LokaLe duurzame energie in nederLand

“Naar een Green Deal Verruimde Saldering”
(Amsterdam, 13 april 2011)
Systeeminnovaties – niet zonder hulp van de
centrale overheid
Amsterdam is bij uitstek de plek waar je merkt
dat je in je eentje niet zoveel kan met duurzame
energie opwekken, of het nu over zonnepanelen
of over wind gaat. De stad heeft 15 km 2 geschikt
dakoppervlak voor zonne-energie - maar helaas
lang niet altijd in eigendom van de eindgebruiker
van energie. En zelf energie opwekken is gekoppeld
aan een eigen dak: energie opwekken via het
dak van een ander wordt door het ministerie van
Financiën ontmoedigd door daar energiebelasting
en BTW over te heffen. En dat is raar. Over een
krop sla die je uit de moestuin mee naar huis
neemt hoef je toch ook geen belasting te betalen?
Zonde van die onbenutte daken van scholen,
sportgebouwen, appartementencomplexen!
Hier moet Den Haag echt verandering in
brengen: korte metten maken met de huidige
energiebelemmeringen en zelflevering van lokaal
en duurzaam opgewekte energie stimuleren.
Een groot aantal lokale duurzame energiebedrijven stelt in een gezamenlijke brief aan Minister Verhagen
een Green Deal voor waartoe Minister Verhagen de samenleving heeft opgeroepen, op 22 maart 2011.
Ambitie is een experimenteerruimte van 300-500 MW aan geïnstalleerd vermogen uit zon, wind en
biomassa, op basis waarvan voor de langere termijn passende wetgeving gecreëerd kan worden.
De deelnemers aan de Green Deal willen met het kabinet afspreken dat zij geen aanspraak maken op SDE+
en dat het kabinet hun toestaat om te salderen alsof de opwekinstallatie op eigen dak of op eigen terrein
staat. Zo gaat particulier spaargeld versneld rollen voor duurzame doelen. Zo dragen de deelnemers aan de
Green Deal bij aan de klimaatdoelstelling van 14 % duurzame energie opwekking in 2020 (in 2010 is dit nog
maar 4 %) en krijgt de Staat in korte tijd een aanzienlijke ‘cashflow’ van tussen de 1 en 3 miljard Euro, dankzij
btw-inkomsten uit investeringen in energie-opwekinstallaties, aanvullende inkomstenbelasting en minder
claims op werkloosheidsuitkeringen. Hier staat tegenover dat de inkomsten uit de energiebelasting dalen.
Deze vermindering van inkomsten wordt echter ruimschoots gecompenseerd door de hogere opbrengsten.
De deelnemers aan de Green Deal pleiten ervoor het criterium van opwekken en verbruik op eigen
huis of terrein te vervangen door het criterium van mede-eigendom van, en medezeggenschap over
de energieopwekkende installatie. Als iemand kan aantonen dat hij of zij mede-eigenaar is van een
duurzame lokale opwekinstallatie en daarmee een vast te stellen hoeveelheid elektriciteit opwekt, dan
wordt deze elektriciteit in mindering gebracht op het totale, via het elektriciteitsnet thuis geleverde,
elektriciteitsgebruik.
Samen lokaal opwekken: wat kan in ieder geval WEL?
132 133
1 ‘Buren helpen elkaar’. Voor eigenaren van woningen. “Heb jij geen plek? Leg de zonnepanelen op
mijn dak en leg de leiding naar je eigen meterkast…” (let wel op evt. recht van opstal).
2 VvE-dak of huurder dak: samen delen, met ieder zijn eigen set panelen en eigen lijn naar
meterkast.
3 Gezamenlijke energietuin (een ‘bed’ vol zonnepanelen) in de binnentuin van huurders en/of
eigenaren, al dan niet afgewisseld met (zonne-)bloemen en voedsel.
4 De Mirjam-methode: samen als VvE investeren in één installatie en invoeden in meterkast van 1
bewoner; vervolgens jaarlijks, conform courante energieprijs, genutte energie betalen aan de VvE
door die betreffende bewoner.
5 ‘Herman de Stroomverdeler’: samen als VvE of verhuurder investeren in één installatie en met
Herman de stroomverdeler de opgewekte energie verdelen over de deelnemers.
6 ‘Zon op Nederland’: investeer in 1 of meer zonnepanelen op een school of boerderij en krijg een
jaarlijkse winstuitkering (de opgewekte stroom wordt gekocht door de betreffende school of
boerderij).
7 BOERzoektBUUR: voorfinancieren van zonnepanelen voor de boer, in ruil voor producten of
diensten van de boerderij. Kan ook sportschool, restaurant of supermarkt zijn.
8 BEDRIJFzoektBUUR: huurkoopconstructie waarbij bedrijf wel geld heeft en geen dak, en buur
wel een dak maar geen geld. Bedrijf investeert en buur profiteert mee. Bedrijf heeft fiscale
aftrekmogelijkheden en buur betaalt de eerste jaren voor de stroom aan bedrijf. Na 6 jaar kunnen
tegen een restwaarde de panelen overgaan van bedrijf naar buur.
9 Tante Pauline regeling: als nichtjes en neefjes het ouderlijk huis verlaten wekt tante Pauline
gedurende vijf jaar stroom voor hen op, zo krijgen jongeren zonder geld of eigen dak toch
duurzame startersstroom cadeau. Daarna gebruikt tante Pauline de panelen voor de benodigde
elektriciteit tijdens haar pensioen. Tante Pauline kan dat bij wijze van sponsoring doen, en wellicht
ook in combinatie met BEDRIJFzoektBUUR toepassen.
Zodat iedereen die zelf energie wil opwekken maar
geen eigen dak heeft, dat kan doen via het dak van
een buur of een ander geschikt en beschikbaar
dak in de omgeving. Zodat je, wanneer je energie
opwekt via het dak van een ander, deze energie
kan aftrekken van de energie die je thuis of op het
werk gebruikt (zonder eerst belasting te moeten
betalen over de door jouzelf opgewekte energie).
Zo simpel kan het zijn.
De politieke werkelijkheid ligt anders: als minister
Verhagen de samenleving in 2011 uitdaagt om
met green deals te komen zijn wij er ‘als de kippen
bij’ om namens 35 coöperaties met een bijzonder
constructief voorstel te komen. (zie hiernaast)
Deze Green Deal is er nog niet gekomen, maar
branche- en lobbyorganisatie E-Decentraal heeft
de lobby overgenomen en een visie gegegeven
die in lijn met deze eerder voorgestelde deal ligt!
Hopelijk net op tijd. April 2013 is het ‘Uur U’ – dan is
de Tweede Kamer aan zet wanneer de ministeries
Economische Zaken en Financiën met hun voorstel
komen voor de EnergieBelastingaanpassing voor
mensen die samen lokaal duurzame energie
(gaan) opwekken. De belastingaanpassing zou
dan ingaan per per 1 januari 2014. De visie van
E-Decentraal kan tevens als leidraad dienen voor
het (bredere) SER-akkoord dat er voor de zomer
van 2013 aankomt: over de toekomst van de
energievoorziening in NL. De lokale duurzame
energiebeweging biedt volop kansen voor
innovatie, nieuwe werkgelegenheid en nieuw
ondernemerschap – ruim baan voor de nieuwe
spelers!
Dus: wat kan wél? Creatieve procesinnovaties?
Die weg zijn we ingeslagen… (zie hierboven)