Praktijkkaart Hygiëne en Infectiepreventie - KNOV
Praktijkkaart Hygiëne en Infectiepreventie - KNOV
Praktijkkaart Hygiëne en Infectiepreventie - KNOV
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
025266 - praktijkkaart II:025266 - praktijkkaart II 06-03-2008 09:37 Pagina 1<br />
<strong>Hygiëne</strong> <strong>en</strong> infectieprev<strong>en</strong>tie<br />
praktijkkaart bij de gelijknamige <strong>KNOV</strong>-standaard<br />
Voorzorgsmaatregel<strong>en</strong><br />
Deze praktijkkaart vat de aanbeveling<strong>en</strong> van de standaard ‘<strong>Hygiëne</strong> <strong>en</strong> infectieprev<strong>en</strong>tie’ kernachtig sam<strong>en</strong>.<br />
Lees de standaard voor e<strong>en</strong> goede k<strong>en</strong>nis van de aanbeveling<strong>en</strong>, t<strong>en</strong> behoeve van e<strong>en</strong> juiste toepassing in de<br />
verloskundige praktijk.<br />
Algem<strong>en</strong>e k<strong>en</strong>nis<br />
Intacte huid vormt e<strong>en</strong> barrière teg<strong>en</strong> micro-organism<strong>en</strong><br />
Slijmvliez<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> afdo<strong>en</strong>de barrière teg<strong>en</strong> micro-organism<strong>en</strong> (wel teg<strong>en</strong> bacteriespor<strong>en</strong>)<br />
Bescherm<strong>en</strong>de hulpmiddel<strong>en</strong><br />
Handscho<strong>en</strong><strong>en</strong> - ter bescherming van de cliënt: steriele; NB. D<strong>en</strong>k aan latex-allergie!<br />
- ter bescherming van de verloskundige: niet-steriele<br />
Gezichtsbeschermers - ter bescherming van de cliënt: niet nodig<br />
- ter bescherming van de verloskundige: ter overweging<br />
Schort<strong>en</strong> of jass<strong>en</strong> - aanbevol<strong>en</strong> uit hygiënisch oogpunt (disposable) ter voorkoming spetters op kleding;<br />
kleding verwissel<strong>en</strong> zodra bevuild met cliënt<strong>en</strong>materiaal<br />
Slijmzuigers - gebruik (alle<strong>en</strong> op indicatie) steriele, disposable slijmzuigers met dubbele kamer of<br />
met <strong>en</strong>kele kamer èn e<strong>en</strong> membraan<br />
Maatregel<strong>en</strong> handhygiëne (bij spreekuur <strong>en</strong> rondom partus)<br />
Hand<strong>en</strong> wass<strong>en</strong>: met water <strong>en</strong> zeep (bij voorkeur uit disposable zeepdisp<strong>en</strong>ser); goed afdrog<strong>en</strong><br />
Handdesinfectie: bij voorkeur met handalcohol (met terugvett<strong>en</strong>de bestanddel<strong>en</strong>); voldo<strong>en</strong>de alcohol gebruik<strong>en</strong><br />
In de verloskundige praktijk is hand<strong>en</strong> wass<strong>en</strong> met water <strong>en</strong> zeep gelijkwaardig aan desinfecter<strong>en</strong>; keuze is aan<br />
verloskundige. Gezi<strong>en</strong> gebruiksgemak (tijdwinst met hetzelfde of beter resultaat) heeft handalcohol de voorkeur.<br />
NB. Handalcohol is niet geschikt om vuil te verwijder<strong>en</strong>; bij zichtbare vervuiling wass<strong>en</strong> met water <strong>en</strong> zeep!<br />
Wanneer: - bij vervuilde hand<strong>en</strong><br />
- voordat steriele handscho<strong>en</strong><strong>en</strong> word<strong>en</strong> aangetrokk<strong>en</strong><br />
- voordat niet-steriele handscho<strong>en</strong><strong>en</strong> word<strong>en</strong> aangetrokk<strong>en</strong> voor invasieve handeling<br />
- na toiletgang, hoest<strong>en</strong>, niez<strong>en</strong>, snuit<strong>en</strong><br />
- na lichamelijk onderzoek<br />
- na het uittrekk<strong>en</strong> van handscho<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
Overige: - korte nagels, ge<strong>en</strong> kunstnagels of nagellak, ge<strong>en</strong> ring<strong>en</strong> of polssierad<strong>en</strong>/horloges,<br />
bedek wondjes met niet-vochtdoorlat<strong>en</strong>de pleister, voorkom uitdrog<strong>en</strong> van de hand<strong>en</strong><br />
Maatregel<strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>thygiëne<br />
Gebruik bij voorkeur disposable materiaal<br />
Non-critical items: - instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die in contact kom<strong>en</strong> met de intacte huid, zoals bloeddrukmanchet,<br />
stethoscoop, onderzoeksbank, baarkruk, doptone- <strong>en</strong> echotransducer<br />
Semi-critical items: - instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die in contact kom<strong>en</strong> met intacte slijmvliez<strong>en</strong>, zoals speculum*,<br />
beademingsapparatuur, vaginale echo-transducer, borstkolf<br />
Critical items: - instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die de huid p<strong>en</strong>etrer<strong>en</strong> of in contact kom<strong>en</strong> met de bloedbaan of steriele<br />
weefsels, zoals partus- <strong>en</strong> hechtset <strong>en</strong> soms het speculum*<br />
Non-critical items**: reinig<strong>en</strong><br />
1 reinig met water (max. 40°C om inbakk<strong>en</strong> te voorkom<strong>en</strong>) <strong>en</strong> zeep of schoonmaakmiddel<br />
2 haal instrum<strong>en</strong>t zo mogelijk uit elkaar; goed naspoel<strong>en</strong> <strong>en</strong> (lat<strong>en</strong>) drog<strong>en</strong><br />
Semi-critical items***: reinig<strong>en</strong> <strong>en</strong> desinfecter<strong>en</strong><br />
3 voorwerp eerst reinig<strong>en</strong> (zie 1 <strong>en</strong> 2); draag handscho<strong>en</strong><strong>en</strong>; voorkom spatt<strong>en</strong><br />
4 fijne instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ultrasoon reinig<strong>en</strong>; bij uitgestelde reiniging bewar<strong>en</strong> <strong>en</strong> vervoer<strong>en</strong> in inactiveringsvloeistof<br />
5a thermisch desinfecter<strong>en</strong>****: uitkok<strong>en</strong> gedur<strong>en</strong>de 10 minut<strong>en</strong>; alle oppervlakk<strong>en</strong> in aanraking met het water<br />
5b chemisch desinfecter<strong>en</strong>****: gebruik wettelijk toegestane desinfectantia (met N-nummer of CE-markering);<br />
volg instructies fabrikant van het instrum<strong>en</strong>t of hulpmiddel over te gebruik<strong>en</strong> desinfectans<br />
Critical item: reinig<strong>en</strong> <strong>en</strong> steriliser<strong>en</strong><br />
6 voorwerp eerst reinig<strong>en</strong> (zie 1, 2, 3 <strong>en</strong> 4)<br />
7 verpak instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in voor sterilisatie bestemd verpakkingsmateriaal; plak daarop sterilisatietape<br />
8 gebruik autoclaaf, geschikt voor verpakte instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
9 voorkom beschadiging verpakking<br />
* indi<strong>en</strong> speculum gebruikt bij bijv. gebrok<strong>en</strong> vliez<strong>en</strong>, miskraam in gang: critical item<br />
** non-critical item dat in aanraking kwam met bloed of andere excret<strong>en</strong>: behandel<strong>en</strong> als semi-critical<br />
*** indi<strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> hoge temperatur<strong>en</strong> bestand zijn, heeft sterilisatie voorkeur bov<strong>en</strong> desinfectie<br />
**** thermisch desinfecter<strong>en</strong> heeft voorkeur bov<strong>en</strong> chemisch desinfecter<strong>en</strong><br />
_00REH_025266 - praktijkkaart II.pdf - pag.1 LET OP !!! Lage resolutie!<br />
March 6, 2008
025266 - praktijkkaart II:025266 - praktijkkaart II 06-03-2008 09:37 Pagina 2<br />
Specifieke handeling<strong>en</strong><br />
Bloedafname of injectie<br />
insteekplaats hoeft niet gedesinfecteerd (bij inbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> infuus moet dit wel!)<br />
v<strong>en</strong>apunctie: bij voorkeur met geslot<strong>en</strong> afnamesysteem<br />
vingerprikautomaat: naald én platform éénmalig gebruik<strong>en</strong><br />
hielprik: met vaccinostyle (automatische prikker)<br />
afname navelstr<strong>en</strong>gbloed:<br />
uitmelk<strong>en</strong>: cave bloed aan buit<strong>en</strong>kant buisje, spatt<strong>en</strong><br />
afname m.b.v. geslot<strong>en</strong> afnamesysteem: cave prikaccid<strong>en</strong>t, spatt<strong>en</strong><br />
Vaginaal toucher<br />
met steriele handscho<strong>en</strong> aan toucher<strong>en</strong>de hand, (niet-)steriele handscho<strong>en</strong> aan andere hand<br />
durante partu: eerst vulvair toilet met watt<strong>en</strong> gedr<strong>en</strong>kt in in water uit goed strom<strong>en</strong>de kraan; één veeg per wat<br />
in voor-achterwaartse richting<br />
Katheteriser<strong>en</strong><br />
urethra op<strong>en</strong>ing schoonmak<strong>en</strong> met water uit goed strom<strong>en</strong>de kraan; niet-steriele handscho<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
steriele katheter op steriele wijze inbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> (steriele handscho<strong>en</strong><strong>en</strong>, evt. steriel veld)<br />
Episiotomie/perineumruptuur<br />
vooraf: perineum <strong>en</strong> omgeving niet scher<strong>en</strong><br />
episiotomie zett<strong>en</strong>: met steriele schaar <strong>en</strong> steriele handscho<strong>en</strong><strong>en</strong> aan<br />
inspectie van de wond postpartum: met steriele handscho<strong>en</strong><strong>en</strong> aan<br />
hecht<strong>en</strong>: steriel veld creër<strong>en</strong>; steriele handscho<strong>en</strong><strong>en</strong>; wond vooraf desinfecter<strong>en</strong>; steriel instrum<strong>en</strong>tarium gebruik<strong>en</strong>;<br />
atraumatisch hechtmateriaal, pincet <strong>en</strong> traploze naaldvoerder ter prev<strong>en</strong>tie handscho<strong>en</strong>perforaties <strong>en</strong> spatt<strong>en</strong><br />
verzorging episiotomie/ruptuur in het kraambed: gericht op snelle wondg<strong>en</strong>ezing: schoonspoel<strong>en</strong> met gewoon<br />
kraanwater; wond zoveel mogelijk met rust lat<strong>en</strong> (idem voor sectio-littek<strong>en</strong>)<br />
onthecht<strong>en</strong>: wond desinfecter<strong>en</strong>; hechting<strong>en</strong> verwijder<strong>en</strong> met steriele instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>; handscho<strong>en</strong><strong>en</strong> hoev<strong>en</strong> niet<br />
steriel te zijn (idem voor sectio-littek<strong>en</strong>)<br />
Onderwaterbevalling<br />
draag lange handscho<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
Temperatuur opnem<strong>en</strong><br />
aparte thermometers voor moeder <strong>en</strong> kind<br />
thermometer na gebruik eerst reinig<strong>en</strong> met water <strong>en</strong> zeep, daarna desinfecter<strong>en</strong> met in alcohol 70% gedr<strong>en</strong>kte<br />
watt<strong>en</strong>, inwrijv<strong>en</strong> gedur<strong>en</strong>de >10 sec.<br />
Babyverzorging<br />
postpartum moederlijk bloed afveg<strong>en</strong> of bad<strong>en</strong> met niet-steriele handscho<strong>en</strong><strong>en</strong> aan<br />
navelverzorging: ge<strong>en</strong> desinfectantia gebruik<strong>en</strong><br />
Borstvoeding/kolv<strong>en</strong><br />
d<strong>en</strong>k aan handhygiëne moeder <strong>en</strong> verloskundige<br />
bij gebruik door 1 persoon: dagelijkse, thermische desinfectie van onderdel<strong>en</strong> van kolfset die in contact kom<strong>en</strong><br />
met moedermelk<br />
bij gebruik door meerdere person<strong>en</strong>: vóór ieder gebruik thermisch desinfecter<strong>en</strong><br />
NB. Bij al deze handeling<strong>en</strong> geldt dat de principes besprok<strong>en</strong> bij handhygiëne, bescherm<strong>en</strong>de hulpmiddel<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
instrum<strong>en</strong>thygiëne ook van toepassing zijn. Deze word<strong>en</strong> hier niet meer apart vermeld.<br />
Medisch afval<br />
naald<strong>en</strong>/scherpe voorwerp<strong>en</strong> bewar<strong>en</strong> <strong>en</strong> afvoer<strong>en</strong> in naald<strong>en</strong>container; containers aanbied<strong>en</strong> aan bevoegd<br />
inzamelaar van specifiek ziek<strong>en</strong>huisafval<br />
na e<strong>en</strong> thuisbevalling de plac<strong>en</strong>ta inpakk<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> dubbele zak <strong>en</strong> in vuilcontainer deponer<strong>en</strong>; hetzelfde geldt<br />
voor miskraammateriaal<br />
plac<strong>en</strong>ta’s gebor<strong>en</strong> bij poliklinische bevalling<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> afgevoerd volg<strong>en</strong>s de regels van het ziek<strong>en</strong>huis<br />
<strong>Hygiëne</strong> <strong>en</strong> infectieprev<strong>en</strong>tie in de eerstelijns verloskundige praktijk<br />
<strong>Praktijkkaart</strong> behor<strong>en</strong>de bij de gelijknamige standaard<br />
Bilthov<strong>en</strong>, 2004<br />
Utrecht, herdruk maart 2008<br />
_00REH_025266 - praktijkkaart II.pdf - pag.2 LET OP !!! Lage resolutie!<br />
March 6, 2008
Change language