LokaLe duurzame energie in nederLand

Ouders van de school doen bij biologische
supermarkt Ekoplaza een voorinvestering
van 3 250,– voor zonnepanelen. Daarvoor
krijgen zij 3 300,– aan waardebonnen
waarmee zij boodschappen kunnen
doen bij Ekoplaza. Ekoplaza koopt van de
voorinvestering zonnepanelen maar plaatst
deze niet op het eigen dak, maar op het dak
van een school in de buurt die zelf geen geld
heeft om in zonnepanelen te investeren.
Ekoplaza kan daarbij gebruik maken van
fiscale mogelijkheden (BTW-en EIA aftrek),
de school betaalt de energieoogst van de
panelen aan Ekoplaza. Na zeven jaar heeft
Ekoplaza de panelen, mét rendement,
terugverdiend en mag de school de panelen
voor een zacht prijsje overnemen en nog zo’n
18-20 jaar gratis door oogsten. Iedereen blij!
volgende pagina)
Leren: delen is vermenigvuldigen ‘Open
Source’, dus navolgbaar, opschaalbaar en
door te ontwikkelen.
Na twee jaar navolgbare voorbeelden, compleet
met voorbeeldcontracten. Zoals bijvoorbeeld
biologische supermarkt Ekoplaza en een
nabijgelegen school met een mooi concept,
gebaseerd op BEDRIJFzoektBUUR – ook een
initiatief onder Wij krijgen Kippen.
Nieuwe rollen, nieuwe (ver-)houdingen
Naast de ‘doe’-oogst van 35 initiatieven is er
ook een ‘leer’-oogst. Vanuit de eindgebruiker
denken en werken (vraaggestuurd) vraagt nieuwe
houdingen van allemaal: de initiatiefnemers, het
begeleidende kernteam en andere experts, de
overheid. Wij als kerngroep ontdekken dat wij
ons teveel op afstand stellen - teveel adviseren
vanuit de houding ‘zij (de initiatieven) moeten
het doen’. Maar dit proces lijkt op schipperen in
de mist, hoe kom je van nergens ergens, en dan
moet je als kernteam niet als beste stuurlui aan
wal staan, maar mee vuile handen durven maken
en zelf ook (weer) (mede-)initiatiefnemer worden.
Al doende samen leren. Het blijkt te werken,
het gezamenlijke zoek-, leer- en creatieproces.
De belangrijkste tools blijken koffie en taart te
zijn bij keukentafelgesprekken. Een kopje koffie
en resultaten vieren met koffie en taart. Ook de
‘Wij krijgen Kippen-vouchers’ bieden initiatieven
een prikkel om door te pakken. Initiatiefnemers
die een realisatieplan inleveren en een verslag
schrijven over hun leerproces krijgen een voucher
van 3 500,–. Van de 20 vouchers worden 19
daadwerkelijk gebruikt. Naast een steun en prikkel
voor de initiatieven, leveren de vouchers ons als
samenleving mooie lessen op microniveau, zoals
deze van de coöperatie NDSM Energie die op 12
december 2012 officieel gelanceerd is.
Coöperatie NDSM Energie:
“Onze uitdagingen lagen op het vlak van:
Inzicht en overzicht
Eén van de moeilijkste dingen aan het opzetten van een lokaal energiebedrijf is het doorgronden van het
speelveld. Wat is het kader? Wie zijn de spelers? Wie heb je nodig om succesvol te zijn? Wie moet jou kennen?
Elke minuut van de week kan gevuld worden met lezen of praten over ‘duurzaamheid’. Iedereen kent wel een
expert.
Oplossing: zo snel mogelijk heel veel mensen spreken, snappen waar het naar toe gaat, en alleen mensen
spreken die je verhaal aanvullen en mensen die je echt nodig hebt voor succes. Zet targets: bijvoorbeeld vier
gesprekken per week. Houd alles bij in een gedeeld bestand.
Focus
Wat gaan we doen? Wind, zon, WKO, biomassa, levering, opwekking, verkoop, zelflevering?
Alles kan, maar het maakt het verhaal niet helderder.
Oplossing: kies op een gegeven moment 1 doelgroep en bedenk welk verhaal simpel, logisch en aantrekkelijk
is. Ga dat vervolgens fijn slijpen. Wees niet bang om zaken te schrappen. Zorg dat iedereen in je team
hetzelfde vertelt. Zorg dat iedereen iedereen een kort gespreksverslagje mailt na afloop van elke keer.
Communicatie
Wanneer vertellen we wat? En aan wie? En hoe? Het spanningsveld van niets hebben en alles claimen is
boeiend. Het spanningsveld tussen start-up style maar wel serieuze uitstraling hebben eveneens.
Oplossing: zorg zeker dat je een sterke naam hebt. Bouw je ‘merk’ vanaf dag 1. Url, Facebook en Twitter moet
je hebben vastgelegd. Zorg voor een logo dat echt past bij je verhaal. Iedereen kan een rommelverhaal
vertellen, maar weinigen vertellen een strak verhaal met uitstraling.
Model
Omdat er zoveel verschillende verhalen rondgaan over wat haalbaar is en wat niet, is het vinden van
jouw model (wind, zon, iets anders) heel lastig.
Oplossing: wees tevreden met een high-level verhaal in het begin. Staar je niet blind op kWh of SDE.
Merk en visie eerst, uitvoering later. Andersom kan niet. Spreek met experts, bezoek seminars, lees veel,
en leer continu.
Tijd
Hoe vind je de tijd om dit allemaal te doen?
Oplossing: neem genoegen met minder tijd voor andere dingen en maak afspraken.
Bestuur
Wat wordt mijn team? Wie gaan het doen? Het is niet eenvoudig een groep mensen te vinden die allemaal
een onbetaalde hobby in de energie willen - en waar je ook nog wat aan hebt.
Oplossing: stel een gebalanceerd team samen waarin in ieder geval energie -, financiële - en community
expertise zit. Laat ook hen anderen aandragen (ook RvC) om het zo ‘van iedereen’ te maken. Gebruik
de kracht en het netwerk van de individuen. Omdat het onbezoldigd is kan je beter gaan voor ‘gratis’
enthousiasme dan focussen op teveel sturing.”
(Uit het voucherverslag van Coöperatie NDSM Energie, oktober 2012)
130 131