAGENDE AARDBEIRASSEN 





9 BEPALEN KWALITEIT EN GESCHIKTHEID VAN FRIGOPLANTEN 

VOOR LANGE 

De suikerinhoud stijgt mee met het aantal koude-uren of -eenheden. Vooral het sucrosegehalte 

blijkt positief gecorreleerd met het aantal uren onder de 7°C. We zien wel dat de waarden voor de 

beschikbare suikers begin december, dit is bij rooi, rond 80 à 90 mg suiker/g DS zitten bij 

trayplanten. Vanaf de frigobewaring worden de reservesuikers omgezet tot vrije suikers (glucose, 

sucrose, fructose) en zien we dus een stijging van de waarden tot januari waarna ze min of meer 

stabiel blijven tot eind april. De plant gaat in deze periode in rust. Daarna daalt het gehalte aan 

vrije suikers. 

Bij wachtbedplanten zijn de waarden wel boven 100 mg suiker/g DS bij rooi maar deze worden 

zo’n 2 à 3 weken later gerooid dan de trayplanten. 

Deze planten gaan met een hogere waarde de frigo in, maar volgen dan in de frigo ongeveer 

hetzelfde traject als bij de trayplanten. Verder zien we nog dat de grootste hoeveelheid 

beschikbare suikers zich bevinden in de vezelwortels en dat het totaal gehalte aan vrije, 

beschikbare suikers voornamelijk wordt bepaald door het gehalte aan sucrose. De suikerinhoud in 

het rhizoom is in mg/g DS wel redelijk groot, maar het rhizoom vertegenwoordigt slechts 15 à 20% 

van de droge stof van de totale wortel, dus slechts 10 à15% van de suikers. 

Uit de opbrengstgegevens stellen we vast dat wachtbedplanten wellicht meer productie moeten 

inboeten na lange frigobewaring dan trayplanten. Bij de wachtbedplanten was er 38 en 39 % 

minder opbrengst tijdens het najaar dan tijdens het voorjaar. Bij de trayplanten lagen de 

minopbrengsten tussen 22 en 32 %. Trayplanten zouden op basis van deze resultaten dus beter 

geschikt zijn voor een lange bewaring in vergelijking met wachtbedplanten. 


Ook het stikstofgehalte stijgt in het najaar. Tegen het einde van de frigobewaring blijft het 

stikstofgehalte min of meer gelijk. Bij één bedrijf was de stikstofinhoud van de wortels opmerkelijk 

lager dan bij de andere bedrijven. Bij dit bedrijf lag ook de opbrengst heel wat lager. Er zou dus 

een verband kunnen zijn tussen de stikstofinhoud en de opbrengst maar dit moet verder 

onderzocht worden. 

10 ONDERZOEK NAAR KWALITEIT VAN HET VEENSUBSTRAAT 

Ten opzichte van 2008 (11 aanvragen) was er in 2009 opnieuw een toename van het aantal 

aanvragen (15 aanvragen) voor staalnames. In 2007 waren er 23 aanvragen. Het eerste jaar van 

de staalnames in 2006 werden 9 aanvragen genoteerd. Alle stalen waren negatief en er werden 

ook in de praktijk geen problemen vastgesteld. 


Summary 

1 POSSIBILITIES FOR ADVANCING CLERY IN SOIL 

In this tunnel cultivation of Clery, the highest yield was obtained with perpetual fruiting of A+ 

plants. This cultivation system gave a significant higher share of large fruits compared to a fresh 

planting of waiting bed plants. 

Depending on the cultivation system, harvest started 3 to 7 days earlier with a double plastic 

cover. Harvest of fresh plants started 4 to 8 days earlier than plants of perpetual fruiting. 

2. CULTIVATION TECHNIQUE CLERY IN PERPETUAL FRUITING 

The best results were obtained with a plant density of 10,8 plants/m². In this experiment a lower 

number of plants/m² resulted in a higher yield and a better sorting. 

Planting of tray plants at the beginning of January led to a lower yield and a lower percentage of 

large fruits. When the yield after the first week of May is taken into account, there is little 

difference between the tray plants and the perpetual fruiting. At that moment almost 30% of the 

perpetual fruiting was yet to be harvested. 

3 REFRIGERATION REQUIREMENT OF CLERY IN PERPETUAL 

FRUITING 

The best results were obtained with plants which had 77 cold units (CU). Giving no cold, resulted in 

the highest total yield but sorting and lengthening were worse. A large amount of CU resulted in a 

2 weeks earlier mid-harvest, but yield was reduced by 40 %. 

Perpetual fruiting of Clery gives a good yield under normal circumstances, but almost half of total 

production has to be harvested when Elsanta is already available on the market. This doesn’t 

benefit the pricing of Clery. 

4 TIME OF LEAF CUTTING OF CLERY IN PERPETUAL FRUITING 

Despite the fact that Clery is an early variety that can be forced in multiple ways, in perpetual 

fruiting the leaves can’t be cut until there has been a certain ripening (yellowing). Cutting the 

leaves short after harvest in fall, when there is still plenty of growth, led to high extinction of plants 

and had negative consequences for crop growth and yield. 

5 INFLUENCE OF CUTTING DATE AND FERTILISATION DURING 

BREEDING OF CLERY TRAY PLANTS ON THE PRODUCTION IN A 

SPRING CULTIVATION 

Crop growth was positively influenced by a higher dose of nitrogen during tray plant breeding and 

also by an early cutting date. The cutting date and the fertilisation during breeding finally had no 

influence on the percentage of winter flowers and the number of flower bunches. 

A later cutting date led to a lower production and to smaller fruits. The cutting date has the most 

effect when the amount of nitrogen applied in fall was low. 


6 CULTIVATION TECHNIQUE OF CLERY IN A FALL CULTIVATION 

In this fall cultivation of Clery, a higher yield was obtained with refrigerated bedding plants. A 

higher plant density resulted in a higher yield for both plant types (refrigerated bedding and A+ 

plants). A higher plant density for refrigerated bedding plants did not compensate for the higher 

amount of large fruits for a lower plant density of refrigerated bedding plants. 

In this experiment, the best financial return was obtained with a plant density of 9,27 refrigerated 

bedding plants/m². 

Under the given circumstances, mid harvest of the refrigerated bedding plants was about 5 days 

later than refrigerated A+ plants. 

In order to make a total conclusion, the results of the perpetual fruiting also need to be included. 

7 EVERBEARING STRAWBERRIES – VARIETY EXPERIMENT 

Malling Pearl was the best variety with a good yield and most class I fruits. 

San Andreas also produced large, firm fruits, but the yield was almost 20 % lower compared to 

Malling Pearl. 

For the variety Charlotte, there was a lot of extinction of plants. The fruits have a pronounced 

aroma which was not always appreciated. 

Florin gave a lush crop, but the sorting of the fruits was disappointing. The variety is sensitive to 

spider mite and powdery mildew. 

8 CULTIVATION TECHNIQUE - EVERBEARING STRAWBERRIES 

A higher plant density resulted in a lower yield per plant but in a higher yield per m². 

There was no clear difference between taking away the winter flowers or not. Probably, there could 

be a difference in case the first flower bunch was taken away. 

9 DETERMINATION OF QUALITY AND SUITaBILITY OF 

REFRIGERATED PLANTS FOR LONG CONSERVATION 

The sugar content increases with the amount of could hours or cold units. In particular the sucrose 

content seems to be positively correlated with the amount of hours below 7 °C. Beginning 

December, the amount of available sugars is for tray plant around 80 à 90 mg sugar/g DM. Once 

the plants are refrigerated, the reserve sugars are converted to free sugars (glucose, sucrose, 

fructose) so there is an increase in the amount of available sugars to January. After January, the 

values stay stable until the end of April. The plants are in an intermission. After that, the amount of 

available sugars decreases. For bedding plants, the values are above 100 mg sugar/g DM at 

harvesting. This could be expected as the bedding plants are harvested 2 to 3 weeks later than 

tray plants. These plants go into the refrigerator with higher values of available sugar but once in 

the refrigerator they follow the same track as tray plants. 

The highest amount of available sugars is found in the fibre roots and we also found that the 

available sugar content is mainly determined by the amount of sucrose. The sugar content of the 

rhizome in mg/g DM is relatively high, however the rhizome only represents 15 to 20% of the total 

dry matter of the root. This means only 10 to 15% of the sugars. 

The yield results show us that bedding plants probably need to give away more in their production 

after a long refrigeration compared to tray plants. For bedding plants there was a decrease in yield 

with 38 and 39% during the fall compared to the spring. For tray plants, the decreases were 

between 22 and 32%. Based on these results, tray plants are probably better suited for a longer 

conservation compared to bedding plants. 


Also the nitrogen content increases in fall. By the end of the refrigeration the nitrogen content 

more or less stays stable. For one cultivator, the nitrogen content was significantly lower compared 

to the others. For this company, the yield was also much lower. This could mean that there could 

be a relation between the nitrogen content and yield but this needs to be further examined. 

10 QUALITY OF THE PEAT SUBSTRATE 

The number of requests for sampling the peat substrate increased in 2009 (15) compared to 2008 

(11 requests). In 2007, 23 requests were made. The first year of sampling 9 requests were noted. 

All samples were negative and also in practice, no problems were identified.

Jaarverslag Aardbeien 2009 - Inagro

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?